De Franse Revolutie

De Franse Revolutie  /  25-09-2023

Op 18 juli 1789, 4 dagen na de val van de Bastillle, arriveren de eerste koetsen van een lange reeks adellijke vluchtelingen in Bergen. En in de Oostenrijkse Nederlanden voelen ze dat het niet pluis is. Ook in Brussel wordt in sommige liberale middens als gesproken over ‘liberté’ en ‘égalit...

De Franse Revolutie  /  25-09-2023

Geïnspireerd door de ideeën van de Franse Revolutie begint de succesvolle Brusselse advocaat Jan Frans Vonck geheime vergaderingen te beleggen met gelijkgezinden in zijn huis in de Koolstraat. In het voorjaar van 1789 wordt het geheim genootschap 'Pro aris et focis', vrij vertaald 'voor outer en h...

De Franse Revolutie  /  25-09-2023

Ook het conservatieve verzet begint vorm te krijgen. De Brusselse advocaat Hendrik Van der Noot, afkerig is van de verlichte ideeën, droomt van een terugkeer van standenmaatschappij waarin enkel de Staten-Generaal het voor het zeggen had, weet heel wat volk rond zich te verzamelen. Voor de progress...

De Franse Revolutie  /  25-09-2023

Na de Slag van Turnhout keert Vandernoot terug naar Brussel vanuit zijn schuiloord in Breda. Daar wordt hij onthaald als de nieuwe leider. In het feestgedruis is er echter niet één democraat die juicht. Op 11 januari 1790 worden officieel de ‘Verenigde Nederlandse Staten’ uitgeroepen. 10 provi...

De Franse Revolutie  /  25-09-2023

De Verenigde Nederlandse Staten staan nog maar in de kinderschoenen en de bevolking wordt al opgehitst om de wapens op te nemen tegen de goddeloze Vonckisten. De knokploegen van Van der Noot voeren razzia’s uit in café’s, vergaderzalen en huizen waar de gematigde aanhangers van Jan Frans Vonck...

De Franse Revolutie  /  25-09-2023

In november 1792 verslaat het Franse leger, tegen alle verwachtingen in, het Oostenrijkse leger in Jemappes. Terwijl in Brussel wordt gefeest in de pas opgerichte Jacobijnenclub maakt Generaal Dumouriez al plannen voor de toekomst van ons land. Annexatie bij de Franse republiek is een voor de hand l...

De Franse Revolutie  /  25-09-2023

In de zomer van 1794 trekt een gigantisch Frans leger op richting Oostenrijkse Nederlanden voor een derde poging om ons land definitief in handen te krijgen. 26 juli 1794 vindt de slag bij Fleurus plaats. Het wordt een grootste overwinning voor de Fransen die verstrekkende gevolgen zal hebben voor h...

De Franse Revolutie  /  27-03-2023

De koning is dood maar dat is voor de revolutionairen niet genoeg. Het schrikbewind van Robespierre wordt een feit en er zullen nog meer koppen rollen. Tot Napoleon in zicht komt. Johan Op de Beeck neemt je mee op een halsbrekende reis in dit vervolg van de serie De Franse Revolutie.

De Franse Revolutie  /  27-03-2023

Begin 1793. De koning is niet meer! Maar wat nu? Voor Jean-Paul Marat, een communist avant la lettre en officieel voorzitter van de Jakobijnen, is het nog lang niet genoeg. In zijn krant ‘L'Ami du Peuple’ pleit hij in opruiende taal voor een radicale sociale omwenteling, met de vuisten op straat...

De Franse Revolutie  /  27-03-2023

De sansculotten staan sterker dan ooit. Een paar keer per week komen ze samen in Les Sociétés Populaires waar over de politiek van de dag praten. Als deugdzame revolutionairen trachten ze strikte morele codes na te leven en ook vestimentair zijn er regels: geen opzichtige kledij, geen hoeden of si...

De Franse Revolutie  /  27-03-2023

Op 13 juli 1793 wordt Jean Paul Marat vermoord in zijn bad. De dader is Charlotte Corday, een jonge vrouw van girondijnse strekking. Haar actie is het culminatiepunt van de machtsstrijd die zich de maanden voordien heeft afgespeeld in de revolutionaire rangen en met name die tussen de montagnards en...

De Franse Revolutie  /  27-03-2023

In oktober 1793 begint het proces tegen Marie Antoinette of de ‘Weduwe Capet’ zoals ze voortaan wordt aangesproken. Net zoals bij de rechtszaak tegen haar man, is er ook dit keer sprake van een schijnproces. De voormalige koningin wordt niet alleen beschuldigd van samenzwering tegen de Franse Re...

De Franse Revolutie  /  27-03-2023

Na de executie van Marie Antoinette en de Girondijnen steekt de terreur nog een tandje bij. Het komt nu aan op de zuivering van geheel Frankrijk, opdat het een echte republikeinse gemeenschap kan worden. Elke niet zuivere citoyen wordt nu opgejaagd wild. Zelfs gematigde revolutionairen als Manon Rol...

De Franse Revolutie  /  27-03-2023

Eind 1793 , begin 1794. Het is onduidelijk wie het voor het zeggen heeft. De Conventie heeft haast geen controle meer over de geradicaliseerde secties in Parijs. De ‘Enragées’ onder leiding van mensen als Jacques-René Hébert willen alsmaar verder gaan. Het verleden moet worden uitgewist. Met...

De Franse Revolutie  /  27-03-2023

Het begrip ‘terreur’ betekent niet voor iedere revolutionair hetzelfde. Sommigen voeren een wanhopige woordenstrijd om te vermijden dat terreur een vrijgeleide naar ongebreidelde vervolging en doodstraffen wordt. Met name Danton heeft er schoon genoeg van. Hij roept de Conventie op een einde te...

De Franse Revolutie  /  27-03-2023

Als vervanging voor het christelijke geloof wordt een atheïstische cultus in het leven geroepen, losjes gebaseerd op het denken van Voltaire en de verlichting. Achter deze Cultus van de Rede staan enkele van de meest radicale revolutionairen in Parijs, zoals Jacques-René Hébert. In 1794 vervangt...

De Franse Revolutie  /  27-03-2023

De terreur is voorbij. De ‘Thermidoriens’ creëren een mythe waarin alleen Robespierre verantwoordelijk wordt gesteld voor de uitwassen van de Revolutie. Er komt een nieuwe wending waarin vooral de belangen van de burgerij worden behartigd. Er gaan zelfs stemmen op die willen terugkeren naar het...

De Franse Revolutie  /  27-03-2023

Sedert november 1795 staat Frankrijk onder een nieuwe bestuursvorm, die van het ‘Directoire’. Het nieuwe regime maakte korte metten met het algemeen stemrecht van de Terreur. Het cijnskiesstelsel wordt heringevoerd. Veel steun vindt dat niet bij de bevolking. Toch weet het door allerlei illegale...

De Franse Revolutie  /  10-11-2022

Na de aanval op de Tuilerieën worden Lodewijk XVI en zijn familie gevangen gezet in de Tour du Temple. Op 21 september 1792 schaft het revolutionaire bewind officieel het koningschap af. In Parijs hangt er een sfeer van paranoia. Terwijl Condorcet de opdracht krijgt om een nieuwe grondwet te schrij...

De Franse Revolutie  /  10-11-2022

Zomer 1792. De spanning tussen de aanhangers van de constitutionele monarchie en de republikeinen loopt op. In de Assemblée bestaat er geen eensgezindheid. In de nacht van 9 augustus neemt een harde kern van sansculotten, waaronder Danton, François Robert en Camille Desmoulins, het heft in eigen h...

De Franse Revolutie  /  10-11-2022

Na de slachtpartij op de Champ-de-Mars in juli 1790, bevindt Parijs zich in een staat van beleg. De aanhoudende volksopstand wordt door de Assemblée de kop ingedrukt. Revolutionairen als Danton en François Robert moeten onderduiken. En ook de pers wordt aan banden gelegd. Maar dan verschijnt de ...

De Franse Revolutie  /  10-11-2022

In de nacht van 20 op 21 juni 1791 tracht de koninklijke familie het revolutionaire broeinest Parijs te ontvluchten. Het is de bedoeling om de grens van de Oostenrijkse Nederlanden te bereiken waar ze zullen opgewacht worden door bevriende troepen. Zover komt het echter niet. In het dorpje Sainte-Me...

De Franse Revolutie  /  10-11-2022

In 1790 is de revolutie nog jong. Welke kant moet het uit? Een constitutionele monarchie? Of alle macht aan het volk? De Assemblée zet een grote stap door alle kerkelijke eigendommen te nationaliseren. Ondertussen gaan revolutionairen als François Robert de strijd aan tegen de onwetendheid en de s...

De Franse Revolutie  /  10-11-2022

De koninklijke familie wordt door een volksmeute uit hun kasteel in Versailles gehaald en gedwongen om naar Parijs te komen. Daar moeten ze hun intrek nemen in het oude koninklijke paleis in de Tuilerieën. Vooral Marie-Antoinette moet het ontgelden: met allerlei spotprenten wordt ze het mikpunt van...

De Franse Revolutie  /  10-11-2022

De koning wil « La déclaration des droits de l'homme et du citoyen » niet ondertekenen. Wat volgt is een periode van angst en groot wantrouwen onder de bevolking : ‘La Grande Peur’. Op het platteland gaan regelmatig kastelen in vlammen op en worden er bloedbaden aangericht. De adel vlucht. Om...

De Franse Revolutie  /  10-11-2022

Het epicentrum van de revolutionaire activiteiten bevindt zich in de Cordelierswijk. Het is ook de plek waar een jonge advocaat uit Luik zich recent gevestigd heeft: zijn naam is François Robert, en hij zal nog een belangrijke rol vervullen in de revolutie. Op 12 juli roept een revolutionair het vo...

De Franse Revolutie  /  10-11-2022

Louis XVI ziet zich gedwongen om voor het eerst sinds 1614 de Staten-Generaal weer samen te roepen. Op 5 mei komen de drie standen bijeen in Versailles. Na een lange maand van impasse besluit de derde stand, samen met enkele hogere medestanders, zichzelf uit te roepen tot "Assemblée nationale". Als...

De Franse Revolutie  /  10-11-2022

Het is 1789. Frankrijk wordt getroffen door werkloosheid en hongersnood. Bovendien is de staat bankroet. De rijke adel en clerus weigeren om koning Louis XVI nog langer leningen toe te staan en de spilzucht van zijn echtgenote Marie-Antoinette te sponsoren. Haar bijnaam is “Madame Déficit”. In...

De Franse Revolutie  /  02-11-2022

Johan Op de Beeck brengt het stormachtige verhaal van de Franse Revolutie: van de bestorming van de Bastille in 1789 tot de staatsgreep van Napoleon in 1799, van het nobele devies ' Liberté, Égalité, Fraternité’ tot de bloeddorstige terreur, van revolutionairen die naar de macht grepen maar va...