Toen hij drie maanden geleden aantrad, was hij de populairste president sinds Charles de Gaulle. Onder alle presidenten sinds 1995 na hun eerste drie maanden, scoort Macron nu het laagst. Degene die dat het best heeft voorzien was Macron zelf, en hoezeer hij ook van zijn succes genoot, hij wist dat de drastische hervormingen die door de kiezer waren omarmd op kolossale weerstand zouden stuiten zodra hij ermee aan de slag ging. Het Franse volk dacht waarschijnlijk dat het allemaal niet zon vaart zou lopen, en koos hem om zijn flamboyante presentatie, zijn aantrekkelijke verschijning, zijn politieke onafhankelijkheid en de behendige wijze waarop hij de oude, vastgeroeste politiek aan spaantjes hakte.
Het uur van de waarheid kwam met de presentatie van het eerste deel van zijn economische hervormingsplan, dat weliswaar geheel in lijn is met zijn verkiezingsprogramma, maar dat toch als een schok door het land ging. Dat wist hij, en hij laat zich er niet door ontmoedigen. Maar hij heeft in die eerste drie maanden ook een aantal fouten gemaakt, waardoor de beeldvorming veranderde. Geen openhartige jongeman, maar zeker voor het gevoel de arrogante Franse media een ijdele sfinx, die de journalisten niet in vertrouwen neemt, maar ze isoleert. Geen goed ogend natuurtalent, maar een soort fotomodel, met een vaste visagist die in die eerste drie maanden 26.000 euro in rekening bracht om het gelaat van het wonderkind van make-up te voorzien en zijn haar bij te kleuren. En een knallende, openbare ruzie met de bevelhebber van de strijkdrachten, generaal Pierre de Villiers, over de defensiebegroting. Macron sneed daar 850 miljoen euro uit weg, waarop De Villiers tegen een commissie in het parlement zei; Ik laat me niet verneuken, prompt gevolgd door ontslag op staande voet. Ik ben hier de baas, zei Macron wat strikt genomen klopt, want de Franse president is, net als de Amerikaanse, opperbevelhebber van de strijdkrachten. Kortom: Macron bleek geen Obama-Trudeau-Klaver-kloon.
Waar het echt om gaat is natuurlijk het hervormingsplan, een helse klus, want Frankrijk zit vastgeroest in een systeem van sociaaleconomische verwennerij. Te vroeg pensioen, 35-urige werkweek, zeer streng ontslagrecht, te lage pensioenpremies, lange vakanties en militante vakbonden. Als een president, zoals Sarkozy en Hollande hebben geprobeerd, tegen het volk zegt zullen we een uurtje langer gaan werken?, liggen binnen een paar minuten Air France, de vuilnisdienst of de spoorwegen plat. Staken in Frankrijk is een soort geconditioneerde reflex, die zich al voltrekt voordat de veronderstelde vijand de president of een werkgever is uitgesproken.
Macron gaat behendig te werk. Hij gooit niet in één keer het roer om, veegt niet alle tradities van tafel en doet een beroep op de vakbonden om een beetje te gaan polderen. Het eerste deel van zijn hervormingsplan bestaat uit de volgende elementen:
-de introductie van caos per bedrijf, en niet meer collectief, dus per bedrijfstak, naar Zweeds en Duits model. Voor de bonden is dat vloeken in de kerk, maar Macron ziet het als experiment.
-opheffen van het verbod aan multinationals om in hun Franse vestigingen personeel te ontslaan, als die Franse vestigingen verlieslatend zijn, terwijl het totale bedrijfsresultaat positief is.
-invoering van gestructureerde regels voor ontslag, een beetje naar analogie van de Nederlandse kantonrechtersformule: drie maanden salaris per twee gewerkte dienstjaren. Het huidige systeem gaat via arbitrage, leidt tot onduidelijkheid en dus terughoudendheid bij werkgevers om personeel in dienst te nemen.
-vereenvoudiging van ondernemingsraden. In het huidige systeem zijn er meestal drie raden: een die het personeel vertegenwoordigt, een die over veiligheidskwesties gaat en een die zich alleen bezighoudt met gezondheidszorg.
-verandering in de Franse flexwet. Nu geldt maximaal twee keer verlenging van een jaarcontract. Daarna keren werknemers vaak als ZZP-er terug. Aan het principe wordt niet veel veranderd, maar Macron wil dat per bedrijfstak wordt vastgesteld wat redelijk is. Als voorbeeld wordt de journalistiek genoemd, waar contracten van 4 maanden zouden kunnen worden gebruikt, die dan 6 keer kunnen worden verlengd.
Jean-Luc Mélenchon, leider van de linkse oppositie, noemt het een sociale staatsgreep, en organiseert op 23 september een demonstratie. De vakbonden zijn verdeeld, maar de communistische CGT laat er geen gras over groeien: op 12 september komt er een grote staking en demonstratie.
See omnystudio.com/listener for privacy information.