Betrouwbare Bronnen

56 - PG: Tien wetten waaraan een succesvolle partijvoorzitter moet voldoen

Betrouwbare Bronnen
18-10-2019

Betrouwbare Bronnen aflevering 56
PG Kroeger en Jaap Jansen belichten de partijvoorzitters Sebastiaan Wolswinkel, Marijke van Hees, Marnix van Rij, Ron Meyer, Marjolein Meijer, Marjanne Sint, Peter van Heeswijk, Henry Keizer, Felix Rottenberg, Ruud Vreeman, Jan Marijnissen, Ed Maas, Thierry Baudet, Hans Spekman, Jan Nagel, Frank Vandenbroucke, Ivo Opstelten, Marja van Bijsterveldt en Ingrid van Engelshoven.

***
In veel partijen gingen recent de zeeën hoog over het functioneren van hun voorzitters. De een moest opstappen vanwege zakelijke knoeiboel, een ander kreeg slaande ruzie met de machthebber achter de schermen en dreigde deze met juridische aanklachten, weer een ander werd geslachtofferd wegens desastreus verkiezingsverlies. En dezer dagen zette de Partij voor de Dieren hun nog heel recent door de leden gekozen voorzitter Sebastiaan Wolswinkel niet alleen uit zijn ambt, maar zelfs op straat als geroyeerd partijlid.
PG Kroeger loopt in dit verband de geschiedenis door van de pijnlijke en soms tragische lotgevallen van partijvoorzitters van velerlei pluimage. Welke perikelen komen het meest regelmatig voor? Waar gaat het vaak mis en waarom? En welke patronen en lessen kunnen leden, partijbesturen, aspirant-voorzitters en ook de huidige ambtsbekleders daar uit trekken?
PG komt met 10 wetten voor het succesvol voorzitter zijn van een politieke partij. Bij elk daarvan komen recente en uit het verleden fameuze voorbeelden voorbij, waarin het lelijk fout ging. De omstandigheden, de persoonlijkheid van een voorzitter en onstuitbare krachten binnen en buiten een partij spelen bij deze voorbeelden steeds weer een grote rol.
Zo moet een voorzitter politiek dienstbaar willen zijn en tegelijk moet hij politiek alert en slim zijn. PvdA-voorzitter Marjanne Sint had daarbij een goede naam en toch ging zij onderuit omdat zij niet aanvoelde dat er een interne crisis ging losbarsten en zij op de fiets in Toscane onbereikbaar was.
Een partijvoorzitter moet ook bereid zijn zichzelf op te offeren voor de eigen partij, hoe pijnlijk zoiets ook kan zijn. PG laat zien hoe bij het CDA een voorzitter dat deed in 1994 en hij daardoor respect won en in de jaren daarna onder meer door het krediet dat hij had gekregen bij zijn oud-collega Helmut Kohl een mooie Europese rol kon gaan vervullen.
Zowel Thierry Baudet als de PvdD-voorzitter raakten verstrikt in een ongeremde, smerige machtsstrijd met de man achter de schermen die in hun partij écht aan de touwtjes trok. Het is dan ook een belangrijke wet, dat een voorzitter nooit moet werken in een situatie dat haar eigen gezag permanent ondermijnd is. Net als een voorzitter ervoor moet zorgen dat zijn gezag en rol geworteld is in 'de vaste, vruchtbare bodem' van zijn partij en achterban. Bij Leefbaar Nederland, de Lijst Pim Fortuyn en veel andere nieuwe populistische partijen zie je het daar altijd weer mis lopen. Daar had je bijvoorbeeld een vastgoed-moloch die zich tot interim-chef liet benoemen en met iedereen in zijn club de grootst mogelijke ruzies kreeg, juist omdát hij de rekeningen betaalde. 
Aan de hand van de 10 wetten is duidelijk te herleiden wat een voorzitter moet doen, moet nalaten, moet opbouwen en soms zonder scrupules de nek moet willen omdraaien.
PG geeft ook drie voorbeelden van partijvoorzitters die daar in uitblonken, twee vrouwen van het midden en een legendarische bullebak uit liberale kring. Voor de pas 25-jarige aanvoerder van de PvdD is dit verhaal dan ook hopelijk een beetje troost. Hij is bepaald niet de eerste wiens ambt meer spijkerbed dan hemelbed bleek.

***
Tijdlijn Betrouwbare Bronnen afl. 56
00:00:00 - Intro door Jaap Jansen
00:01:11 - PG Kroeger (deel 1)
01:00:04 - PG Kroeger (deel 2)
01:40:24 - Uitro
01:41:52 - Einde
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.