Column Corné van Zeijl | BNR

Opinie | Eindelijk een serieuze Britse premier

Column Corné van Zeijl | BNR
09-09-2022

Het Verenigd Koninkrijk heeft een nieuwe premier, Liz Truss. Ik had nog even de ijdele hoop dat de conservatieven hadden geleerd dat een populistische premier niet echt werkt. Noem me naïef, maar het blijkt dat het lerend vermogen van de gemiddelde Britse conservatief erg beperkt is. Men heeft gewoon weer een premier gekozen die een pretpakket als verkiezingsprogramma heeft.
Zo wil ze lagere belastingen voor iedereen, bedrijven en consumenten. En natuurlijk een compensatie voor de hoge energierekening. Alleen dat al gaat £5000 per huishouden kosten, oftewel £100 mrd over twee jaar, wat gelijk is aan 4,5% van de totale Britse economie. En ze wil ook bedrijven gaan compenseren. Dat zou nog eens £88 mrd kosten. Daarbovenop wil ze de defensie-uitgaven flink gaan verhogen.
En meer marktwerking, want tja, dat zei Margaret Thatcher ook. Probleem is nou net dat de marktwerking en de privatiseringen na Thatcher te ver zijn doorgeschoten. Ik rijd vaak genoeg in de Londense metro om dat aan den lijve te ondervinden.
In de meeste westerse landen, zoals Nederland en Duitsland, is de fiscale steun vooral een compensatie voor het extreme verlies aan koopkracht. Truss gaat een heel stuk verder. Dat brengt The Bank of England in een moeilijk parket. Met renteverhogingen proberen ze de inflatie onder controle te krijgen. Het duurt een flinke tijd voordat de effecten te zien zijn.
Maar als iemand aan de andere kant zoveel olie (lees geld) op het vuur gooit, dan wordt het bestrijden wel heel moeilijk. JPMorgan berekende dat voor iedere £30 mrd stimulans de centrale bank de rente met een extra 0,25 tot 0,50% moet verhogen om het effect op de inflatie te compenseren. Maar goed, op korte termijn gaat de energierekening inderdaad niet omhoog. Dat klinkt natuurlijk aardig, maar iemand moet dat uiteindelijk betalen. Het geld komt niet uit de lucht vallen.
Dat realiseren obligatiebeleggers zich maar al te goed. Begin augustus werd duidelijk dat Truss de volgende premier zou worden. Sindsdien is de rente op kortlopende obligaties verdubbeld. Die hogere rente is gelijk een nieuwe aanslag op de schatkist. Ondanks deze hogere rente is het Britse pond zelfs tegenover de zwakke euro gedaald. Die obligatiebelegger mogen al die cadeautjes financieren. De nieuwe Britse regering zal een enorm beroep op de kapitaalmarkt gaan doen.
Bij Boris Johnson wist je dat hij het premierschap niet serieus nam. Liz Truss is een stuk serieuzer en ze gaat dan ook serieus haar best doen om de schatkist helemaal tot de bodem leeg te schrapen. Ik ben bang dat ze door de bodem zal gaan. En daar gaat het Verenigd Koninkrijk nog serieus lang last van hebben.
Over de column van Corné van Zeijl
Corné van Zeijl is analist en strateeg bij vermogensbeheerder Actiam en belegt ook privé. Reageer via corne.vanzeijl@actiam.nl. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD.
See omnystudio.com/listener for privacy information.