Een paar weken geleden schreef ik over de nieuwe serieuze premier Truss en dat ze het land in serieuze problemen zou brengen. Aldus gebeurde, de rente op staatobligaties is geëxplodeerd. Het is niet erg als je fouten maakt, als je er maar van leert. Maar ook dat is niet het geval. Ze heeft alleen de politieke angel, de lagere belastingen voor rijkere Britten, uit het voorstel gehaald. De economische angel liet ze zitten.
Dat is het enorme begrotingstekort wat haar belastingplannen creëren. De geld willen beleggers wel aan de Britse regering uitlenen, maar als het zoveel is, gaat dat wel tegen een fors hogere rente. Minister van Financiën Kwarteng geeft alvast de schuld aan de Bank of England als de rente verder oploopt. Dat geeft beleggers ook niet veel vertrouwen.
Dat heeft een aantal consequenties. Als eerste voor de Britten met een hypotheek. Britse hypotheken hebben over het algemeen een korte rente vast periode. Dat betekent dat de rentelasten grofweg zullen verdriedubbelen in de komende jaren. Een ander gevolg is dat de stijgende rente ook hogere rentekosten voor de overheid met zich meebrengt. Zo kom je in een loop terecht. Hoe groter het overheidstekort, hoe meer je moet lenen, hoe hoger de rente, hoe groter het tekort, enzovoort enzovoort.
Een schrale troost is dat het Britse ministerie van Financiën wijselijk altijd erg lange obligaties heeft uitgegeven. De looptijd van de uitstaande schuld is ruim 15 jaar. Het Europese gemiddelde is 7 jaar. Nederland zit op ruim 8 jaar. Voorlopig hebben ze dus nog niet veel last van die gestegen rente. Alleen wel jammer dat dit positieve effect voor een groot deel om zeep wordt geholpen door de zogenaamde 'inflation linked bonds'. Dit zijn obligaties waarbij de rente afhangt van de inflatie. De inflatie is nu 10% ten opzichte van bijna 0% ruim een jaar geleden. Deze leningen zijn goed voor een kwart van de staatsschuld. U kunt wel raden dat deze rentekosten de pan uit rijzen. Ook dat doet pijn in de schatkist
Maar als mevrouw Truss niet leert van haar fouten, dan kunnen wij er wel van leren. Het vertrouwen in de overheid als geldlener is als een elastiekje, je kunt het ver oprekken, maar op een gegeven moment breekt het. Italië en Griekenland zijn na decennia nog steeds bezig de schade te herstellen. In Groot Brittannië is dat ook het meest waarschijnlijke scenario. Nederland kan de extra uitgaven nog wel lijden, maar Duitsland loopt met hun 200 miljard euro grote steunplan ook meer risico. Geld uitgeven als overheid is altijd het makkelijkste deel en op dit moment ook nodig. Maar ergens breekt het vertrouwenselastiekje. Waar het breekt weet je niet. Maar zorg dat je dat punt niet bereikt anders ben je nog decennia bezig om de elastiek eindjes weer aan elkaar te knopen.
Over de column van Corné van Zeijl
Corné van Zeijl is analist en strateeg bij vermogensbeheerder Actiam en belegt ook privé. Reageer via corne.vanzeijl@actiam.nl. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD.
See omnystudio.com/listener for privacy information.