Betrouwbare Bronnen

164 - Dries van Agt 90 - Eigenzinnig politicus, paradijsvogel, wereldburger

Betrouwbare Bronnen
02-02-2021

Dries van Agt. Op 2 februari 2021 werd hij 90. De enige nog levende Nederlandse premier uit de 20e eeuw die in de heftige, turbulente jaren ‘70 een bepalende rol speelde. Jaap Jansen analyseert met PG Kroeger zijn politieke werk en zijn kleurrijke, verrassende persoonlijkheid.
Dries van Agt was een politicus van de buitencategorie. De eerste aanvoerder van een nieuwe partij – het CDA – die hij al met zijn eerste campagne in 1977 winst bezorgde, waarna het CDA tot 1994 het Torentje bezette. Hij werd vaak weggezet als conservatieve zedenprediker, maar was in veel opzichten een vooruitstrevend hervormer van de rechtsstaat. Hij werd internationaal hoog gewaardeerd, wat hem na zijn Haagse jaren een in eigen land bijna niet opgemerkte topcarrière opleverde.
PG Kroeger analyseert Van Agt in drie dimensies. Als minister in zes kabinetten gedurende elf jaar, waarvan hij er liefst drie zou leiden. En Van Agt als ‘paradijsvogel in de Haagse jungle’. Met zijn eigensoortige politieke poëzie, zijn relativering van het ‘Haagse gedoe’, zijn excentrieke vluchtgedrag en zijn pogingen om onder het premierschap uit te komen. De minst bekende dimensie is ‘Van Agt de wereldburger’. Want zijn internationale loopbaan was niet alleen van hoog niveau, maar ook de vrucht van enkele karaktertrekken die in eigen land nogal eens miskend of over het hoofd gezien werden.
Hierbij laven Jansen en Kroeger zich aan enkele unieke bronnen. Zo is er diepte-interview van een uur door Jaap met de oud-premier, in mei 2008 uitgezonden op Het Gesprek, een tv-zender die maar een paar jaar bestaan heeft. Daarin bespraken zij zijn leven en werk aan de hand van de net verschenen biografie over hem. Zelden was Van Agt zo openhartig over zijn diepe drijfveren, zijn blik op samenleving en politiek en op zijn eigen leven en karakter.
PG vertelt uit directe, persoonlijke waarneming van de premier en CDA-aanvoerder, zowel tijdens een zeer ingewikkelde kabinetsformatie als in later jaren, zoals tijdens het roemruchte CDA-congres in de Rijnhal in 2010.
Zo komen allerlei onbekende aspecten en momenten aan de orde. Van Agt en zijn inspiratiebron Mao, zijn bewondering voor Piet de Jong, Leo Tindemans en Jan de Koning. Van Agt en de topfunctie die hem bijna in de schoot geworpen werd. In 1994 werd hij op een haar na wat Ruud Lubbers, Wim Kok en Jan Peter Balkenende ondanks verwoede pogingen nooit lukte: president van de Europese Commissie. Maar anders dan zijn opvolgers had hij daar totaal geen zin in.
***
Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show
Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Vraag aan Flip Kylian Adams hoe dat werkt: flip@dagennacht.nl
***
Verder lezen
Johan van Merriënboer, Peter Bootsma, Peter van Griensven - Van Agt, tour de force, biografie (Boom, 2008)
PG Kroeger en Jaap Stam - De rogge staat er dun bij, macht en verval van het CDA 1974-1998 (Balans, 1998)
Theo Brinkel - Haagse Jaren, de politieke memoires van Ruud Lubbers (Ambo/Anthos, 2020)
***
Verder luisteren
BB 161 - Hans van Mierlo, een politieke popster
BB 127 - De geheime politieke memoires van Ruud Lubbers
BB 124 - 95 jaar Jacques Delors
BB 119 - Elke machtsoverdracht in het CDA is een drama
BB 64 - Wim Kok, een leven op eigen kracht - gesprek met biograaf Marnix Krop
***
Tijdlijn
00:00:00 – Intro
00:03:64 - Deel 1
01:13:55 - Deel 2
01:59:13 - Uitro: nieuwe vrienden van de show
01:59:58 - Einde
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.