Tien jaar geleden, in december 2011, overleed een van de meest opmerkelijke Europeanen. Hij lijkt wat vergeten terwijl zijn invloed en zijn betekenis groot zijn. In deze Betrouwbare Bronnen: Václav Havel, de dissident die president werd.
Zijn levensverhaal heeft bijna sprookjesachtige kwaliteiten en bevat veel van de absurditeiten waar hij als schrijver en dichter zélf tuk op was. Hável, geboren in 1936, groeide op in een intellectuele ondernemersfamilie in 'het Gouden Praag', al 1000 jaar een van de mooiste en meest boeiende keizersteden en culturele brandpunten van Europa. Maar in zijn jeugd werden de mensen er geknecht, vervolgd en door tirannen geregeerd. Zelf mocht hij niet studeren omdat hij uit ‘fout bourgeoismilieu’ kwam. Door zelfstudie en wilskracht groeide hij tot artistiek leider in de theaterwereld en succesvol toneeldichter en essayist.
De repressie in het Tsjechoslowakije van na de Sovjetinvasie (1968) maakte hem een paria in eigen land. PG Kroeger vertelt in gesprek met Jaap Jansen over de vaak ironische en daardoor Hável inspirerende kanten van de vervolging die hem trof. De burgers van Praag vergaten hem nimmer. Toen de Muur viel riepen de Tsjechen massaal 'Havel na Hrad!': 'Havel naar de Burcht!' Zo werd hij in het oude Habsburgse keizerlijk slot de president van de nieuwe democratie.
De wereldpolitiek had ineens een popster van een wel heel eigen soort. Hável werd een gevierd spreker op alle podia die ertoe doen, van Salzburg tot Washington DC. In eigen land ging het minder, daar kon hij het nationalistisch separatisme niet afremmen. Zijn politiek leven is ook in dit opzicht leerzaam voor het Europa van vandaag.
Hável blijft verrassen. PG vertelt over de politieke beslissingen die hij als president belangrijk vond. Zowel geopolitiek als moreel bleek dan zijn scherpe analytische blik. “In de waarheid leven”, was zijn doel, wat hem voor velen tot icoon en rolmodel maakte. Dat liet Barack Obama blijken in zijn memoires, maar ook de nieuwe Duitse vicepremier Robert Habeck en het Europees Parlement, dat een gebouw naar hem vernoemde. In zijn eigen woorden in een brief vanuit de gevangenis aan zijn vrouw Olga: "We deden simpel dingen waarvan we voelden dat we ze moesten doen en het ons fatsoenlijk voorkwam om ze te doen. Niks meer of minder."
***
Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!
***
Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier
***
Verder lezen
Václav Havel Library
***
Verder kijken
Vaclav Havel under constant surveilance by communist police
President Havel Speech - US Congress in 1990
Havel (film) 2020
Frank Zappa in Prague
***
Verder luisteren
70 - 'Voorzitter, het is Kafka!' - PG Kroeger over leven en werk van Franz Kafka
150 - De memoires van Barack Obama
***
Tijdlijn
00:00:00 – Deel 1
00:41:20 – Deel 2
01:23:56 – Einde 
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.