Nou, nou, zeg, wat een kinderachtige klaagzang uit de Kamer. Over lekken. Alsof daar iets mis mee is. Alsof die 150 Tweede Kamerleden niet over minstens zulke goede bronnen beschikken als de journalisten. Hoort de Kamer als eerste te worden geïnformeerd? Natuurlijk, maar als dat zo is, waarom verwijzen zoveel Kamerleden in hun vragen dan zo vaak naar politieke primeurs van diezelfde media? 
Lekken zijn zo oud als de politiek, en ze horen er gewoon bij. Soms zit er een boze bron  achter. De Pentagon Papers, bijvoorbeeld, die ambtenaar Daniel Ellsberg in 1971 lekte, en waaruit bleek dat de Amerikaanse regering al lang wist dat de oorlog in Vietnam niet winbaar was. Of Deep Throat, de bron van het Watergate-schandaal. Of een MI6-spion, die in 2005 lekte dat premier Tony Blair al negen maanden voor de inval in Irak wist dat daar geen massavernietigingswapens waren. Of de formatie voor Balkenende II, in 2003, toen het CDA zoveel informatie lekte dat de PvdA buiten spel kwam te staan en de VVD binnen glipte. 
In de Amerikaanse media wordt vaak als bron ‘een hoge regeringsfunctionaris’ genoemd. Met regelmaat is dat een minister, die zelf een belangrijke onthulling lekt om te kijken hoe een voornemen van de regering bij politiek en publiek valt. Als de reacties negatief zijn, gaat het voornemen van tafel, en wordt de zaak afgedaan als fake nieuws. Amerikanen doen ook nauwelijks aan embargo’s. Als de president zijn state-of-the-union toespraak houdt, worden de belangrijkste stukken tekst al van tevoren naar de media gestuurd. 
Nederland worstelt met zijn eigen embargo-cultuur. Jarenlang probeerde het kabinet wanhopig de Troonrede geheim te houden, tot het besef doordrong dat het er niet zoveel toe doet als de politieke voornemens al voor Prinsjesdag bekend zijn. In de kwestie van de corona-persconferenties, waarover een anti-lek motie werd aangenomen, spelen waarschijnlijk meerdere factoren een rol. In de eerste plaats, op z’n Amerikaans, het meten van de temperatuur onder het volk. Als blijkt dat de quarantaineregeling in het onderwijs zowat tot een opstand leidt, kan de regeling nog even worden bijgeschaafd. Als 20 uur voor de naar vertier smachtende burger te vroeg is, kan dat nog snel naar 22 uur. 
En misschien wel het belangrijkste: als je informatie onder voorbehoud lekt, genereer je extra aandacht. Er zijn meer mensen die nieuwsgierig zijn of de geruchten kloppen, en dus trekt de persconferentie meer kijkers. Wat héét – miljoenen meer. Waaronder 150 Kamerleden die de beledigde onschuld spelen.  
Over Bernard Hammelburg
Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg gaat in zijn column in op de zaken van wereldbelang en plaatst de internationale politiek in context. Luister live woensdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/bernard-hammelburg, Apple Podcast of Spotify.
See omnystudio.com/listener for privacy information.