Focus

Focus  /  03-04-2024

Nimweegs (https://nl.wikipedia.org/wiki/Nijmeegs) is een taal die wordt gesproken door een paar honderd Nijmegenaren. De taal mag met recht 'inheems' genoemd worden, maar voor taalwetenschapper Luis Miguel Rojas Berscia (https://www.ru.nl/personen/rojas-berscia-l) is er nog meer interessant aan het...

Focus  /  27-03-2024

In het Amazonegebied worden zo'n 300 verschillende talen gesproken, maar dat wordt steeds minder. Toch lijkt er ook een nieuwe taal op te komen, die gesproken wordt door steeds meer inheemse volken. Taalwetenschapper Luis Miguel Rojas Berscia (https://www.ru.nl/personen/rojas-berscia-l) doet onderzo...

Focus  /  20-03-2024

Het is misschien wel het belangrijkste medicijn dat we kennen: de placebo. Het geneesmiddel dat echt werkt, ondanks dat er geen werkzame bestanddelen in zitten. Hoe kan dat? En moet een arts de placebo dan niet vaker voorschrijven? In deze bijzondere aflevering van Focus, opgenomen op het NPO Podcas...

Focus  /  06-03-2024

Chiptechnologie is niet alleen goed voor snelle telefoons, slimme computers of zelfrijdende auto’s. Ook ons lichaam kan ermee verbeterd worden. Verbonden met het brein, met als taak om belangrijke lichaamsfuncties te herstellen. Zoals horen, zien, lopen of weer praten. Maar zo’n chip in je brein...

Focus  /  28-02-2024

Wat als je, door ziekte of na een ongeluk, blind of verlamd raakt? Je verliest een deel van je lichaamsfuncties en moet een nieuwe manier van leven opbouwen. Ingrijpende gevolgen, waarbij de wetenschap steeds vaker een handje kan helpen. Met een chip in het brein kunnen hersengolven omgezet worden i...

Focus  /  21-02-2024

We dragen technologische apparaten steeds dichter op ons lichaam, vaak met als doel om onze gezondheid in de gaten te houden. We meten stappen, hartslag en slaap, en tegenwoordig zelfs ons stressniveau. Maar kan draagbare technologie voorkomen dat we stress ervaren? Of zorgt al die technologie juist...

Focus  /  14-02-2024

Een stap niet gemeten is een stap niet genomen. Het horloge om je pols en de telefoon in je broekzak houden continu bij of je wel voldoende beweegt, goed slaapt of misschien niet te gestrest bent. Maar wat doen we met al die gegevens? Leren we onze lichamelijke gezondheid daadwerkelijk beter kennen,...

Focus  /  07-02-2024

In dierentuin Blijdorp scheppen wetenschappers gorillapoep om kanker te bestrijden. De virussen in deze poep kunnen namelijk niet alleen een tumor aanvallen, maar helpen het lichaam ook om de kanker te bestrijden op lange termijn. Op steeds grotere schaal doet men onderzoek naar deze bizarre maar ve...

Focus  /  31-01-2024

Kunnen virussen de kankerbehandeling van de toekomst worden? In het LUMC doen ze uitgebreid onderzoek naar deze zogeheten 'oncolytische' virussen in prostaatkanker. Verslaggever Ruben Rosen Jacobson ging langs om de experimenten met eigen ogen waar te nemen. In deze aflevering vertelt hij over de la...

Focus  /  24-01-2024

Virussen maken ons soms ziek, maar ze kunnen juist ook heel nuttig zijn voor ons. Ze spelen een sleutelrol in ecosystemen, houden ons immuunsysteem op scherp, en we kunnen ze inzetten om medicijnen bij onze organen naar binnen te smokkelen. Daarover spreekt presentator Lara Billie Rense deze aflever...

Focus  /  17-01-2024

Welk beeld krijgen we in de media voorgeschoteld van virussen? Welke taal wordt er gebruikt om erover te praten? Verslaggever Ruben Rosen Jacobson zoekt het uit. Virussen zijn met het blote oog niet waar te nemen, maar ze kunnen wel de hele wereld in zijn greep houden. De recente Covid-pandemie of d...

Focus  /  29-11-2023

De mode-industrie produceert continu goedkope nieuwe kleding die van ver weg naar ons toe verscheept wordt. Vervolgens kopen we te veel, dragen het te weinig en gooien het te gemakkelijk weer weg. Dat resulteert in bergen wegwerpkleding.  Zijn de huidige businessmodellen van de fashionindustrie nog...

Focus  /  22-11-2023

Onze maatschappelijke verslaving aan kleding is slecht voor de planeet. Kledingwinkels hebben elk seizoen meerdere collectiewissels, kleding wordt zo goedkoop mogelijk geproduceerd en over de hele wereld verscheept.  Hoe keren we het tij? Welke alternatieven zijn er, zodat de consument én de indus...

Focus  /  15-11-2023

Hoe komt het dat onze kledingindustrie zo milieuonvriendelijk, verleidelijk en verslavend is? En hoe worden wij als consumenten beïnvloed om toch mee te gaan in alle modehypes? Daarover spreekt presentator Lara Billie Rense deze aflevering met gedragsonderzoeker Judith Roumen. Vanuit de psychologie...

Focus  /  08-11-2023

Iedereen heeft kleding nodig, dus is het niet gek dat we regelmatig kleren kopen. Maar zijn we er misschien in doorgeslagen? Grote kledingmerken en webwinkels hebben van Fast Fashion steeds meer een norm gemaakt: veel kleding voor weinig geld en van lage kwaliteit. Na een paar keer dragen verdwijnt...

Focus  /  01-11-2023

Lange tijd werden vrouwen uitgesloten van medische en neuropsychologische onderzoeken. Hun hormoonhuishouding zou ingewikkeld en daarmee onpraktisch zijn voor wetenschappelijke studies. Logisch gevolg is dat kennis over de invloed van vrouwelijke hormonen uitblijft. Hoogleraar neurocognitieve klinis...

Focus  /  25-10-2023

Terwijl de maatschappij doordendert, de ene dag de andere lijkt, verandert de samenstelling van geslachtshormonen bij vrouwen continu. En dan zijn er ook nog levensfases waarin hun geslachtshormonen excessief veranderen: de puberteit, een zwangerschap en de overgang. Dat is even gezond als ongemakke...

Focus  /  18-10-2023

Psychiater Iris Sommer zag en ziet tijdens haar werkende leven dat vrouwen anders ziek worden dan mannen. Als het aan haar ligt, gaan we vrouwen in de gezondheidszorg dan ook anders behandelen. Ze pleit voor genderspecifieke zorg. In deze aflevering hoor je haar wetenschappelijke inzichten over de v...

Focus  /  11-10-2023

Tijdens de overgang nemen de vrouwelijke geslachtshormonen in rap tempo af. Hoe is dat voor onze eigen presentator Lara Billie Rense, die in de overgang zit en tegelijkertijd in transitie is? Waar sommige vrouwen tijdens de overgang geholpen zijn met wat extra vrouwelijke hormonen, verkent Lara Bill...

Focus  /  04-10-2023

Op festival ‘Nacht van Ontdekkingen (https://www.nachtvanontdekkingen.nl/)’ in Leiden duikt presentator Sander Nieuwenhuijsen (https://www.instagram.com/sandeur/) met neurowetenschapper Michiel van Elk (https://www.universiteitleiden.nl/en/staffmembers/michiel-van-elk#tab-1) diep in de psychedel...

Focus  /  27-09-2023

Onbewust en met het grootste gemak laten mensen online data achter. Daarmee geven ze hun gegevens aan gigantische datasets waarmee bedrijven en instanties de meest nauwkeurige inzichten krijgen in menselijk gedrag. Kunnen wetenschappelijke studies daaraan tippen?   Met langlopende studies als LifeL...

Focus  /  20-09-2023

Meer dan 450.000 Nederlanders leveren vrijwillig een bijdrage aan wetenschappelijke onderzoek via hun deelname aan cohortstudies. In cohortonderzoek wordt een afgebakende groep met een gemeenschappelijk kenmerk over een lange periode herhaaldelijke gemeten en gevolgd; van tweelingen of specifiek de...

Focus  /  13-09-2023

Het cliché is waar: iedereen is uniek. Mensen verschillen van elkaar in geslacht, lichaamsgewicht, bloedwaardes, etniciteit, leefstijl, noem maar op. Farmaceuten staan voor de uitdaging om voor zo’n bonte verzameling één werkend medicijn te ontwikkelen. Daarvoor testen ze hun medicijnen eindelo...

Focus  /  06-09-2023

Hoe is het om proefpersoon te zijn, bijvoorbeeld in geneesmiddelenonderzoek? Wat zijn de risico’s en wat levert het op? Verslaggever Sander Nieuwenhuijsen ondervindt het aan den lijve. Hij doorloopt het selectieproces en de medische keuring, om vervolgens in de kliniek een medicijn ingespoten te k...

Focus  /  30-08-2023

Deze week een speciale aflevering van Focus, vanaf het festivalterrein van Lowlands. Want ook festivals zijn een bijzonder interessante plek voor wetenschappelijk onderzoek en op Lowlands is daar een heel programma voor opgetuigd: Lowlands Science. Focus-verslaggevers Stijn Goossens en Rose Heijnen...

Focus  /  23-08-2023

Meten is weten. Daarom krijgt de coach van Feyenoord, Arne Slot, na afloop van wedstrijden een uitdraai van het aantal afgelegde kilometers en het aantal sprints van elke voetballer. Feyenoord is daarin niet uniek. De prestatie van topsporters wordt nauwkeurig gemeten. De rolstoelsport blijft daarin...

Focus  /  16-08-2023

Bij rolstoelbasketbal zie je sporters in een rolstoel sporten. Wat je niet ziet is dat alle rolstoelbasketballers zijn ingedeeld in een puntensysteem. Je handicap bepaalt je punten en een team bestaat uit een maximaal aantal punten. Terwijl de sporters zich in het zweet werken, zit de coach te reken...

Focus  /  09-08-2023

Stel je voor dat je een ongeluk krijgt en de rest van je leven veroordeeld bent tot een rolstoel. Wat voor model kies je dan? Ga je voor een stoel waarmee je de blits kunt maken op de dansvloer of heb je liever een stevig model die je overeind houdt bij onverwachte bewegingen? Zeker bij kinderen –...

Focus  /  28-07-2023

Er zijn allerlei redenen dat mensen afhankelijk worden van een rolstoel. Ze komen erin terecht door aangeboren aandoeningen, op vroege of latere leeftijd. Of plotseling door een ongeluk. Wat de aanleiding ook is, iedere nieuwe rolstoelgebruiker moet behendig worden in een stoel op wielen. Maar hoe d...

Focus  /  26-07-2023

Gezonde darmen en een goed gemoed gaan hand in hand. Depressie kan veranderingen in de samenstelling van bacteriën in de darmen veroorzaken, maar er zijn nu ook aanwijzingen dat het verband mogelijk de andere kant op werkt. Lara Billie Rense spreekt Robert Kraaij (https://www.erasmusmc.nl/en/resear...

Focus  /  19-07-2023

Hoe diverser de samenstelling van bacteriën in darmen hoe beter, maar hoe stimuleer en vul je de juiste bacteriën aan en maak je je darmen gezonder? Zijn voedingssupplementen zoals pre- en probiotica uit potjes en zakjes een goede snelle oplossing of kun je je beter richten op de ingrediënten in...

Focus  /  12-07-2023

Darmen zijn je 'tweede brein'. Al die bacteriën in je darmen bepalen mede hoe je je voelt en gedraagt. Er leven meer bacteriën in de darmen dan dat ons lichaam cellen heeft en ze hebben allemaal invloed op onze gezondheid. Hoeveel invloed heb je zelf op de samenstelling van dat microbioom?    La...

Focus  /  05-07-2023

Eten heeft invloed op ons lichaam, zoveel weten we. Maar wat is de relatie tussen wat we eten, onze darmen en onze lichamelijke en geestelijke gezondheid?  Dat onderzoekt podcast Focus in de komende vier afleveringen.     In deze aflevering sturen verslaggever Sander Nieuwenhuijsen en Lara Billie...

Focus  /  28-06-2023

Complotdenkers maken online gebruik van machtige marketing machines. Dat maakt dat je als argeloze internetgebruiker wordt verleid om in complotten te gaan geloven. Communicatie- en informatiewetenschapper Kitty Smeekes zet zich in om ons weerbaar te maken tegen deze slimme beïnvloedingstechnieken....

Focus  /  21-06-2023

In deze aflevering: een exclusief interview met de AIVD! Complotdenken kan soms onschuldig lijken, maar het geloven in geheime samenzweringen kan grote gevolgen hebben. Dat is de boodschap van een recent rapport van de AIVD over 'anti-institutioneel extremisme'. Verslaggever Ruben Rosen Jacobson gaa...

Focus  /  14-06-2023

Cognitief psycholoog Rolf Zwaan beschrijft hoe gezonde nieuwsgierigheid kan doorslaan in complotdenken. Een tipje van de sluier: om de chaotische werkelijkheid te begrijpen hebben we allemaal een ‘hang naar samenhang’, maar mensen die in complottheorieën geloven zien overal verbanden.  Wat zij...

Focus  /  07-06-2023

Voor buitenstaanders lijkt het vaak onbegrijpelijk hoe iemand gaat geloven in een platte aarde of een wereld geregeerd door reptielen of bloeddorstige satanisten. Maar dit proces begint vaak klein, en de rol van het internet valt hierbij niet te onderschatten. Verslaggever Ruben Rosen Jacobson kruip...

Focus  /  31-05-2023

Wat is een dissociatieve identiteitsstoornis, hoe het ontstaat het en waarmee word je geconfronteerd als je ermee leeft? En wat zegt wetenschappelijk onderzoek over deze stoornis en hoe wordt het in de praktijk behandelt?   Presentator Sander Nieuwenhuijsen spreekt met Christel Kraaij (https://www....

Focus  /  24-05-2023

Veel natuur in Nederland is eigenlijk cultuurlandschap. Toch willen we graag dat een deel van onze natuur ook echte wilde natuur wordt. Of daarop lijkt. Daarom wordt in Nederland flink geïnvesteerd in rewilding, waarbij wilde dieren terug worden gebracht in ons landschap. Hoe moeten wij mensen ons...

Focus  /  17-05-2023

Als het goed is worden dieren bij herintroducties niet zomaar lukraak uitgezet. Vooraf wordt onderzoek gedaan hoe de kans van slagen het grootst is, waarbij rekening gehouden wordt met invloed op het ecosysteem en mogelijke overlast voor mensen.      De herintroductie van dieren als bevers, otter...

Focus  /  10-05-2023

Is er in de Nederlandse natuur genoeg plek voor wilde dieren? Podcast Focus onderzoekt in vier afleveringen hoe uitgestorven dieren opnieuw worden uitgezet in de Nederlandse natuur.    Verslaggever Sander Nieuwenhuijsen gaat op pad met beverbeheerder Wilmar Swinkels (https://www.waterschaplimburg....

Focus  /  03-05-2023

Is er in de Nederlandse natuur genoeg plek voor wilde dieren? Podcast Focus onderzoekt in vier afleveringen hoe uitgestorven dieren opnieuw worden uitgezet in de Nederlandse natuur.    Hoe succesvol zijn ‘gewilde dieren’, wilde dieren die we graag terug willen? Neem de bever. Die stierf in 182...

Focus  /  26-04-2023

Binnenkort bieden we weer wekelijks de beste wetenschapsverhalen, aansluitend en aanvullend op het gelijknamige NPO2-programma: Focus.  Verslaggevers van de NTR-wetenschapsredactie gaan het veld en de laboratoria in om verslag te doen van het onderzoek in de praktijk. In de studio ontvang Lara Bill...

Focus  /  12-01-2023

Ruimte-onderzoek brengt nieuwe stukjes informatie. We weten steeds meer van wat er zich boven ons afspeelt. Maar wat kunnen wij als mensen daarmee? Hoe verandert deze wetenschappelijke kennis onze blik op de ruimte, en ook: hoe beïnvloedt het ons beeld van de mensheid? In deze uitzending van atlas...

Focus  /  05-01-2023

De sterrenkunde heeft veel te danken aan de Koude Oorlog. In deze aflevering van Atlas neemt wetenschapshistoricus David Baneke je mee in de spacerace van de Koude Oorlog tot aan de space kolonisten van nu. 

Focus  /  29-12-2022

Op een heldere avond is hij op een paar plekjes in Nederland nog te zien aan de hemel. Die prachtige witte sterrenband, de Melkweg. Maar hoe is de Melkweg eigenlijk ontstaan? Melkweg-archeoloog Else Starkenburg neemt ons mee op een kosmische ontdekkingsreis. Ze is in haar nopjes met het nieuwe instr...

Focus  /  22-12-2022

Bestaat er leven buiten onze planeet? Het is een terugkerende vraag bij het kampvuur of in het café: Zijn er ergens in het melkwegstelsel wezens die net zo hard naar ons zoeken als wij naar hen? In het café, boeken en films  blijven antwoorden meestal ergens steken tussen hoop en vrees, maar in d...

Focus  /  15-12-2022

Na de oceanen is ook de ruimte niet langer veilig voor menselijk afval. Oude raketonderdelen en vooral afgedankte, kapotte satellieten zwerven met een gigantische snelheid rond onze aarde. Dat levert niet alleen een boel rommel op, maar ook gevaar. Een botsing met ruimtepuin kan actieve satellieten...

Focus  /  01-12-2022

Heel veel signalen vanuit de ruimte kunnen we op aarde opvangen. Maar welke boodschappen slingeren we zelf eigenlijk de ruimte in? Door te kijken naar wat er vanuit de ruimte op te vangen is van de aarde, maken planeetonderzoeker Daphne Stam en sterrenkundige Willeke Mulder een vingerafdruk van het...

Focus  /  25-11-2022

Hoe ver staan de sterren van ons vandaan? En hoe klein is de aarde in de duizelingwekkende grootte van de Melkweg? In deze aflevering praat Mirthe van der Drift met emeritus hoogleraar sterrenkunde Ed van den Heuvel over ons planetenstelsel en de sterren hier ver vandaan. Ook hoor je Hens Zimmerman...

Focus  /  17-11-2022

Geloof jij in je horoscoop? Al zolang er mensen zijn, kijken we naar de sterren. Sommigen halen betekenis uit hun standen, en weer anderen dromen ervan zich tussen het sterrenstof te begeven. In de nieuwe serie van Atlas kijken we omhoog en nemen we een duik in ons grote universum. Wat weten we eige...

Focus  /  03-11-2022

Met elke muisklik op het internet verspreiden wij data. Of we willen of niet. Onze data worden gebruikt voor algoritmes die ons gedrag vervolgens sturen. Hoe wenselijk is dat? Petra Grijzen gaat in gesprek met AI wetenschapper Cynthia Liem. Zij keek mee naar wat er fout ging bij de toeslagen affaire...

Focus  /  27-10-2022

Als jij internet gebruikt, wordt er data over jou verzameld door tech-bedrijven. Dat weten we intussen wel. Waar die data heen gaan of wat er mee gebeurt, weten we vaak niet. Wat moet je doen om je geheimen niet met de grote tech-bedrijven te delen? Hoe verspreid je zo min mogelijk data over jezelf?...

Focus  /  20-10-2022

Hoeveel neanderthaler DNA heb jij? Waar komen je voorouders vandaan? En heb je kans om een ziekte als alzheimer te ontwikkelen? Dit valt allemaal af te lezen uit jouw DNA. Welke geheimen liggen er nog meer in onze lichamelijke data verscholen? En willen we die geheimen wel weten? Daar spreekt Petra...

Focus  /  13-10-2022

'Locatie onder observatie.' Deze dreigende sticker trof Nadia Bouras aan op de deur van haar huis. Een intimiderende actie van het anti-linkse platform Vizier op Links.   In deze aflevering hebben we het over doxing; een handeling waarbij identificerende informatie over iemand online wordt onthuld...

Focus  /  06-10-2022

Weet jij hoeveel datastukjes er van jou op het internet slingeren? En hoe groot jouw dataspoor is? Onze echte wereld raakt steeds meer verweven met de digitale wereld. Dit betekent dat er steeds meer data over ons wordt verzameld en dat wij zelf ook meer en meer data prijsgeven.  Wat zijn de gevare...

Focus  /  29-09-2022

Heb je een smartphone? Dan maak je vast ook gebruik van alle handige toepassingen die de apps daarop bieden. Denk aan Siri, Google Maps en playlists afgestemd op jouw muzieksmaak. Jouw data leren die apps beter te werken. In deze aflevering van Atlas bekijken we wat data ons allemaal oplevert. Van a...

Focus  /  22-09-2022

Iedereen heeft geheimen. Maar waarom hebben we ze? Zijn ze nuttig, of is het hebben van geheimen misschien wel ongezond? Psycholoog Andreas Wismeijer van de Tilburg University is gefascineerd door deze vragen. Hij onderzoekt de psychologie van geheimen. In deze aflevering vertelt hij waarom het goed...

Focus  /  15-09-2022

Wat als je geen recht hebt op je eigen privacy? Een geheim hebben onmogelijk wordt gemaakt? Bespied worden geen uitzondering is, maar bij het dagelijks leven hoort? In deze aflevering van Atlas blikken we terug op het leven in de DDR.  Verslaggever Steven Smit spreekt met Annett Hoogvliet en histor...

Focus  /  28-07-2022

Een dansende Mick Jagger en flamenco muziek. Dat is het ultieme bewijs dat wij dieren zijn. Dat vindt evolutiebioloog Nico van Straalen. In de laatste aflevering van de serie ‘mens als dier’ beantwoordt hij de vragen die luisteraars ons stuurden. Zoals de vraag welke evolutie mensen nog door moe...

Focus  /  21-07-2022

Als wij dieren zijn, aten we vroeger dan ook als dieren? Oftewel: wat is ons oerdieet? Om die vraag te beantwoorden kijken we in deze aflevering naar eeuwenoude poep. Dit is de onderzoeksbron van archeoloog Merit Hondelink. Zij probeert hiermee erachter te komen wat mensen vroeger aten. Heb je vrage...

Focus  /  14-07-2022

Momenteel is een dier in het recht hetzelfde als bijvoorbeeld een tafel, wc-rol of autoradio. Een dier is een 'ding' zonder rechten. En dat terwijl wij mensen verwant zijn aan alle dieren, weten we sinds Darwin's evolutietheorie. Dus als we naast alle dieren staan en weten dat veel diersoorten bewus...

Focus  /  07-07-2022

Surprise, surprise: onze moderne Europese manier van met dieren omgaan is niet de enige. Hoe keek men in Europa pre-Darwin naar de dieren? Hoe zit dat met andere culturen? En wordt het niet eens tijd om vanuit het dier te gaan kijken naar deze kwestie? In deze aflevering rangschikken we perfectie me...

Focus  /  04-07-2022

Katten miauwen anders naar ons dan naar andere katten. En wist je dat guppies persoonlijkheden hebben? Dier-mens wetenschapper Maarten Reesink en gedragsbioloog Lysanne Snijders gaan op het NPO Podcast Event in gesprek met Petra Grijzen over de grenzen tussen mens en dier.  Heb je vragen of wil je...

Focus  /  30-06-2022

We zijn verwant met alle levende soorten op aarde, zo stelt Darwin’s evolutietheorie. Ook gaf hij met zijn theorie de aanzet om onszelf revolutionair anders te bekijken. Want hoeveel impact heeft de evolutietheorie op onze maatschappij en sociale omgang? In deze aflevering spreken we verschillende...

Focus  /  16-06-2022

We zijn gek op dieren en kunnen er enorm veel liefde voor voelen. Maar ondanks die liefde willen we zo ook africhten, domineren en doden... Waarom voelen wij ons superieur aan het dier? En is dat terecht? Daarover gaat Petra Grijzen in gesprek met filosoof René ten Bos.  Wil je live zien hoe wij e...

Focus  /  09-06-2022

Zijn mensen dieren? Op die vraag proberen we in de nieuwe reeks van Atlas het antwoord te vinden. In de eerste aflevering gaan we de verschillen en overeenkomsten tussen mens en dier observeren in de dierentuin. Harald Schmidt, hoofd Dier en Plant van Diergaarde Blijdorp neemt ons mee langs de olifa...

Focus  /  26-05-2022

In de kerkbanken krijgt hij zijn beste inzichten. Theoreticus Carlo Beenakker ziet zijn natuurkundige ideeën als een geschenk van god. In gesprek met Petra Grijzen vertelt hij over de theorie achter de elementaire deeltjes.  Wij zijn benieuwd naar wat je van onze podcast vindt. Zo kunnen we Atlas...

Focus  /  12-05-2022

Leo Kouwenhoven haalde het wereldnieuws in 2012 met zijn onderzoek. Hij vond aanwijzingen voor het bestaan van het majorana-deeltje. En in 2018 kwam na jaren onderzoek eindelijk de bevestiging: het deeltje is écht gevonden.   Maar twee jaar later moest hij zijn veelbelovende artikel terugtrekken,...

Focus  /  12-05-2022

Een deeltje dat kan helpen om een kwantumcomputer te bouwen is het majorana-deeltje. In deze aflevering duiken we in de zoektocht naar dit mysterieuze deeltje. Aan de TU Delft werd onder leiding van Leo Kouwenhoven de afgelopen tien jaar stappen gezet naar het vinden van majorana’s. Er werd zelfs...

Focus  /  05-05-2022

Een computer die zo snel kan rekenen, dat het ziektes uit de wereld kan helpen? De kwantumcomputer belooft het te doen. Op dit moment werken grote bedrijven als Google, Microsoft en IBM als een gek om als eerste een zo stabiel mogelijke kwantumcomputer te bouwen. Maar wat is kwantum eigenlijk? Hoe k...

Focus  /  28-04-2022

In een tunnel van 27 kilometer lang, diep onder de grond in Zwitserland, wordt gejaagd op de allerkleinste deeltjes. Een van die jagers is deeltjesfysicus Ivo van Vulpen. Hij was onderdeel van het team dat tien jaar geleden een nieuw elementair deeltje ontdekte: het higgsdeeltje. Van Vulpen vertelt...

Focus  /  21-04-2022

Kernenergie is terug van weggeweest, maar de angst voor een kernbom ook. En dat laat zien dat de jacht op de allerkleinste deeltjes niet enkel mooie kennis oplevert, maar ook onbedoelde gevolgen kent. Een aflevering over de donkere kant van kennisuitbreiding, naast de hoop die het biedt op een beter...

Focus  /  14-04-2022

Ze vliegen met miljarden tegelijk overal doorheen. Ze worden daarom ook wel de 'spookdeeltjes' genoemd: neutrino's. Het zijn een van de bouwstenen van ons bestaan, een van de elementaire deeltjes.  Petra Grijzen gaat in gesprek met deeltjesfysicus Rasa Muller. Zij is op jacht naar neutrino's en pro...

Focus  /  07-04-2022

Stel: je pakt een stuk kaas en hakt deze keer op keer doormidden. Hoe vaak kan je die kaas doormidden hakken, tot er echt niets meer overblijft? Het klinkt als een raadsel voor in de kroeg, maar het antwoord op deze vraag behelst het raadsel van het universum. Wat zijn de allerkleinste deeltjes waar...

Focus  /  24-03-2022

Droom je wel eens dat je opeens nog een examen moet halen? Of dat je mond vol met kauwgom zit en je het er niet meer uit krijgt? Psycho-analyticus Tinka Prast denkt dat wat we dromen, een betekenis heeft. In deze aflevering ontrafelen we de dromen die luisteraars met ons deelden. En slaaponderzoeker...

Focus  /  17-03-2022

Vliegen als een vogel, ademen onder water en telepathisch communiceren. Verslaggever Steven Smit gaat op zoek naar de echte meesters van de dromen. Mensen die tijdens hun dromen bewust zijn van het feit dat ze dromen; de lucide dromers. Droomreizigers die de mooiste werelden kunnen oproepen met hun...

Focus  /  10-03-2022

Ligt het antwoord op waarom we dromen verstopt in het brein van de slapeloze, de mensen die geen dromen hebben? Petra Grijzen spreekt hierover met hersenonderzoeker Eus van Someren. Hij wil slapeloosheid oplossen. Want goed kunnen slapen en dromen kan helend zijn voor mentale problemen. Shownotes Wi...

Focus  /  03-03-2022

Eén op de drie Nederlanders heeft moeite met slapen. En wie niet slaapt, droomt niet. Wat doet dat met ons lichaam en onze geest? Verslaggever Tom Hofland gaat op onderzoek uit en spreekt o.a. met slaaponderzoeker Jaap Lancee, die tips geeft over hoe je beter kunt slapen, en postdoctoraal wetenscha...

Focus  /  24-02-2022

Je praat misschien wel eens tijdens je slaap, maar er zijn ook mensen die 's nachts agressief worden. Ze schoppen en slaan tijdens hun droomslaap. Somnoloog en neuroloog Maartje Louter van het Erasmus MC ziet patiënten met dit soort problemen. Ze onderzoekt wat er gebeurt in het lichaam tijdens de...

Focus  /  17-02-2022

Misschien heb je wel eens een voorspellende droom gehad. Snel je ticket omgeboekt, omdat je droomde dat het vliegtuig neerstortte. Paranormaal, of puur toeval?  Verslaggever Steven Smit gaat langs bij psycholoog Jacob Jolij, filosoof Hans Gerding, historicus Sandor Chardonnens en slaaponderzoekers...

Focus  /  10-02-2022

Iedereen heeft wel eens een nachtmerrie. Maar wat als die duistere dromen zo eng zijn dat je niet meer durft te slapen? Petra Grijzen gaat in gesprek met onderzoeker en therapeut Annette van Schagen. Haar missie is om mensen van hun nachtmerries af te helpen. Ze wordt dan ook wel de 'nachtmerriepsyc...

Focus  /  03-02-2022

Nachtmerries, slaapverlamming en nachtelijke hallucinaties. Onze duivelse dromen zijn al eeuwen een inspiratiebron voor kunstenaars, en voor sommigen van ons een reden om zo lang mogelijk wakker te blijven. Verslaggever Tom Hofland gaat langs bij historicus Sandor Chardonnens en slaaponderzoeker Jaa...

Focus  /  28-01-2022

In Atlas hoor je de meest fascinerende wetenschappelijke inzichten, en kijken we naar de mens áchter de wetenschapper.  Hoe komen ze tot hun experimenten, waar bouwen ze op voort en wat zijn hun fuck ups? Verhalen over nieuwsgierige mensen die streven, worstelen, falen en slagen. Petra Grijzen spr...