Betrouwbare Bronnen

67 - Caroliene! PG Kroeger over bekende en onbekende politieke assistenten, toen en nu

Betrouwbare Bronnen
29-11-2019

Betrouwbare Bronnen aflevering 67
Het was een ongekend moment. Middenin een tv-debat was nota bene Mark Rutte de draad van zijn verhaal kwijt. Licht panisch riep hij: ‘Caroliene!’ De VVD-aanvoerder onthulde daarmee het geheim van Den Haag. De rechterhanden van de macht. De ‘assistenten’, ‘p.a.’s’, fractiemedewerkers en wat vroeger ook wel ‘BIK-krachten’ of ‘bikkers’ werd genoemd. Wie zijn die onmisbare en vaak onzichtbare vrouwen en mannen, de Carolienes, Barten, Jitskes en Dirken zonder wie geen kabinet, Kamerfractie en Brusselse burelen hun werk goed kunnen doen? Jaap Jansen duikt met PG Kroeger in de geschiedenis van deze vaak verrassende persoonlijkheden en hun carrières.
Ze doen heel veel werk in grote stilte. Wil je assistent zijn van een toppoliticus, fractie of bestuurder, dan kun je maar beter geen ‘9 tot 5’-mentaliteit bezitten. Je moet een stevig, doelgericht karakter hebben dat bijna alles en liefst tegelijk kan. En je moet het eigen ego met humor en sereniteit in de perken houden. Dat verhindert overigens niet dat de heel goede onder die veelal jonge mensen ver kunnen komen. In de politiek zelf, maar ook in de wereld van de polder, de denktanks, de wetenschap, ‘Brussel’, media en bestuur. Zo vertelt PG over de opmerkelijke start van de loopbaan van Christine Lagarde in het Congres in Washington of die van de latere premier Piet de Jong als milde, maar zeer krachtige ‘nee-zegger’ bij Koningin Juliana.
De Carolienes zijn vaak vrouwen, misschien juist omdat de politiek nog altijd een mannenwereld is. Zij hebben vaak wat afstand tegenover het ‘haantjesgedoe’ en meer het lange termijn perspectief op het oog. Voor een politicus is zo iemand als ‘alter ego’ en ‘critical friend’ in je naaste omgeving buitengewoon belangrijk. En daarmee zijn zulke jonge mensen onmisbare factoren voor het effectief en serieus functioneren van de democratie in Nederland en Europa.
PG looft D66-fractieleider Rob Jetten die de moed opbracht te regelen, dat elk Kamerlid een extra medewerker erbij kan gaan inhuren. Dat kan ervoor zorgen, dat de Kamer steviger en diepgravender weerwerk kan leveren ten opzichte van de gebalde informatiemacht en het bestuurlijk gewicht van de ministeries. En dat geeft een grotere groep talentvolle ‘Carolines’ de mogelijkheden zich in te zetten voor het algemeen belang. De democratie wordt daar sterker en boeiender door.
Met behulp van een echt ‘collectors item’ uit de Haagse politiek – het zogeheten ‘Smoelenboek’ van fractiemedewerkers uit 1995 – speuren Jaap Jansen en PG naar de toen onbekende, dienstbare jongeren die voor de huidige politiek grote namen en soms zelfs iconisch geworden zijn. Een smalle jongen met brilletje die ‘omgevingsbeleid’ ondersteunde bij de PvdA, werd later de chef van de Eurozone en publiceerde veel vertaalde memoires daarover. Een onderwijsassistent met veel krullen bij een verdwenen christelijke fractie is nu partijleider in de coalitie-Rutte III. Een liberaal meisje met grote oorbellen wordt nu vaak getipt als eerste vrouw als premier. Ook laten zij zien hoe twee buiten ‘het wereldje’ weinig bekende vrouwen met zo’n verleden als scherpzinnig en stevig assistent zeer recent op sleutelposten kwamen in Europa en daar gelden als echte zwaargewichten.
En de huidige Carolienes? Zij zijn zoals het hoort bijna onzichtbaar. ‘Wethouder Hekking gedrag’ ontberen ze. PG Kroeger zet niettemin het spotlight op de meest invloedrijke onder hen. Een vrouw die het vak leerde van een van de meest veeleisende en creatieve kanonnen in de Kamer en die die kennis en ervaring nu inzet voor de schatkistbewaarder van het land. En een man die vanuit een kleine parlementsdelegatie in Brussel de onmisbare rechterhand werd van de leider van de machtigste partij in Europa.
Uit de geschiedenis haalt PG nog wat namen naar boven waarvan de faam niet vergeten mag worden. Die assistente van François Mitterrand die de eerste vrouwelijke premier werd in Parijs. De stille werker achter de schermen die vele decennia het CDA ondersteunde, fascinerende memoires schreef en in 2010 met grote pijn uit de partij stapte vanwege de gedoogcoalitie Rutte I. En de PvdA-intellectueel die het kabinet Den Uyl ondersteunde en Wim Kok de speech over het ‘afschudden van de ideologische veren’ leverde waaraan die partij liever niet meer herinnerd wordt. De Carolienes schrijven geschiedenis, ook als niemand oplet.

***
Deze aflevering van Betrouwbare Bronnen wordt mede mogelijk gemaakt door GRIP, het boek van Rick Pastoor over slimmer werken

***
Tijdlijn aflevering 67
00:00:00 – Intro met Rob Jetten
00:04:34 – Deel 1
00:29:14 – Deel 2
01:04:17 – Advertentie GRIP, gevolgd door deel 3
01:14:45 – Deel 4
01:38:34 – Uitro 
01:39:07 – Einde


Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.