Helden op Sokkels
Geschiedenis | 15 afleveringen
De protesten na de gewelddadige dood van de Amerikaan George Floyd groeiden in de zomer van 2020 uit tot een beeldenstorm. Verschillende standbeelden liggen onder vuur. Ook in Nederland staan beelden die vragen of boosheid oproepen. Historicus Wim Berkelaar bezoekt zulke al dan niet omstreden Hollandse standbeelden. Deze podcast is een productie van EO Langs de Lijn en Omstreken voor NPO Radio 1.
#8 - Ook de grote humanistische held Erasmus had zwarte kanten (S02)
LuisterHelden op Sokkels / 13-08-2020
In deze slotepisode bezoekt historicus Wim Berkelaar het beeld van Erasmus in Rotterdam. Er is een brug naar de 16e-eeuwse schrijver genoemd en een universiteit. Rotterdam is trots op de man, maar minder bekend is dat de man de vreselijkste dingen schreef over joden. Tijd voor een takelwagen? Of vol...
#7 - De Marcus Bakkerzaal in de Tweede Kamer, tijd voor een andere naam? (S02)
LuisterHelden op Sokkels / 06-08-2020
In het gebouw van de Tweede Kamer is sinds 1991 een zaal naar Marcus Bakker genoemd. Historicus Wim Berkelaar zet daar vraagtekens bij. Bakker was leider van de Communistische Partij Nederland, die in 1948 de omverwerping van de democratie in Tsjecho-Slowakije steunde, net als het neerslaan van de H...
#6 - Prins Bernhard draagt op zijn beeld nog steeds een uniform (S02)
LuisterHelden op Sokkels / 29-07-2020
Bij de naar hem genoemde kazerne in Amersfoort staat prins Bernhard nog steeds afgebeeld in uniform, terwijl hij die sinds de Lockheed affaire niet meer mocht dragen. Ooit was hij de gevierde prins-gemaal van koningin Juliana, maar sinds hij zich liet omkopen door vliegtuigbouwer Lockheed en we stee...
#5 - Pim Fortuyn, het beeld dat juist steeds meer glans krijgt (S02)
LuisterHelden op Sokkels / 23-07-2020
Het gebeurt geregeld dat standbeelden van 'helden' met het verstrijken van de tijd ongemak oproepen. De beoordeling van het verleden is nu eenmaal aan verandering onderhevig. Bij de op 6 mei 2002 vermoorde politicus Pim Fortuyn is die ontwikkeling precies omgekeerd. Verguisd bij leven, krijgt Fortuy...
#4 - Hoe hardvochtig was Peter Stuyvesant als koloniaal bestuurder? (S02)
LuisterHelden op Sokkels / 16-07-2020
In de lijstjes van omstreden koloniale figuren duikt voortdurend ook Peter Stuyvesant op. In de 17e eeuw bestierde de van oorsprong Friese Stuyvesant Nieuw-Amsterdam, het latere New York. Hij was net als veel tijdgenoten een anti-semiet, maar was zijn optreden namens de West Indische Compagnie voor...
#3 - Monument Indië-Nederland slopen of juist opknappen? (S02)
LuisterHelden op Sokkels / 09-07-2020
In de beeldenstorm die deze zomer ook door Nederland trok, bleef het Monument Indië-Nederland niet buiten schot. Het enorme monument in Amsterdam werd beklad met verf. Het bouwwerk werd in 1935 opgericht als eerbetoon aan generaal Van Heutsz, commandant van het Nederlands-Indische leger in de toenm...
#2 - Wie verdient een standbeeld voor de afschaffing van de slavernij? (S02)
LuisterHelden op Sokkels / 02-07-2020
Op 1 juli herdenken we elk jaar Keti Koti, de afschaffing van de slavernij. Opmerkelijk genoeg is er in Nederland nooit een standbeeld opgericht ter nagedachtenis van een persoon die uitblonk in de strijd tegen slavernij. De slavernijmonumenten die er zijn, laten anonieme personen zien. Wie zou een...
#1 - Coen in Hoorn, hoog tijd om een takelwagen te bellen? (S02)
LuisterHelden op Sokkels / 25-06-2020
Het beeld van Jan Pieterszoon Coen in Hoorn is al jaren omstreden. Halverwege juni 2020 waren er in de slipstream van de Black Lives Matter protesten zelfs rellen in de buurt van het beeld. Historicus Wim Berkelaar ging naar Hoorn en kwam erachter dat de plaquette die in 2011 aan het standbeeld werd...
Trailer Helden op Sokkels
LuisterHelden op Sokkels / 24-06-2020
Historicus Wim Berkelaar legt uit wat je in deze podcast serie allemaal kunt horen.
#6 - Anton de Kom zit in de canon, maar waarom dat vreemde standbeeld? (S01)
LuisterHelden op Sokkels / 24-06-2020
In de zomer van 2020 werd Anton de Kom toegevoegd aan de canon van de Nederlandse geschiedenis. Maar al in 2006 kreeg hij een standbeeld. Met een hoop gedoe tot gevolg. Al bij de onthulling van het ‘Monument voor Anton de Kom’ in de Amsterdamse Bijlmer leidde dit standbeeld van de Surinaams Nede...
#5 - Wilhelmina, moeder des vaderlands? (S01)
LuisterHelden op Sokkels / 24-06-2020
Koningin Wilhelmina was tijdens de Tweede Wereldoorlog de hoopvolle stem die het Nederlandse volk op Radio Oranje inspireerde en bemoedigde. In Den Haag staat vlakbij Paleis Noordeinde een standbeeld dat hieraan herinnert, het zogenaamde Monument koningin Wilhelmina. Zij wordt hier nadrukkelijk neer...
#4 - Een standbeeld voor de Russen, kan dat nog? (S01)
LuisterHelden op Sokkels / 24-06-2020
Het was in 1957, middenin de Koude Oorlog, dat nota bene de Russen erin slaagden om hun Spoetnik satelliet drie maanden lang om de aarde te laten cirkelen. In Utrecht staat een beeld dat aan dit wapenfeit herinnert en de titel is heel toepasselijk 'De Spoetnikkijker'. Maar hoort een beeld dat zo ste...
#3 - Monument voor een politieke moord (S01)
LuisterHelden op Sokkels / 24-06-2020
Ze staan en zitten er een beetje treurig bij op hun standbeeld in Dordrecht, de broers Johan en Cornelis de Witt. Dat ze een standbeeld hebben, heeft te maken met hun gewelddadige dood. Op 20 augustus 1672 werden beide mannen vermoord door een meute. Het was een van de geruchtmakendste moordaanslage...
#2 - Hoe Nederland zich na de oorlog door joodse overlevenden liet bedanken (S01)
LuisterHelden op Sokkels / 24-06-2020
De holocaust is een gitzwarte bladzijde in de geschiedenis. Ruim 100.000 Joodse Nederlanders kwamen om. Veel monumenten herinneren daaraan. Een ervan roept veel vraagtekens op: Het 'Monument van Joodse Erkentelijkheid', dat in 1950 werd onthuld in Amsterdam. Dat monument werd geplaatst om de dankbaa...
#1 - Verdiende de NS een standbeeld na de oorlog? (S01)
LuisterHelden op Sokkels / 24-06-2020
Wim Berkelaar bezoekt samen met presentator Renze Klamer het Monument voor het gevallen Spoorwegpersoneel in Utrecht. Het monument roept ongemak op. Aan de ene kant bracht de NS offers tijdens de Tweede Wereldoorlog, aan de andere kant hielpen ze met de wegvoering van de joden. Wat moeten we met dit...