Centrale bankiers lijken licht in paniek. Bij de ECB buitelde men over elkaar heen om de markten te vertellen dat de rente niet zo snel wordt verhoogd als beleggers nu denken. De markten trokken zich daar vanwege de misleidende communicatie in het verleden niets van aan, en de rente steeg dus gewoon door. Klaas Knot hield wijselijk zijn mond.
Ook in de VS lijkt sprake van wat paniek - althans, bij sommige Fed-leden. In een interview zei James Bullard van de St. Louis Fed dat hij een verhoging van 100 basispunten wilde bij de komende drie vergaderingen, en mogelijk ook nog een verhoging tussendoor. Ik denk dat een economie gebaat is bij consequent monetair beleid, en angstige centrale bankiers dragen daar niet aan bij. Het grappige is dat je nu uit de rentemarkten kan afleiden dat de rentestijgingen de economie zoveel zullen afremmen dat de Fed in 2024 weer zal moeten verlagen, om de economie te redden. Een dergelijk scenario lijkt mij onwaarschijnlijk, maar niet onmogelijk.
Aandelenbeleggers houden niet van hogere rente. Dat drukt op de waardering van aandelen. Dat effect hebben we de afgelopen weken wel gezien. Die renteangst doet me een beetje aan 1994 denken. Ook toen was er een flinke rentestijging en dat zorgde voor een horrorjaar voor obligaties. De Amerikaanse rente steeg van 5,8% naar 7,8%. Daardoor daalden de obligatiekoersen met maar liefst 8%. 1994 staat daarmee in de top drie van slechtste obligatiejaren in de afgelopen veertig jaar.
Strateeg Mislav Matejka van zakenbank JPMorgan heeft er onderzoek naar gedaan en zette alle renteverhogingen van de Fed op een rijtje. Uit de historische data blijkt dat de aandelenmarkten het na de eerste verhoging nog wel een maand of drie erg moeilijk hebben, maar dat daarna vaak weer herstel optreedt. Als de Fed in maart de rente verhoogt, dan zou dat effect in juni volledig in de koersen verwerkt zijn. Let wel: het zijn maar gemiddelden.
Veel zal ook afhangen van de onderliggende bedrijfswinsten. Laten we 1994 weer als voorbeeld nemen. Toen was er een mooie winststijging van 18% en daardoor bleef de schade in de aandelenmarkt beperkt, ondanks de dramatische renteontwikkeling. De S&P daalde een bescheiden 1%. Met een beetje dividend erbij had u zelfs nog een klein winstje. Dat is toch een stuk beter dan die -8% bij obligaties.
De conclusie is simpel. De trend in de rente is gedraaid en aandelenbeleggers houden niet van stijgende rente. Maar als de bedrijfswinsten hard genoeg omhooggaan, hoeft het niet zo heel erg te zijn voor aandelen. Of 2022 ook zo’n mooi winstjaar zal worden, daar geeft 1994 helaas geen richtlijnen voor.
Over de column van Corné van Zeijl
Corné van Zeijl is analist en strateeg bij vermogensbeheerder Actiam en belegt ook privé. Reageer via corne.vanzeijl@actiam.nl. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD.
See omnystudio.com/listener for privacy information.