Menig cafébezoeker zal hard geschrokken zijn van de aankondiging van Heineken dat een biertje 5,8% duurder wordt. Een fervent cafébezoeker onder mijn vrienden houdt ervan om na afloop bij de shoarmatent langs te gaan. Daar wachtte hem nóg een onprettige verrassing: ook zijn broodje shoarma was maar liefst 10% duurder geworden. Nadat hij daarover had geklaagd, vertelde de eigenaar hem dat de inkoopkosten, zoals die van vlees en olijfolie, met 20% gestegen waren, dus die 10% was slechts een eerlijke verdeling.
Mooi verhaal, maar het klopt niet. Immers, bij een shoarmazaak vormen de gemiddelde inkopen 33% van de omzet. Veel kosten, zoals de vaste kosten, stijgen niet. En de medewerkers hadden er ook niets bijgekregen. De 20% hogere inkoopkosten rechtvaardigen dus slechts een hogere verkoopprijs van 6,6% (20% x 33%). Dus in plaats van het leed te delen, verhoogt hij juist zijn winstmarge. Niets mis mee, maar het is niet het eerlijke verhaal.
Dit argument hoor ik vaker bij bedrijven, 'Onze kosten zijn zoveel gestegen, dus wij moeten helaas onze prijzen ook verhogen'. Als je je prijzen kan verhogen en je klanten accepteren het, moet je dat zeker doen. Ik sprak een tijdje geleden een cfo van een zaadveredelingsbedrijf. Die vertelde me dat er bij zijn klanten een beetje vreemd werd opgekeken dat hun prijzen met slechts 4,5% stegen. Terwijl bij die klanten alle overige inkoopkosten (diesel, gas, kunstmest) met meer dan 100% stegen. Dan steekt 4,5% wel erg magertjes af.
Ik adviseerde hem om het percentage te verdubbelen. Nu kan het en nu heb je ook een argument. Er zullen ook weleens andere tijden komen. Als je kán verhogen, móet je verhogen, ook als dat op basis van je inkoopprijs niet nodig is. En volgens de laatste maandelijkse enquête van de ECB doen bedrijven dat nu in een recordtempo.
Inflatie is dus zo slecht nog niet voor het bedrijfsleven. Dat klopt ook wel: in de meeste (maar niet alle) inflatieperiodes doen winsten het goed.
Er is echter een grote maar. De meeste economen gaan ervan uit dat er een afzwakking komt, en dan zal ook de inflatie gaan dalen. Maar de looneisen lopen nog een tijdje door. De grootste vakbond van Duitsland, IG Metall, heeft al gezegd 7% tot 8% meer loon te eisen. Als dan de inflatie daalt en de lonen met een flinke vertraging nog wel doorlopen, dan dalen de winsten.
Aan die vriend van me heb ik het als volgt uitgelegd. Als de werknemers in de shoarmatent meer loonstijging krijgen dan de broodjes duurder worden, gaat de winst van de shoarmatenteigenaar pas omlaag. Dat komt nog wel, maar met een flinke vertraging. Pas dan is de pijn weer eerlijk verdeeld.
Over de column van Corné van Zeijl
Corné van Zeijl is analist en strateeg bij vermogensbeheerder Actiam en belegt ook privé. Reageer via corne.vanzeijl@actiam.nl. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD.
See omnystudio.com/listener for privacy information.