Brainwash

Brainwash  /  26-07-2024

‘Een betere wereld creëren waarin men oprecht luistert en niemand wordt gemarginaliseerd.’ Dat is het utopische ideaal dat regisseur en comedian Shariff Nasr nastreeft. In zijn werk, waarin hij ‘diverse’ perspectieven laat zien, lopen engagement en humor als vanzelfsprekend in elkaar over....

Brainwash  /  25-07-2024

Wat weet Big Tech van jou? Veel, heel veel, weet kunstenaar Julia Janssen. Ze verzamelde alle data die Facebook over haar had. Welke muziek ze luisterde, welke evenementen ze bezocht en welke berichtjes ze uitwisselde via datingsite Bumble.   Zijn we ons daar genoeg bewust van? Willen we dat wel? A...

Brainwash  /  24-07-2024

Valt de overrompelende, lijfelijke ervaring van een bevalling eigenlijk wel te vangen in woorden op papier? Schrijver Bregje Hofstede beschrijft het in haar laatste roman Oersoep als een soort out-of-body-experience. De woorden spatten van de pagina’s af, letterlijk, alsof ze zich niet langer in h...

Brainwash  /  23-07-2024

Milio van de Kamp stond tijdens zijn jeugd in een ‘constante survival-modus’. Hij groeide op in Amsterdam-West, in een van de armste buurten van het land, met een gewelddadige vader en een moeder die ondanks een hartkwaal achter de bar moest werken. Water en elektriciteit waren bij hem thuis nie...

Brainwash  /  23-06-2024

“Voel je je nu minder man?” Die vraag kreeg journalist en schrijver Jesse Beentjes meerdere keren toen er een testikel bij hem was verwijderd vanwege zaadbalkanker. Dat zette hem aan het denken. Wat hebben ballen met mannelijkheid te maken? En wat houdt mannelijkheid überhaupt in?

Brainwash  /  09-06-2024

Op 1 juli gaat de nieuwe Wet Seksuele Misdrijven in, waarin consent een belangrijke rol speelt. Seks zonder toestemming wordt daarmee strafbaar. Maar wat betekent dat precies? Wat verstaan we onder seks en consent? En hoe kun je consent geven en krijgen? Brainwash vraagt het aan sociaalwetenschapper...

Brainwash  /  26-05-2024

Vooral jonge mensen vallen bij bosjes om door stress en burn-out. Ook Brankele Frank kwam thuis te zitten van haar drukke baan als strategieconsultant. “Je batterijtje is op,” vertelde de arts haar. Daar kon ze weinig mee. Wat gebeurt er precies in je lichaam bij een burn-out, vroeg neurobioloog...

Brainwash  /  12-05-2024

Hoewel in Nederland iedere acht dagen een vrouw wordt vermoord, werd de officiële term daarvoor pas afgelopen zomer voor het eerst in de Tweede Kamer genoemd. Feminist en schrijver Tessel ten Zweege vraagt zich af waarom we in Nederland de term femicide zo schuwen.

Brainwash  /  28-04-2024

Een klimaatapocalyps is geen schrikbeeld voor de toekomst, volgens filosoof Lisa Doeland. We zitten er middenin. Hoe gaan we daarmee om? In plaats van ons vast te houden aan vals optimisme, kunnen we de situatie beter onder ogen zien en goed leren uitsterven, denkt Doeland.

Brainwash  /  14-04-2024

Nadat ze door meneer Sluyter, haar leraar in groep 8, werd bestempeld als “mavo-klantje”, maar met gemak het vwo doorkwam, realiseerde actrice en publicist Anousha Nzume zich dat ze was ondergeadviseerd. En zij niet alleen: veel vrienden van kleur hadden hetzelfde meegemaakt. Hoe kan het dat rac...

Brainwash  /  31-03-2024

Alles wat je doet, eet en zegt heeft consequenties, stelt filosoof en jurist Jurriën Hamer. Ieder zijn eigen leven laten leiden en je niet met elkaar bemoeien; dat kan niet meer. Mensen moeten verantwoordelijkheid nemen voor hun daden, volgens hem. De schade die we berokkenen aan de wereld is te gr...

Brainwash  /  17-03-2024

Online wemelt het van de adviezen voor een gezond en gelukkig leven en van producten die je daar een handje bij kunnen helpen. Dat lijkt onschuldig, maar dat is het niet, zegt wetenschapsjournalist Adriaan ter Braack. Het kost niet alleen geld dat in de zakken van influencers verdwijnt, maar zaagt o...

Brainwash  /  03-03-2024

Brainwash spreekt met visueel kunstenaar Tina Farifteh, die werk maakt op het snijvlak van politiek, kunst en filosofie. In haar bekroonde documentaire Kitten of vluchteling zoekt ze uit hoe onze empathie werkt. Voor wie voelen we wel of geen empathie? Hoe bepalen we dat eigenlijk en welke rol speel...

Brainwash  /  11-02-2024

Eke Krijnen heeft samen met haar vrouw en een goede vriend twee kinderen. Ze voelen zich een gewoon gezin, maar normaal worden ze niet gevonden. Heteronormatieve ideeën over hoe een gezin eruit moet zien en wie een ‘echte’ ouder is, gaan diep. Tijd om die ideeën te herzien, vindt Krijnen. Calv...

Brainwash  /  21-01-2024

Nieuwe vrienden maken buiten je hechte sociale cirkel is goed voor de samenleving. Dat zegt hoogleraar Beate Völker in gesprek met Brainwash. Marieke Kuypers en Calvin van Laaren gaan in gesprek met Beate Völker. Zij is hoogleraar Stedelijk leven en sociale netwerken aan de Universiteit Utrecht en...

Brainwash  /  29-07-2023

Wie al bijna een halve eeuw gezins- en relatietherapeut is, moet het geheim van de liefde wel doorgrond hebben. En voor Roefke Carmiggelt-Polak geldt dat zeker: de therapeut is óók al zestig jaar samen met haar jeugdliefde. De maakbaarheidsgekte van onze tijd baart haar zorgen: 'Tegenspoed vind je...

Brainwash  /  28-07-2023

Tijdens een burn-out bracht het componeren van minimalistische pianomuziek reclameman Joep Beving tot rust. En dat effect bleek zijn muziek op meer mensen te hebben. Toen hij het op muziekstreamings-dienst spotify zette, werd hij prompt een van de meest gestreamde levende pianisten. Inmiddels is hij...

Brainwash  /  27-07-2023

Emine Uğur is sociaal dienstverlener en columnist bij Trouw. Ze is alleenstaande moeder, studeerde Nederlands Recht in Leiden en maakt zich hard voor kwetsbare groepen in de samenleving. Ze schrijft over armoede en discriminatie met voorbeelden uit haar eigen leven, zoals over de zeven jaar dat ze...

Brainwash  /  26-07-2023

We krijgen allemaal te maken met klimaatverandering, alleen de een net iets meer dan de andere. Waar de een hooguit een zonvakantie in Rhodos in vlammen op ziet gaan, leeft de ander in een gebied waar het niet de vraag is of, maar wannéér het onbewoonbaar zal zijn, terwijl niemand zich met redding...

Brainwash  /  25-07-2023

Toen de ouders van socioloog Ameline Ansu overleden terwijl ze nog maar in de twintig was, snakte ze naar informatie en verhalen over rouw. Maar van de boeken die ze las werd ze zo mogelijk nóg somberder. Dat moest anders, besloot ze. In haar eigen boek Van harte gecondoleerd; verder zonder ouder(s...

Brainwash  /  22-07-2023

Het was altijd de bedoeling dat kunstmatige intelligentie ons leven alleen maar zou verbeteren. Maar hoe langer hoe meer komen we erachter dat dat helemaal niet vanzelfsprekend is. Fraude-detectie blijkt bij de belastingdienst en DUO vrijwel uitsluitend mensen met een migratieachtergrond aan te wijz...

Brainwash  /  21-07-2023

Nadat #MeToo een begrip werd op sociale media, kwam de ene na de andere misbruikzaak aan het licht. Maar we hebben nog steeds geen idee hoe we om moeten gaan met de slachtoffers én de daders, aldus Iva Bicanic, die regelmatig als misbruik-deskundige te zien en te horen is. Ze is klinisch psycholoog...

Brainwash  /  20-07-2023

In de korte film Art Basel omschrijft beeldend kunstenaar Erik van Lieshout zijn vaste routine. ‘Werk, werk, werk. Problemen creëren. Conflict. Nooit op vakantie gaan. Ik, ik, ik, ik, ik.’ Precies dat levert nu al zo’n dertig jaar confronterende, radicaal persoonlijke en vaak ook bijzonder am...

Brainwash  /  19-07-2023

Hij is een rasverteller die in zijn omvangrijke oeuvre graag personages opvoert die tussen twee werelden bewegen. Abdelkader Benali debuteerde in 1996 met Bruiloft aan Zee, en daarna volgden talloze andere titels, waaronder De Langverwachte, waarvoor hij de Libris Literatuur Prijs kreeg. Recent vers...

Brainwash  /  18-07-2023

Hulpverleners die schoolkinderen komen uitleggen dat ze ’s avonds broccoli moeten eten, terwijl driekwart van de klas überhaupt niet heeft ontbeten. Het is een van de dingen waar politicoloog Tim ’S Jongers zich over op kan winden. Hoezo verzinnen hoogopgeleide, goedverdienende ambtenaren wat g...

Brainwash  /  30-07-2022

Omarm je imperfecties. Doe minder. Als je niet in het systeem past, ligt dat niet aan jou, maar aan het systeem. De boeken van schrijver Marian Donner zijn een verademing in een tijd waarin je jezelf alsmaar moet verbeteren met dingen als yoga en mindfulness, en waarin je als werknemer vooral zo eff...

Brainwash  /  30-07-2022

"Wil je racisme en discriminatie oplossen, dan moet je weten hoe het zich manifesteert," zegt Mitchell Esajas in een interview met de Volkskrant. Volgens hem praten mensen vanuit de onderbuik alsof ze er verstand van hebben, maar het is een complex probleem. Esajas is antropoloog en bedrijfskundige,...

Brainwash  /  28-07-2022

"Mijn seksualiteit is van mij, en niet stof voor jouw grap," schrijft feminist en journalist Milou Deelen in maart 2017 op haar Facebookpagina bij een video over slutshaming: "Als jongens seks hebben en hier openlijk over spreken, is dit tof. Als meisjes zoals ik dit doen, daalt ons respect of onze...

Brainwash  /  28-07-2022

"De basis waarop een vrouw beoordeeld wordt, is nog altijd: is ze seksueel aantrekkelijk of niet? Niet neukbaar zijn: daar word je als vrouw voor afgestraft," zei fotograaf Lieve Blancquaert in een interview met DeMorgen. In haar nieuwste serie Let’s Talk About Sex onderzoekt ze wereldwijd de lief...

Brainwash  /  26-07-2022

"Baren is een heftige, pijnlijke en transgressieve ervaring waarbij lichamelijke, psychische en emotionele grenzen op de proef worden gesteld," zei filosoof en vroedvrouw Rodante van der Waal in haar voordracht op Brainwash Festival. Ze promoveert aan de Universiteit van Humanistiek op de problemati...

Brainwash  /  25-07-2022

"De geur van de dood hangt aan het eind van de dag bij thuiskomst nog om je heen," schrijft schoonmaker Tuğrul Çirakoğlu in zijn boek Schoon Genoeg. Als crime scene schoonmaker maakt hij vaak schokkende ruimtes schoon vol urine, poep, bloed en de lichaamssappen van ontbindende lijken. Hij komt v...

Brainwash  /  22-07-2022

"Psychedelica hebben mijn ogen geopend," vertelt neurowetenschapper Michiel van Elk in zijn boek Een Nuchtere Kijk op Psychedelica. Het voelde alsof er een venster in zijn ziel openging, waardoor emoties rauwer binnenkwamen. Van Elk werkt als universitair hoofddocent aan de Universiteit van Leiden,...

Brainwash  /  21-07-2022

Verlangen en waanzin zijn terugkerende thema's in de boeken van schrijver en onderzoeksjournalist Emy Koopman. Ze schreef het autobiografische Tekenen van het Universum, over een obsessieve verliefdheid, Het boek van alle Angsten en debuutroman Orewoet. Koopman promoveerde op psychologisch onderzoek...

Brainwash  /  20-07-2022

De media krijgen de schuld. Of het ligt aan de etniciteit of de religie van de daders. Maar we benoemen nooit welke mensen écht de grootste veroorzakers zijn van sociale problemen: mannen. En dat is gek, zegt feminist en oprichter van stichting Emancipator Jens van Tricht. Want volgens hem is er ee...

Brainwash  /  19-07-2022

Hoe kun je het beste omgaan met iemand in je omgeving die dement wordt? Tuimelen, zegt theatermaker Adelheid Roosen. En niet focussen op wat iemand verliest, maar op wie iemand wordt. Ze is ervaringsdeskundige: haar moeder kreeg alzheimer. Samen met Hugo Borst maakte ze voor HUMAN drie series over...

Brainwash  /  28-01-2022

Live optreden: zangeres en actrice Wende Snijders noemt het 'het mooiste ritueel dat er is.' En dus is het ronduit pijnlijk dat de première van haar voorstelling De Wildernis voor de vierde keer is uitgesteld vanwege corona. Snijders is een van de meest veelzijdige artiesten van Nederland. Ze is th...

Brainwash  /  14-01-2022

In haar recent verschenen boek De Huisvriend duikt schrijver en historica Heleen Debruyne nietsontziend en met lef in de verzwegen geschiedenis van haar familie in het burgerlijke Vlaanderen van de jaren 60. Ze ontdekt: haar grootmoeder maakte een deal met de huisvriend, en liet hem de slaapkamer de...

Brainwash  /  31-12-2021

In het snelle, moderne leven verlangt zangeres, spokenwordartiest en theatermaker Nynke Laverman soms naar het kalme bestaan van een plant, zo zingt ze op haar nieuwste plaat Plant. Het album is onderdeel van een voorstelling, en gaat over transformatie en verandering in jezelf. Durven we vaste pa...

Brainwash  /  17-12-2021

Toen Zaïre Krieger met spoken word begon, was ze boos over alles. Tot ze ontdekte dat er pijn, frustratie en wanhoop onder die boosheid zit, én een sprankje hoop. Dat arsenaal van emoties zet ze in om de wereld een stukje beter te maken. Krieger was vorig jaar zomer een van de organisators van de...

Brainwash  /  03-12-2021

‘Onherroepelijke fouten’ laat regisseur Shariff Korver zijn personages maken. Fouten die zulke diepe wonden slaan, dat je ze tot in je botten voelt. Eerder regisseerde hij Geen Weg Terug (2011), Mi Kulpa (2013) en Infiltrant (2014), en hitseries als Zwarte Tulp en Penoza. Zijn nieuwste film Do N...

Brainwash  /  19-11-2021

Ze was beroemd columnist voor Playboy en zelfbenoemd mannenfluisteraar: schrijver en psycholoog Yvonne Kroonenberg. Haar bundel columns Alles went behalve een vent is recent opnieuw uitgegeven. Over hoeveel pijpen betekent in het leven van een man, dat van alle beproevingen in het huwelijk het delen...

Brainwash  /  05-11-2021

Wat bezielt het moderne, autonome individu dat het zich zo blijmoedig en gedwee uitlevert aan de levensvoorwaarden die big tech stelt? Dat vraagt schrijver en filosoof Hans Schnitzler zich af in Wij Nihilisten. De schaduwkanten van dataroof, de surveillancesamenleving, en het verdwijnen van de mens...

Brainwash  /  22-10-2021

We moeten klimaatcriminelen vervolgen op basis van het geweld dat zij in het verleden en in het nu plegen, vindt propagandawetenschapper en beeldend kunstenaar Jonas Staal. Niet alleen voor slachtoffers vandaag, maar ook in de toekomst. In zijn nieuwste tentoonstelling The Court for Intergenerationa...

Brainwash  /  08-10-2021

'Complotdenkers zijn niet dom of gek, maar kwaadaardig', zegt techniekfilosoof Cees Zweistra. In zijn boek Waarheidszoekers beschrijft hij hoe complotdenkers zich afkeren van de werkelijkheid en hun eigen parallelle wereld bouwen. Ze kiezen volgens hem welbewust voor de leugen, en daarmee voor het k...

Brainwash  /  24-09-2021

Twee jaar geleden nam ze een opzienbarend besluit: Merel van Vroonhoven nam afscheid van haar baan als topvrouw, om leerkracht in het speciaal onderwijs te worden. In haar boek De Stap beschrijft ze hoe ze in haar twintig jaar in het bedrijfsleven de weg vindt naar de hoogste bestuurskamers van de I...

Brainwash  /  10-09-2021

'Vergeten, genegeerd en zes jaar eerder dood', schrijft vakbondsbestuurder en SP-politicus Ron Meyer in zijn boek De Onmisbaren. Hij heeft het over het lot van de klasse van zijn ouders: van mensen met een bescheiden inkomen en werk met weinig status. De schoonmaker, de koelmonteur en de zorgmedewer...

Brainwash  /  27-08-2021

‘Een literair en journalistiek meesterwerk’ en een ‘meeslepende journalistieke thriller’. Zo werd Laura H., over een meisje uit Zoetermeer dat naar het Islamitisch kalifaat uitreisde, ontvangen. Schrijver, onderzoeksjournalist en presentator Thomas Rueb won er de Brusseprijs en de Hebban Deb...

Brainwash  /  13-08-2021

Nog een laatste ronde, en dan klaar, dan is ‘ie weg. Momenteel werkt cabaretier Youp van ‘t Hek aan zijn allerlaatste voorstelling, waarmee hij in 2024, op zijn 70ste verjaardag de theaterwereld vaarwel zegt. Een terugblik op die carrière wordt het niet, hij zal niet voor de zoveelste keer Flap...

Brainwash  /  31-07-2021

Wildvreemden indiscreties ontlokken: dat maakt interviewen zo mooi, volgens journalist en oud-presentator Hanneke Groenteman. Ze houdt ervan mensen in het licht te zetten, en te laten bloeien. Dat deed ze in cultuurprogramma’s als De Plantage en Sterren op het Doek. Ze presenteerde Zomergasten en...

Brainwash  /  30-07-2021

Rauw, allesverterend isolement komt hij tegen, en mensen die letterlijk ziek worden van de eenzaamheid: schrijver Joris van Casteren. In zijn werk als coördinator voor De Eenzame Uitvaart brengt hij overledenen zonder familie een laatste groet met een verhaal of gedicht. Van Casteren schrijft voor...

Brainwash  /  29-07-2021

Er heeft niemand potentieel meer macht dan de kunstenaar, volgens kunstenaar TINKEBELL. En dat komt goed uit, want zij wil niets minder dan de wereld redden. Ze werd bekend door van haar eigen kat een handtas te maken, waarna ze een storm van haatmail en doodsbedreigingen over zich heen kreeg. De b...

Brainwash  /  28-07-2021

Armoede herhaalt zich van generatie op generatie, zegt onafhankelijk adviseur armoedebestrijding Jurenne Hooi. Als je de cirkel niet doorbreekt, lopen kinderen die opgroeien in armoede grote kans om zelf ook in de problemen te komen. Twaalf jaar lang werkte ze in schuldhulpverlening in Amsterdam. Me...

Brainwash  /  27-07-2021

Het aantal dakloze mensen is in het afgelopen decennium meer dan verdubbeld, en dat komt allerminst uit de lucht vallen, volgens stadsgeograaf Cody Hochstenbach. Hij noemt dit ‘het uiterste gevolg van decennialang doelbewust beleid’. Hochstenbach promoveerde op gentrificatie aan de Universiteit...

Brainwash  /  26-07-2021

Conflict, verzoening, en hoe nieuwkomers integreren in een groep: gedragsbioloog Liesbeth Sterck doet er al jaren onderzoek naar bij de apen die zij bestudeert. Als hoogleraar Ecologische Determinanten van Gedrag aan de Universiteit van Utrecht onderzoekt ze sociaal gedrag van apen in relatie tot so...

Brainwash  /  23-07-2021

Al sinds haar zevende droomt ze ervan om de situatie van vrouwen te verbeteren, en dat is waar dr. Kaouthar Darmoni zich voor inzet als directeur van Atria, het kennisinstituut voor emancipatie en vrouwengeschiedenis. 'Dat is beter voor iedereen: mannen, vrouwen, de hele wereld.' Aan de hand van muz...

Brainwash  /  22-07-2021

Je losrukken, persoonlijke ruimte vinden en die anderen gunnen. Voor journalist en schrijver Kustaw Bessems is dat waar het om draait. 'Het leven is voor mij een permanent gevecht tegen alle vormen van groepsdwang en staatsdwang', zegt hij. Bessems is verslaggever en columnist bij de Volkskrant, en...

Brainwash  /  21-07-2021

Waar is de vangrail van onze maatschappij? Dat vraagt strafrechtadvocaat Natacha Harlequin zich af, nu ze steeds vaker cliënten met complexe gedragsproblemen ziet. Harlequin verdedigt verdachten van moord tot terrorisme en verkrachtings- tot drugszaken. In 2019 werd ze verkozen tot beste vrouwelijk...

Brainwash  /  20-07-2021

'Een claim op absolute macht', noemde filosoof en schrijver Maxim Februari het dat minister-president Mark Rutte niet bespreekt onder welke condities de coronamaatregelen weer worden ingetrokken. Februari is alert op de inperking van grondrechten, en ziet in de corona-aanpak een algemener verlangen...

Brainwash  /  16-07-2021

Als het gaat over onderzoek naar stadsproblemen, zoals geweld, armoede en uitsluiting, denk je niet meteen aan hiphopmuziek en straatkunst. Maar voor stadsgeograaf Rivke Jaffe zijn dat bronnen van inzicht. Op Curaçao deed ze onderzoek naar milieuvervuiling, en op Jamaica onderzocht ze de macht van...

Brainwash  /  02-07-2021

Openhartige stemmen spreken dromerig maar onverschrokken in je oor, en vertrouwen je innige details toe over hun verlangens, sensualiteit en intimiteit. We luisteren naar mannen tussen de 18 en 96 jaar oud, waar theatermaker Marte Boneschansker intieme gesprekken mee voerde voor haar installatie BLO...

Brainwash  /  18-06-2021

Meestal moet een literaire debutant vechten om aandacht, maar Simone Atangana Bekono werd onmiddellijk in de schijnwerpers gekatapulteerd. Haar dichtbundel Hoe de vonken zichtbaar waren werd bekroond en ze werd door de Volkskrant uitgeroepen tot literair talent. Haar debuutroman Confrontaties stond...

Brainwash  /  04-06-2021

Ze voelt zich schuldig. Heel vaak, en over van alles. Over haar moeder, haar geliefde, een onhandige opmerking, of de toestand van de wereld. In haar nieuwe boek Schuldig onderzoekt schrijver en filosoof Jannah Loontjens de schuldgevoelens die haar leven beheersen. Aan de hand van muziek spreekt ze...

Brainwash  /  21-05-2021

We hebben een rotsvast geloof dat alles in de wereld in data te vangen is, volgens filosoof en schrijver Miriam Rasch. Data waarmee mens en natuur gehackt en gecontroleerd zouden kunnen worden. In haar boek Frictie. Ethiek in tijden van dataïsme verzet zij zich hiertegen, omdat het verwoestende eff...

Brainwash  /  04-05-2021

Oorlog en vrede, democratie en vrijheid: kunstenaar Renee van Bavel schuwt de grote thema’s niet. Waar we het bedrukkende vaak liever op afstand houden, brengt zij het dichterbij. Zo ook de Dodenherdenking, waarbij ze zich afvraagt hoe we zo kunnen herdenken dat het verder reikt dan die twee minut...

Brainwash  /  23-04-2021

Van het kleinste leed tot het grootste nieuws: columnist en cabaretier Pieter Derks keert de wereld graag binnenstebuiten. Vlijmscherp en met rake grappen fileert hij de macht in zijn columns voor De Nieuws BV. In zijn voorstelling Voor wat het waard is rekent hij af met de tijdgeest, zijn concurren...

Brainwash  /  09-04-2021

'De man is uit de mode', stelt oud-journalist en schrijver Maarten Huygen in zijn onlangs verschenen boek Het nut van de man. Er is volgens hem veel oog voor de schadelijke kanten van mannelijkheid en voor hun oververtegenwoordiging in misdaad, seksueel misbruik en geweld. Maar staan daar ook voorde...

Brainwash  /  26-03-2021

'Ik wil dichter zijn, dichter bij mezelf, maar ook dichter bij jou', klinken de poëtische woorden van Gershwin Bonevacia, stadsdichter van Amsterdam. Zijn opkomst is stormachtig te noemen, maar ging door zijn dyslexie niet vanzelf. Toch heeft het worstelen met woorden hem tot vindingrijke woordkuns...

Brainwash  /  12-03-2021

Als zeventienjarige werd Mardjan Seighali vastgezet en gemarteld in een Iraanse gevangenis omdat ze tegen de onderdrukking door het gewelddadige regime streed. In 1990 vluchtte ze naar Nederlands waar ze onlangs voorzitter van het Humanistisch Verbond werd. Aan de hand van muziek spreekt ze met Floo...

Brainwash  /  26-02-2021

Een jaar lang werkte schrijver en journalist Fernande van Tets in een land waar het leven niet langer vanzelfsprekend is: het door oorlog geteisterde Syrië. Als VN-medewerker zag ze met eigen ogen de verschrikkingen van het voortslepend conflict. Ze schreef er het boek Vier Seizoenen in Damascus ov...

Brainwash  /  12-02-2021

We zijn nog nooit met zovelen zo eenzaam geweest. Althans, dat wordt ons verteld. De samenleving zou gebukt zou gaan onder eenzaamheidsepidemie. Maar eenzaamheid neemt niet toe en het is niet besmettelijk, zegt journalist en schrijver Lynn Berger. Aan de hand van muziek spreekt ze met Floortje Smit.

Brainwash  /  29-01-2021

Wereldwijd staan vrouwenrechten onder druk, volgens sociaal activist Devika Partiman. En als ze onrecht ziet, ontvlamt Partiman niet in woede, maar in strijdlust. En die gebruikt ze om maatschappelijke veranderingen tot stand te brengen, zoals met Stem op een Vrouw, wat kiezers aanmoedigt om vrouwen...

Brainwash  /  15-01-2021

Vrede brengen met muziek en met de kunstenaar in onszelf de wereld redden: de ambities van componist Merlijn Twaalfhoven zijn grenzeloos. Dat moet ook wel: wij zijn de laatste generatie zijn die klimaatverandering kan stoppen. De open, speelse houding van een kunstenaar is daarbij onmisbaar, schrijf...

Brainwash  /  01-01-2021

Stel: er is een hiernamaals. Daar worden al je herinneringen uit dit leven gewist, op één na. Welke herinnering kies jij om mee te nemen in de eeuwigheid? Die vraag stelt schrijver en onderzoeker Jacky van de Goor in haar boek Je leven in één herinnering. Wat er echt te doet in het leven, aan de...

Brainwash  /  18-12-2020

'De kloof tussen kansrijk en kansarm wordt steeds groter in Nederland', zegt geograaf en journalist Floor Milikowski. In krimpgebieden is het niet alleen economisch zwaarder, maar verdwijnen ook de supermarkten, scholen en ziekenhuizen. In zo’n klein land als Nederland zouden de verschillen in gez...

Brainwash  /  04-12-2020

Met tomeloze ambitie richtte hij zich op zijn academische en politieke carrière, en het verbeteren van de wereld. Nu denkt historicus en oud-politicus Zihni Özdil: heb ik het wel bij het rechte eind? Hij vraagt zich af of zijn werkethos een manier was om zijn demonen niet onder ogen te hoeven kome...

Brainwash  /  20-11-2020

Seks: we willen het, we doen het, we spreken erover en we dromen ervan. Volgens sociaalwetenschapper Linda Duits zou je zelfs kunnen zeggen dat het de reden is van ons bestaan. Seks is overal en overduidelijk, maar tegelijkertijd is het geheimzinnig en ingewikkeld. En dat fascineert haar mateloos. A...

Brainwash  /  06-11-2020

Voortdurend geplaagd worden door het gevoel dat je iets vreselijks te wachten staat. Angst is de default mode van schrijver Daan Heerma van Voss, en volgens hem is het één van de krachtigste emoties die we hebben. Hij werkte al een paar jaar aan een boek over het onderwerp toen plots de coronacris...

Brainwash  /  23-10-2020

Schoonheid heeft niet zoveel met perfectie te maken, volgens emeritus hoogleraar Psychologie Liesbeth Woertman. Maar alles met levendigheid: juist als je niet met je uiterlijk bezig bent, ben je op je mooist. In een tijd waarin we gebombardeerd worden met ontelbare beelden van ideale schoonheid, ver...

Brainwash  /  09-10-2020

Ze woonde een jaar in een van de armste sloppenwijken van Indonesië, leefde tussen de Inuït-jagers op Groenland, en leent seksrobots van robotfabrieken om veldwerk te doen: Roanne van Voorst. Als schrijver en antropoloog van de toekomst maakt ze toekomstscenario’s die ze baseert op dingen die nu...

Brainwash  /  25-09-2020

Geboren uit een Pakistaanse vader en Nederlandse moeder weet journalist en schrijver Haroon Ali hoe het is om tussen twee werelden in te leven. Hij weet wat het is om half te zijn. En onder die titel verscheen vorige week zijn debuut. Een boek over zijn zoektocht naar zichzelf, in een mijnenveld van...

Brainwash  /  11-09-2020

Je kunt hem kennen van films als Bloedbroeders, Het Leven is Vurrukkulluk, of series als Mocro Maffia: acteur en schrijver Jim Deddes. Je zult hem in elk geval kennen als Harco, het typetje uit de absurdistische YouTube-serie Joardy Season. De sketch Huilon is inmiddels ruim een miljoen keer bekeken...

Brainwash  /  21-08-2020

Toeval bestaat niet, volgens schrijver Raoul de Jong. Voor hem staat alles in de sterren geschreven. En als je het aandurft om je aan het leven over te geven en vertrouwt op het goede in de mensen die je tegenkomt, dan gebeuren er mooie dingen. Aan de hand van muziek spreekt hij erover met Floortje...

Brainwash  /  08-08-2020

Toen ze bij het journaal kwam, was dat wel een bommetje dat insloeg, zegt oud-nieuwslezer en journalist Noraly Beyer. Ze was lange tijd het enige zwarte gezicht van de NOS, en kwam als nieuwslezer gedurende 23 jaar de huiskamers van mensen binnen. In gesprekken over racisme probeert ze een soort ver...

Brainwash  /  07-08-2020

Gevoelens van ongeluk krijgen steeds vaker het label 'depressie' opgeplakt, schrijft hoogleraar wetenschapsonderzoek Trudy Dehue in De Depressie-epidemie. Die term is geen neutrale beschrijving, omdat hij de oorzaak én oplossing van het leed automatisch bij het lijdende individu zelf legt. Aan de h...

Brainwash  /  06-08-2020

Proza met ballen schrijft Stella Bergsma, al zou ze zelf waarschijnlijk zeggen 'met clit'. Haar roman Pussy album (2016) draait om het fictieve karakter Eva van Liere, die 'wanhopig van het leven houdt, maar dat is niet wederzijds'. Eerder schreef ze poëzie in Cupcakes, en dit jaar kwam haar manife...

Brainwash  /  05-08-2020

We denken misschien dat we onze identiteit zelf grotendeels in de hand hebben, maar dat klopt niet. Etiketten over wie je bent, worden opgeplakt door de buitenwereld en dat wordt soms pijnlijk duidelijk als het botst. 'We staan ergens halverwege keuze en dwang', schrijft cultureel antropoloog Sinan...

Brainwash  /  04-08-2020

Ons idee van verslaving als iets dat een geheimzinnige macht over ons uitoefent, daar wil hij van af. Volgens socioloog en 'drugsprofessor' Peter Cohen is universeel menselijk om sterke bindingen te ontwikkelen, met wat dan ook. Het is onze cultuur die bepaalt wat 'verslaving' wordt genoemd en wat n...

Brainwash  /  01-08-2020

Het gaat bij haar niet over koffie of katten: cabaretier en programmamaker Carolien Borgers praat liever over zaken die er echt toe doen. Ze bevraagt schoonheidsidealen en het idee dat het leven maakbaar is. Want als je alles zelf in de hand hebt, hoe zit het dan als je vriend het uitmaakt, of als j...

Brainwash  /  31-07-2020

Als we toch dat enorme probleem van het woningtekort op gaan lossen, kunnen we dan niet ook meteen de eenzaamheid onder ouderen even meepakken, of ervoor zorgen dat het niet ten koste gaat van de biodiversiteit? Rijksbouwmeester Floris Alkemade adviseert het rijk, gevraagd en ongevraagd, over archit...

Brainwash  /  30-07-2020

Huiselijk geweld, genitale verminking en eerwraak: talloze vrouwen in Nederland hebben ermee te maken. We sluiten er de ogen voor, zegt vrouwenrechtenverdediger Shirin Musa. Ze is oprichter van Femmes for Freedom en bestrijdt huwelijkse gevangenschap, een term die ze zelf bedacht voor gedwongen voor...

Brainwash  /  29-07-2020

Wie met gesomber over klimaatverandering aankomt, is bij Donald Pols aan het verkeerde adres. Een 'klimaatoptimist' noemt de directeur van Milieudefensie zichzelf. Hij groeide op in Zuid-Afrika, waar hij het einde van de Apartheid meemaakte. Momenteel spant hij met Milieudefensie een historische rec...

Brainwash  /  28-07-2020

In welk hokje past Rob Wijnberg nou eigenlijk het beste? Hij vindt dat hij te weinig heeft bijgedragen aan de wereldfilosofie om filosoof te heten. Hij is een journalist die niet van nieuws houdt. En voor een ondernemer heeft hij wel heel veel idealen. Wijnberg is een van de oprichters van De Corres...

Brainwash  /  17-07-2020

Van champagne ontbijten op landhuizen tot lingerie shoots in hotels: een jaar lang dook journalist en filosoof Doortje Smithuijsen in de wereld van influencers. Wat voor samenleving spoort mensen aan zich om te vormen tot online reclamezuilen? Aan de hand van muziek spreekt ze erover met Johan Fretz...

Brainwash  /  03-07-2020

Als hij naar de economie kijkt, en ziet hoe slecht het gaat, dan lopen de rillingen over zijn rug. Veel mensen hebben niet door wat de ernst is van de situatie, zegt econoom Bas Jacobs. Terwijl de economie met een donderend geraas instort. Aan de hand van muziek spreekt hij erover met Floortje Smit.

Brainwash  /  19-06-2020

‘Life-changing’ was het voor theatermaker en actrice Naomi van der Linden om de rol van Celie in The Color Purple te spelen. Om avond na avond als zwarte vrouw tegenover een grotendeels wit publiek te zingen: ‘Ik ben mooi, en ik ben hier.’ Simpele woorden, maar met grote kracht. Aan de hand...

Brainwash  /  05-06-2020

Klimaatverandering, blinde vlekken bij ontwikkelingshulp: voor theatermaker Anoek Nuyens is geen onderwerp te complex. Ze gaat op onderzoek uit en luistert naar alle kanten van het verhaal, om vervolgens geëngageerd theater te maken. Aan de hand van muziek spreekt ze erover met Floortje Smit.

Brainwash  /  22-05-2020

Hij is gewapend met een potlood dat zo scherp is als zijn geest: beeldend kunstenaar Brian Elstak. Zijn rauwe, schetsmatige tekeningen laten je niet zomaar los. Racisme en ons koloniaal verleden kijken je recht in het gezicht aan en hiphop is zijn way of life. Aan de hand van muziek spreekt hij met...

Brainwash  /  08-05-2020

Thuis. Vóór corona en de lockdown klonk het altijd zo verlokkelijk: vertrouwd, warm, veilig. Maar na de zoveelste week gedwongen thuisblijven begint het begrip zijn glans te verliezen. De onttovering van thuis, noemt socioloog Jan Willem Duyvendak dat. Aan de hand van muziek spreekt hij erover met...

Brainwash  /  24-04-2020

Ras: het is een besmet begrip geworden. Maar juist omdat wetenschappers zich er niet aan willen branden, sijpelen raciale denkbeelden wetenschap en samenleving binnen. Om die reden houdt hoogleraar antropologie van de wetenschap Amade M'charek zich er wél mee bezig. Aan de hand van muziek spreekt z...

Brainwash  /  10-04-2020

Een jury in tranen en nummer 1-noteringen op de hitlijsten. Het nummer 'Dat ik je mis' is de doorbraak van singer-songwriter Maaike Ouboter. Over het gemis van haar ouders gaat het, die stierven toen ze op de middelbare school zat. Al vindt ze het jammer dat die context er telkens bij vermeld wordt....

Brainwash  /  27-03-2020

Nog vier jaar Trump? Dat is de vraag waar de Amerikaanse presidentsverkiezingen van doordrongen zijn. En van de eerste democratische voorverkiezingen tot en met het stemmen in november: Amerika-correspondent Casper Thomas volgt de ontwikkelingen op de voet. Aan de hand van muziek spreekt hij met Flo...

Brainwash  /  13-03-2020

Met een verkrampte glimlach zette schrijver Carmen Felix haar ergernissen over de wereld op papier. Het resultaat: Je kunt het ook nooit goed doen, verscheen eind vorig jaar. Het is een aanklacht tegen de druk die op jongvolwassenen wordt gelegd. Aan de hand van muziek spreekt ze met Johan Fretz.

Brainwash  /  28-02-2020

Heeft iedereen het in zich om te moorden? Zijn vrouwen écht andere criminelen dan mannen? En: hoe pak je na lang gevangenschap je leven weer op? Het zijn vragen die criminoloog Marieke Liem niet loslaten. Aan de hand van muziek spreekt ze met Johan Fretz.

Brainwash  /  14-02-2020

De meest geliefde docent sociologie ooit werd hij genoemd, aan de Universiteit van Amsterdam: Bart van Heerikhuizen. Van zijn eerste hoorcollege in 1978 tot het laatste in 2013 hingen de studenten aan zijn lippen. Zijn enthousiasme blijft, ook nu hij dodelijk ziek is. Aan de hand van muziek spreekt...

Brainwash  /  31-01-2020

Gentrificatie: we hoeven het niet te pikken, zegt schrijver en rapper Massih Hutak. Want het opwaarderen van sociaal-economisch zwakke buurten is vooral in het voordeel van het grootkapitaal, terwijl eerdere bewoners uit hun huizen gepest worden. Aan de hand van muziek spreekt hij met Floortje Smit.

Brainwash  /  17-01-2020

Kiezen is moeilijk, de wereld niet zwart-wit en het leven oneindig veel complexer dan we kunnen doorgronden. Een aan waarschijnlijkheid grenzende onzekerheid is het hoogst haalbare. Dat stelt essayist Jan Postma. Aan de hand van muziek spreekt hij met Johan Fretz.

Brainwash  /  03-01-2020

Als het voelt alsof er geen plek voor je is op deze wereld, moet je je niet afvragen wat er mis is met jou, maar wat er mis is met de wereld. Dat is de leidraad in het leven van schrijver Marian Donner. Ze schreef het Zelfverwoestingsboek: een pleidooi tegen maakbaarheid, tegen zelfhulpboeken en voo...

Brainwash  /  20-12-2019

Ze is geen prostituee en toch noemt ze zichzelf sekswerker: Yvette Luhrs. Want, zo zegt ze, ze verdient haar geld met seks. Ze werd bekend als woordvoerder van belangenorganisatie Proud, schrijft, en maakt feministische porno. Aan de hand van muziek spreekt ze met Floortje Smit.

Brainwash  /  06-12-2019

Hij werd zo'n beetje van elke school getrapt waar hij op zat en pas bij de derde poging toegelaten tot de filmacademie: regisseur Giancarlo Sánchez. Nu is hij 32 jaar oud, heeft hij een Gouden Kalf op zak, regisseerde hij hitserie Mocro Maffia en maakt hij het absurdistische Joardy Season. Aan de h...

Brainwash  /  22-11-2019

Ze gromt, stampt, ontreddert en ontroert en verbindt het persoonlijke moeiteloos aan het maatschappelijke: cabaretier Louise Korthals. En grommen en stampen doet ze, met name over onrecht in deze wereld. Als je voor god speelt, zo zingt ze, doe dan in godsnaam je best. Aan de hand van muziek spreekt...

Brainwash  /  08-11-2019

Vijf jaar oud was ze, toen ze in 1993 vluchtte voor de oorlog in Joegoslavië: architect Arna Mackic. Toen ze jaren later terugkeerde naar haar geboortestreek, maakten de verwoeste, met kogels doorzeefde gebouwen diepe indruk. Aan de hand van muziek spreekt ze met Floortje Smit.

Brainwash  /  25-10-2019

Hij contrasteert duisternis met intens geluk, want, zo stelt schrijver Jamal Ouariachi: je weet pas wat het donker is, als je weet wat het licht is. Hij is bekend van boeken als De vernietiging van Prosper Morèl en Een honger. Aan de hand van muziek spreekt hij met Johan Fretz.

Brainwash  /  11-10-2019

Waar kom je vandaan? Maar dan echt. Het is een vraag die documentairemaker Emma Lesuis maar al te vaak gesteld wordt. Nou gewoon, uit Leiden, dacht ze lang, tot ze besloot om haar Surinaamse roots uit te diepen. Aan de hand van muziek spreekt ze met Floortje Smit.

Brainwash  /  27-09-2019

Clarice Gargard is journalist, columnist voor NRC, programmamaker, presentator en correspondent Verzet voor de Correspondent. En verzet komt overal terug in haar werk, dat zich richt op sociale en maatschappelijke kwesties als mensenrechten en diversiteit. Aan de hand van muziek spreekt ze met Johan...

Brainwash  /  13-09-2019

Opgegroeid in Zuid-Afrika ontwikkelde Gawie Keyser zich van misdaadverslaggever tot filmjournalist. En ja, inmiddels is hij een wandelende film-encyclopedie. Hoe kan film je helpen om de werkelijkheid te begrijpen? Over die vraag spreekt hij, aan de hand van muziek, met Floortje Smit.

Brainwash  /  30-08-2019

'We hebben al een zwart meisje', kreeg ze als beginnend actrice bij audities te horen. Door dat ongenoegen en uit onvrede met de rollen die ze speelde, ontdekte ze dat ze ook zelf wat te vertellen heeft: actrice en theatermaker Bodil de la Parra. Aan de hand van muziek gaat ze in gesprek met Johan F...

Brainwash  /  16-08-2019

Durven twijfelen, toegeven dat je het nooit helemaal zeker weet. Het is dé kracht van schrijver Maartje Wortel. Ze is bekend van bekroonde romans en verhalenbundels als 'Half Mens', 'IJstijd', 'Dit is jouw huis' en 'Dennie is een Star'. Aan de hand van muziek spreekt ze met Floortje Smit.

Brainwash  /  10-08-2019

Afvalstromen, diamantmijnen, migratie, klimaatverandering: met zijn urgente werk dwingt fotojournalist Kadir van Lohuizen mensen tot kijken en daarmee tot nadenken. Hij fotografeert voor The New York Times en Paris Match en werd onderscheiden met talloze internationale prijzen. Aan de hand van muzie...

Brainwash  /  09-08-2019

Toen hij twaalf jaar oud was had hij het niet kunnen dromen: dat hij in de New York Times zou staan, in Forbes en dat de BBC hem zou omschrijven als 'een van de belangrijkste figuren binnen de Virtual Reality-sector.' Als kind van drugsverslaafde ouders was opgroeien nooit makkelijk, voor Avinash Ch...

Brainwash  /  08-08-2019

Weggaan of blijven, vernieuwen of behouden, flexibiliteit of regelmaat. Het zijn de onderwerpen waar hoogleraar publieksfilosofie Marli Huijer zich mee bezighoudt. Ze is voormalig Denker des Vaderlands en verbonden aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Aan de hand van muziek spreekt ze met Floortje...

Brainwash  /  07-08-2019

Het hele CV opnoemen van Hedy d'Ancona zou teveel tijd in beslag nemen. Ze is een van de boegbeelden van het feminisme, was een van de oprichters van de feministische actiegroep Man Vrouw Maatschappij en politicus voor de PvdA. Aan de hand van muziek spreekt ze met Floortje Smit. Verder in deze uitz...

Brainwash  /  06-08-2019

Of het het nu over #MeToo gaat, dickpics, feminisme, discriminatie of de hoofddoek: Nadia Ezzeroili, journalist en columnist voor de Volkskrant, mengt zich onbevreesd, scherp en uitgesproken in de meest complexe debatten. Daarbij is ze fel tegenstander van ruis in het publieke debat. Aan de hand van...

Brainwash  /  03-08-2019

Stel: er staat een partij op die de democratie wil afschaffen. Mag je zo’n partij dan verbieden? Dat is het vraagstuk waar jurist en rechtsfilosoof Bastiaan Rijpkema zich mee bezig houdt. Hij promoveerde aan Universiteit Leiden en maakt onderdeel uit van wat Elsevier 'het klasje van Cliteur' noem...

Brainwash  /  02-08-2019

Als je Kiza Magendane vraagt wanneer zijn leven is begonnen, zal hij zeggen: twaalf jaar geleden. Dat was het moment dat de schrijver en politicoloog, geboren in Congo, terecht kwam in Nederland. Hier wist hij zich snel tot een originele en intelligente stem te ontwikkelen in het debatten over bur...

Brainwash  /  01-08-2019

Schizofrenie bestaat niet. Het belangrijkste handboek van de psychiatrie, de DSM-5, kan de prullenbak in. De geestelijke gezondheidszorg is aan een andere kijk en organisatie toe. Hoogleraar in de psychiatrie Jim van Os schudt de boel graag een beetje op en maakt daar - uiteraard - niet alleen maar...

Brainwash  /  31-07-2019

Elke samenleving creëert zijn eigen aandoeningen. Het zijn de woorden van klinisch psycholoog en psychoanalyticus Paul Verhaeghe. In bestsellers als 'Liefde in tijden van eenzaamheid' en het drieluik 'Autoriteit', 'Identiteit' en 'Intimiteit' legt hij mens én samenleving op de sofa. Aan de hand va...

Brainwash  /  30-07-2019

Daan Roovers is filosoof en Denker des Vaderlands. Van haar hand verschenen de boeken 'Wij zijn de politiek' en 'Mensen maken'. Ze promoveert op de ontwikkeling van de publieke opinie en was eerder hoofdredacteur van Filosofie Magazine. Met Floortje Smit spreekt ze over haar denken aan de hand van m...

Brainwash  /  26-07-2019

Journalist en schrijver Jan Kuitenbrouwer houdt zich bezig met taal. Met het doorprikken van holle frases en management-lingo. Want hoe meer modetaal, hoe meer schijnheiligheid en hypocrisie. Aan de hand van muziek praat hij erover met Johan Fretz.

Brainwash  /  02-07-2019

Disa Jironet is officier van justitie. Ze wordt geconfronteerd met mensen die ernstige misdrijven hebben gepleegd en toch blijft ze zoeken naar het mens achter de dader. Maar: hoeveel mededogen kun je hebben? Aan de hand van de muziek praat ze daarover met Floortje Smit.