11 september was al een historische dag, maar voor het CDA zal dat nu zeker ook het geval zijn. Die partij zoekt zichzelf en liet daarom Richard van Zwol en Pieter Jan Dijkman van het Wetenschappelijk Instituut voor het CDA scherp formuleren waar het CDA nu eigenlijk voor staat - of zou moeten staan. Op het veelbesproken partijcongres van 11 september staat hun deze week gepubliceerde rapport hoog op de agenda.
Jaap Jansen praat met de twee opstellers en 'partijhistoricus' PG Kroeger zet het gesprek meteen in de context van de historie en de Europese ontwikkeling van de christendemocratische stroming.
Het rapport-Van Zwol was nodig omdat velen in het CDA het gevoel hadden dat zijzelf en hun partij het zicht op hun eigen langetermijnvisie en de politieke inhoud kwijt waren, zegt Dijkman. Hij kritiseert als voorbeeld de verkiezingscampagne van Wopke Hoekstra in 2012 met als motto 'Nu Doorpakken'. Wat dat nu eigenlijk inhield, vanuit welke idealen en waarden dat geroepen werd bleef onduidelijk. Ook wekte het de indruk dat de door een lockdown verlamde burgers als een soort luiwammesen eens flink opgepord moesten worden. "Veel CDA’ers herkenden zichzelf en hun politieke idealen daar helemaal niet in."
Van Zwol onderstreept dat het CDA veel te lang heeft geleefd met een fictief Nederland. "Dat romantische beeld van al die vitale regio's met ook af en toe een stad is helemaal niet waar. Ons land is sterk geürbaniseerd en kent daaromheen veel suburb-ontwikkelingen, dat is de realiteit." Hij vertelt hoe de vertrekkende rijksbouwmeester Floris Alkemade onlangs de CDA-fractie verblufte met feiten en beelden van hoe Nederland er tegenwoordig écht uitziet.
Ondanks die romantiek willen Van Zwol en Dijkman toch niet helemaal af van de insteek van oud-CDA-leider Sybrand Buma met zijn nadruk op 'de bezorgde burger'. Ze zien populisme niet per definitie als een negatief begrip. PG Kroeger is het niet met ze eens, blijkt als ze hierover flink de degens kruisen.
De grote achting voor de bij het CDA vertrokken Pieter Omtzigt die spreekt uit Van Zwols analyse, komt ook in dit gesprek duidelijk naar voren. De auteurs hebben met hem indringend gesproken, ook over zijn boek. Dat leidt overigens tot een opmerkelijke conclusie: Omtzigt verwijt de overheid en de uitvoeringsorganisaties heel veel en klaagt terecht misstanden aan, maar wil vervolgens diezelfde instituties de ontstane problemen doen oplossen. Daarbij ziet hij de samenleving - en ook Europa ‘als een contract, niet als een gemeenschap’, ze zouden die discussie dan ook graag met hem hebben voortgezet binnen het CDA.
Van Zwol zet in Betrouwbare Bronnen enkele kanttekeningen bij de kabinetsformatie. Aangezien hij al in 1994 als ambtenaar Wim Kok hielp bij het schrijven van diens proeve voor wat 'Paars' werd, is dat extra interessant. Voor hem is helder dat Remkes een liberaal minderheidskabinet van VVD en D66 moet vormen en dat het CDA bij aantreden daarvan geen motie van wantrouwen moet ondersteunen. "We moeten zo'n kabinet op zijn merites beoordelen en het bijsturen vanuit onze eigen idealen." En die idealen staan in zijn nieuwe rapport.
***
Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!
***
Verder lezen
Rapport-Van Zwol: Recht doen, gezond leven en verschil verbinden (CDA, 2021)
***
Verder luisteren
175 – De koers van CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra en het verschil met de VVD
162 - Pieter Omtzigt over macht en tegenmacht
153- Het CDA en de tand des tijds
***
Tijdlijn
00:00:00 – Deel 1
00:42:14 – Deel 2
01:08:24 – Einde 
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.