AmsterdamFM Kunst en Cultuur

Springvossen 163 Hein van Dongen over Henri Bergson

AmsterdamFM Kunst en Cultuur
22-03-2021

Na 10 jaar en 400 afleveringen van Springvossen deze maand een selectie uit het programma archief. Deze week: aflevering 163 uitgezonden op 23 september 2014. Robert van Altena in gesprek met filosoof Hein van Dongen over het werk van de Franse filosoof Henri Bergson (1859-1941) n.a.v. de publicatie van Van Dongens monografie 'Bergson' dat tegelijk verschijnt met de vertaling van een Bergsons hoofdwerken 'Tijd en Vrije wil' (vert. Jeanne Holierhoek).* Henri Bergson was bij zijn leven een buitengewoon populair filosoof. Hij werd niet alleen gewaardeerd om zijn denken maar ook om zijn taal —hij werd in 1927 onderscheiden met de Nobelprijs voor literatuur. Het een gaat niet zonder het ander. Toch wilde Bergson zijn denken niet als een leer vastleggen in taal. Hein van Dongen zegt hierover in Springvossen: “Ik moet dan altijd denken aan een uitspraak van Zhuang Zi, de taoïstische filosoof, die zegt zoiets van: ‘als je een haas wil vangen dan maak je een strik, als je de haas hebt gevangen vergeet je de strik, als je een vis wil vangen heb je een net, als je de vis hebt gevangen vergeet je het net, als je betekenis wil vangen heb je woorden, als je de betekenis hebt gevangen vergeet je de woorden, en dan heeft hij als laatste zin: waar vind ik iemand die de woorden vergeten is?’ Ik vind het zelf een prachtige uitspraak. Iedereen kent het gesprek waarin je in de woorden blijft hangen en je het contact verliest met het onderwerp waar het over gaat. Dus ‘waar vind ik iemand die de woorden vergeten is?’, zo iemand is Bergson naar mijn idee.” *Beide boeken verschenen in 2014 Uitgeverij Boom. SPRINGVOSSEN redactie + presentatie: Robert van Altena contact: springvossen@gmail.com INSTAGRAM www.instagram.com/springvossen FACEBOOK www.facebook.com/springvossen HOMEPAGE www.amsterdamfm.nl/springvossen Springvossen is een radioprogramma dat ook als podcast is te beluisteren onder AmsterdamFM via o.a. iTunes / Podcasts en Spotify. Afbeelding (uitsnede): Zhuang Zi droomt dat hij een vlinder is (midden-16e eeuw), ink op zijde, 29.4 x 51.4 cm. China tijdens de Ming dynastie. (Wikimedia Commons). Bron: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Dschuang-Dsi-Schmetterlingstraum-Zhuangzi-Butterfly-Dream.jpg