71 - Caroline de Gruyter: 'Brexit maakt Europa sterker' - De EU als het Habsburgse Rijk van onze tijd
Betrouwbare Bronnen
13-12-2019
Betrouwbare Bronnen aflevering 71
Te gast is Caroline de Gruyter, tien jaar lang Europa-correspondent in Brussel, daarna vier jaar werkzaam in Wenen en nu reizend door Europa vanuit Oslo. Ze schrijft wekelijks een veelgelezen column in NRC Handelsblad.
De Europese Unie van nu lijkt een beetje op het Habsburgse Rijk, zegt De Gruyter. Habsburg, dat z’n duizend jaar standhield, was óók bonte verzameling nationaliteiten en talen onder één paraplu. Ze hadden net als wij één markt en één munt, het was moeilijk te besturen. Niettemin ontwikkelde zich onder Maria Theresia een moderne bureaucratie. Over deze overeenkomsten – en uiteraard de verschillen – praten we in deze aflevering van Betrouwbare Bronnen.
‘Het Habsburgse Rijk kende altijd buffers langs zijn grenzen. Dat waren vorstendommen en regio's waarmee het samenwerkte om andere heersers op afstand te houden. Want Wenen hield niet van oorlog en wilde zijn machtige buren te vriend houden en conflicten dempen. Vertragen, langdurige diplomatie - en toen ook huwelijkspolitiek - als soft power waren dan slimme instrumenten. In deze tijd doet de EU het niet heel anders.’
Volgens Caroline de Gruyter maakt de Brexit de Europese Unie sterker. ‘We beseffen door de Brexit dat we het met elkaar moeten doen, dat we zonder elkaar nergens zijn.’
Het gaat beter met Europa dan velen onlangs nog vreesden. ‘Een paar jaar geleden hadden we het alleen maar over het mogelijke einde van de EU. Die zou imploderen of exploderen. Daar Is niets van uitgekomen.’
‘We hebben een paar keer aan de afgrond gestaan, zeker met de bankencrisis en de euro-crisis. Maar iedere keer besloten ze: we gaan toch maar compromissen sluiten. We hebben al die crisissen overleefd omdat onze politici wilden dat we het overleefden. Ze komen met gestrekt been naar Brussel, niet bereid een krimp te geven, maar op een bepaald moment realiseren ze: als we allemaal niks geven, kunnen we er beter mee ophouden. Dan is het weer ieder voor zich en we weten dat dit altijd slecht af liep.’
Nederland komt in de post-Brexit EU in een heel nieuwe positie. ‘In de Europese Unie had je altijd drie dominante stromingen: het Franse étatisme, het Duitse legalisme en het Angelsaksische liberalisme. Die clashten altijd, over elk issue dachten ze anders. Nederland zat heel vaak op de Britse lijn. We belden even met Londen en als we het dan eens waren, dan hoefden er nog maar enkele bij en je had een meerderheid. Nederland kan dat spel niet meer spelen. Nu moet Nederland bij elk onderwerp kijken welke operatie we opzetten. Soms aanhakend bij de Duitse lijn, maar vaak ook bij de Franse. We kunnen het goed met vinden met Emmanuel Macron want dat is een echte liberaal en Merkel niet, met haar bescherming van de auto-industrie.’
En er ontstaan veel groepen: ‘Nederland cultiveert het Noordelijke clubje – Wopke en de zeven dwergen – en doen we weer meer met de Benelux. Je moet heel precies je gevechten kiezen. En: landen vragen er iets voor terug. Daarom moet je altijd ook een lijstje hebben met dingen die je niet zoveel kunnen schelen; waar je hen mee kan steunen.’
***
Het slotfragment in deze editie is de eindscène van 'Der Rosenkavalier', de ultieme 'Habsburg Opera'. U hoort de grote Amerikaanse sopraan Renée Fleming als 'die Marschallin' met Susan Graham als 'Octavian' en Christine Schäfer als 'Sophie' vanuit de Metropolitan Opera in New York in 2014. https://www.youtube.com/watch?v=fi810zB3L04&feature=youtu.be
***
Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Commissie
***
Verder lezen
http://www.carolinedegruyter.eu/
***
Tijdlijn aflevering 71
00:00:00 - Intro
00:01:39 - Deel 1
00:53:51 - Deel 2
01:49:20 - Uitro
01:49:56 - Einde
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
Te gast is Caroline de Gruyter, tien jaar lang Europa-correspondent in Brussel, daarna vier jaar werkzaam in Wenen en nu reizend door Europa vanuit Oslo. Ze schrijft wekelijks een veelgelezen column in NRC Handelsblad.
De Europese Unie van nu lijkt een beetje op het Habsburgse Rijk, zegt De Gruyter. Habsburg, dat z’n duizend jaar standhield, was óók bonte verzameling nationaliteiten en talen onder één paraplu. Ze hadden net als wij één markt en één munt, het was moeilijk te besturen. Niettemin ontwikkelde zich onder Maria Theresia een moderne bureaucratie. Over deze overeenkomsten – en uiteraard de verschillen – praten we in deze aflevering van Betrouwbare Bronnen.
‘Het Habsburgse Rijk kende altijd buffers langs zijn grenzen. Dat waren vorstendommen en regio's waarmee het samenwerkte om andere heersers op afstand te houden. Want Wenen hield niet van oorlog en wilde zijn machtige buren te vriend houden en conflicten dempen. Vertragen, langdurige diplomatie - en toen ook huwelijkspolitiek - als soft power waren dan slimme instrumenten. In deze tijd doet de EU het niet heel anders.’
Volgens Caroline de Gruyter maakt de Brexit de Europese Unie sterker. ‘We beseffen door de Brexit dat we het met elkaar moeten doen, dat we zonder elkaar nergens zijn.’
Het gaat beter met Europa dan velen onlangs nog vreesden. ‘Een paar jaar geleden hadden we het alleen maar over het mogelijke einde van de EU. Die zou imploderen of exploderen. Daar Is niets van uitgekomen.’
‘We hebben een paar keer aan de afgrond gestaan, zeker met de bankencrisis en de euro-crisis. Maar iedere keer besloten ze: we gaan toch maar compromissen sluiten. We hebben al die crisissen overleefd omdat onze politici wilden dat we het overleefden. Ze komen met gestrekt been naar Brussel, niet bereid een krimp te geven, maar op een bepaald moment realiseren ze: als we allemaal niks geven, kunnen we er beter mee ophouden. Dan is het weer ieder voor zich en we weten dat dit altijd slecht af liep.’
Nederland komt in de post-Brexit EU in een heel nieuwe positie. ‘In de Europese Unie had je altijd drie dominante stromingen: het Franse étatisme, het Duitse legalisme en het Angelsaksische liberalisme. Die clashten altijd, over elk issue dachten ze anders. Nederland zat heel vaak op de Britse lijn. We belden even met Londen en als we het dan eens waren, dan hoefden er nog maar enkele bij en je had een meerderheid. Nederland kan dat spel niet meer spelen. Nu moet Nederland bij elk onderwerp kijken welke operatie we opzetten. Soms aanhakend bij de Duitse lijn, maar vaak ook bij de Franse. We kunnen het goed met vinden met Emmanuel Macron want dat is een echte liberaal en Merkel niet, met haar bescherming van de auto-industrie.’
En er ontstaan veel groepen: ‘Nederland cultiveert het Noordelijke clubje – Wopke en de zeven dwergen – en doen we weer meer met de Benelux. Je moet heel precies je gevechten kiezen. En: landen vragen er iets voor terug. Daarom moet je altijd ook een lijstje hebben met dingen die je niet zoveel kunnen schelen; waar je hen mee kan steunen.’
***
Het slotfragment in deze editie is de eindscène van 'Der Rosenkavalier', de ultieme 'Habsburg Opera'. U hoort de grote Amerikaanse sopraan Renée Fleming als 'die Marschallin' met Susan Graham als 'Octavian' en Christine Schäfer als 'Sophie' vanuit de Metropolitan Opera in New York in 2014. https://www.youtube.com/watch?v=fi810zB3L04&feature=youtu.be
***
Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Commissie
***
Verder lezen
http://www.carolinedegruyter.eu/
***
Tijdlijn aflevering 71
00:00:00 - Intro
00:01:39 - Deel 1
00:53:51 - Deel 2
01:49:20 - Uitro
01:49:56 - Einde
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.