Het Filosofisch Kwintet

Het Filosofisch Kwintet  /  23-07-2023

De keuzes die we nu (niet) maken hebben groot effect op toekomstige generaties, maar toch blijkt het moeilijk om met het oog op de toekomst het juiste te doen. Het perspectief dat we vandaag innemen, kijkt hooguit vijftig jaar vooruit. Hoe overstijg je het eigenbelang en dien je het algemeen belang...

Het Filosofisch Kwintet  /  16-07-2023

De snelheid en schaal van kunstmatige intelligentie opent ongekende mogelijkheden. Hoe fijn is dat? Of zijn we bezig een legertje monsters van Frankenstein te creëren, die de democratie en de rechtstaat bedreigen? In de vijfde aflevering van Het Filosofisch Kwintet gaat het over het algemeen belang...

Het Filosofisch Kwintet  /  09-07-2023

In Nederland hoort iedereen gelijke toegang tot gezondheidszorg te hebben, maar in de praktijk gaat individuele vrijheid vaak ten koste van het algemeen belang. Zorgverleners en patiënten zijn bezig met individuele belangen, maar wie draagt zorg voor een gezonde samenleving? Wordt de kloof tussen g...

Het Filosofisch Kwintet  /  02-07-2023

Als iedereen diens eigenbelang nastreeft, dan komt dat ons allen ten goede, zeiden de klassieke economen al. Maar is dat wel zo? Ongelijkheid kan publieke belangen ook onder druk zetten. Moeten we anders naar onszelf en onze relatie tot de economische ordening leren kijken? Clairy Polak spreekt met...

Het Filosofisch Kwintet  /  19-06-2023

Conflicten kunnen gezond zijn voor een democratische rechtstaat vol dynamiek en verschillen van inzicht. Maar conflict kan ook leiden tot stagnatie. Wanneer dient conflict het algemeen belang en wanneer wordt het destructief? Hebben we behoefte aan een nieuw maatschappelijk middenveld? In hoeverre i...

Het Filosofisch Kwintet  /  16-04-2023

We willen allemaal gezien en erkend worden, of het nu gaat om politieke voorkeur, geslacht, culturele achtergrond of religie. Door die gerichtheid op het zelf dreigen we soms over het hoofd te zien dat er een wereld buiten onszelf bestaat, die om gezamenlijke inzet en betrokkenheid vraagt.  Hoe zie...

Het Filosofisch Kwintet  /  06-11-2022

In vijf jaar tijd is het aantal mensen dat in moderne slavernij leeft, gestegen van 40 miljoen naar bijna 50 miljoen. Ondertussen dragen wij de T-shirts en bellen we met de telefoons die daar het resultaat van zijn en kijken we naar het WK in Qatar. Zijn wij de slavendrijvers van onze tijd? Clairy P...

Het Filosofisch Kwintet  /  07-08-2022

Voor even waanden we ons oppermachtig. Onze tijd werd gekenmerkt door ongekende welvaart en langdurige vrede. Werd, want Poetins bloederige oorlog in Oekraïne veranderde alles. In de laatste aflevering van dit seizoen van Het Filosofisch Kwintet onderzoeken we de maakbaarheid van de internationale...

Het Filosofisch Kwintet  /  31-07-2022

In ieder land is de fixatie op de eigen nationale geschiedenis opvallend groot. Wie haar (her)schrijft, beschikt over macht. Wie die macht misbruikt, kan zomaar een oorlog beginnen. De vierde aflevering van het twaalfde seizoen van Het Filosofisch Kwintet gaat over de aantrekkingskracht, het gevaar...

Het Filosofisch Kwintet  /  24-07-2022

Risico’s zijn er om uit te sluiten, gezondheid is er om te optimaliseren. We hebben de dood weliswaar (nog) niet bezworen, maar we doen wat we kunnen.  Kunnen we meer grip krijgen op onze gezondheid, of is dat slechts schijn? Hoe werkt het maakbaarheidsdenken door in de zorg? En zijn we te veel b...

Het Filosofisch Kwintet  /  17-07-2022

Onze samenleving is gestoeld op het idee dat eigen verdienste bepaalt hoe ver je het schopt. Of, om met Louis van Gaal te spreken: geluk dwing je af. In deze aflevering onderzoekt Het Filosofisch Kwintet de maakbaarheid van ons persoonlijke leven. Kunnen we worden wie we willen zijn, als we maar ons...

Het Filosofisch Kwintet  /  03-07-2022

Wat heeft decennia aan maakbaarheidsdenken ons opgeleverd? Wanneer zijn we ons geloof in de maakbaarheid van de maatschappij verloren? En waarom geloven we dan weer wel in de maakbaarheid van het individu? Presentator Clairy Polak spreekt hierover met historicus Philipp Blom, klimaatjournalist Jaap...

Het Filosofisch Kwintet  /  08-11-2021

In deze speciale uitzending onderzoekt presentator Clairy Polak met vier denkers onze houding tegenover de toekomst. Hebben we meer aan optimisme of pessimisme? Welke betekenis geven we aan ratio en emotie bij het vormgeven van die toekomst? Hoe wint het langetermijndenken het van de voortdurende fo...

Het Filosofisch Kwintet  /  22-08-2021

De coronacrisis zou een kantelpunt zijn voor een betere omgang met onze planeet. Wat is over van die goede voornemens? Gaan we fundamenteel anders denken en handelen ten aanzien van onze houding tot de aarde en onze plaats daarop? Wat is nodig om ons gedrag te veranderen? Is het succesverhaal van de...

Het Filosofisch Kwintet  /  15-08-2021

De mondkapjesplicht, een avondklok en de beperking van het aantal mensen dat je in huis mag hebben. Tijdens de coronacrisis kwamen grondrechten onder druk te staan. Gaat het algemeen belang boven individueel belang? En wie bepaalt dat dan? Samen met rechtswetenschapper Ingrid Leijten, historicus Ann...

Het Filosofisch Kwintet  /  08-08-2021

In de coronacrisis zagen we een verlangen naar een autoriteit die ons 'redt'. Tegelijkertijd hebben veel mensen moeite met het erkennen van die autoriteit. Clairy Polak onderzoekt samen met sociaalwetenschapper Hans Boutellier, politicoloog Josette Daemen, schrijver Arnon Grunberg en filosoof Haroon...

Het Filosofisch Kwintet  /  18-07-2021

Wat betekent onzekerheid in tijden van corona voor de onderlinge verhoudingen tussen mensen: op hun werk, thuis, in hun vrije tijd en in de sociale media? Houden we elkaar als ‘little big brothers’ in een wurggreep of zoeken we juist meer vrijheid? En wat zijn de maatschappelijke gevolgen? Leidt...

Het Filosofisch Kwintet  /  04-07-2021

Hoe gaan wij om met gevoelens van onzekerheid in tijden van corona-, klimaat- en energiecrises? Welke invloed heeft de onzekerheid op ons dagelijks leven? Presentator Clairy Polak onderzoekt met psychiater Floortje Scheepers, filosoof Naomi Jacobs, neurowetenschapper Michiel van Elk en filosoof Stin...

Het Filosofisch Kwintet  /  25-10-2020

In een speciale extra aflevering dit jubileumseizoen van Het Filosofisch Kwintet, vanaf het afgeslankte Brainwash Festival in Amsterdam gaat het over ‘cancel culture’. Een cultuur waarin extremen het hoogste woord voeren, en het ene uiterste het andere probeert uit te gummen. Waar komt die dynam...

Het Filosofisch Kwintet  /  19-07-2020

In de laatste aflevering van het tiende seizoen van Het Filosofisch Kwintet onderzoekt presentator Clairy Polak met haar vier gasten hoe manipulatie ons persoonlijke leven binnendringt en of we ons nog aan deze manipulatie kunnen onttrekken. Zelfs zonder gebruik te maken van sociale media of online...

Het Filosofisch Kwintet  /  12-07-2020

In aflevering vier van Het Filosofisch Kwintet onderzoekt presentator Clairy Polak de rol van de wetenschap in een wereld vol manipulatie. Wordt de wetenschap gemanipuleerd door overheid en bedrijfsleven of manipuleert de wetenschap zelf? Of is de wetenschap juist de onafhankelijke keurmeester die o...

Het Filosofisch Kwintet  /  05-07-2020

In de derde aflevering van het tiende seizoen van Het Filosofisch Kwintet onderzoeken we hoe manipulatie door commerciële bedrijven ons leven beïnvloedt. Wie manipuleert, en met welk doel? Moeten we ons beschermen tegen de datahonger van bedrijven? Wat is het gevolg van het inspelen op psychologis...

Het Filosofisch Kwintet  /  28-06-2020

In de tweede aflevering van het tiende seizoen van Het Filosofisch Kwintet, onderzoeken we manipulatie in de politiek. Kun je wel politiek bedrijven zonder vuile handen te maken? Heiligt het doel de middelen? Wie heeft eigenlijk macht, de kiezer of de politicus? Samen met haar vier gasten spreekt pr...

Het Filosofisch Kwintet  /  21-06-2020

Is het verdedigbaar om burgers in corona-tijd alert te houden door ze bang te maken? In één van de vele denktanks waar Daan Roovers, Denker des Vaderlands, aan deelneemt, werd deze gedachte geopperd. Het brengt het gesprek in de eerste aflevering van Het Filosofisch Kwintet van Human op vragen als...

Het Filosofisch Kwintet  /  28-10-2019

Van gele hesjes tot wereldwijde klimaatmarsen: we leven in een tijd waarin de wereld weer de straat op gaat. Maar wanneer is er sprake van idealisme? Horen idealen altijd positief te zijn, of kun je als ideaal ook ergens tegen zijn? Of is ook dat weer een vraagteken, zoals anti-abortus of pro-life t...

Het Filosofisch Kwintet  /  28-07-2019

Veel bedrijven en instellingen streven tegenwoordig naar diversiteit. Maar wat betekent dat woord nu echt? Gaat het alleen om selecteren op uiterlijke kenmerken, of gaat het om het omarmen van onderlinge verschillen? En hoe komen we tot diversiteit?

Het Filosofisch Kwintet  /  21-07-2019

Een authentieke dorpsstraat, authentieke Parmaham, of een authentieke Fransman. We hunkeren naar authenticiteit en we willen origineel zijn, maar tegelijkertijd willen we ook ergens bij horen. Gaat dat wel samen? Hoe bepaal je wat authentiek is? En wat is de zin van de zoektocht?

Het Filosofisch Kwintet  /  14-07-2019

‘De elite’: noodzakelijke voorhoede van de samenleving, of vijand van ‘het volk’? Op dit moment is moeilijk een negatiever bijvoeglijk naamwoord te bedenken dan elitair. Het lijkt een marketingterm te zijn geworden voor iedere politicus of bestuurder die namens ‘het volk’ zegt te spreken...

Het Filosofisch Kwintet  /  09-07-2019

'Alle mensen worden broeders.' Er is moeilijk een positiever begrip te bedenken dan verbinding. Toch lijkt het een marketingterm geworden, een politieke dooddoener in een tijd waarin polarisatie en segregatie toenemen. Maar wat is verbinding precies? Waarmee voelen we ons verbonden en waardoor zijn...

Het Filosofisch Kwintet  /  25-06-2019

Op straat en in de politiek wordt het begrip vrijheid te pas en te onpas gebruikt. Maar wat is vrijheid precies? Hoe is het begrip in de loop der jaren veranderd, en kunnen we eigenlijk wel met vrijheid omgaan? In de eerste aflevering van Het Filosofisch Kwintet gaat het over het misbruikte begrip '...

Het Filosofisch Kwintet  /  29-07-2018

Na vier afleveringen over overbevolking, groeiende ongelijkheid, klimaatverandering en het verdwijnen van het publieke debat maken we de balans op. Wat hebben we nodig om onze koers te veranderen? Zijn onze Verlichtingsidealen nog wel van toepassing? Of moeten we opnieuw vaststellen wat ‘goed leve...

Het Filosofisch Kwintet  /  22-07-2018

Sinds de digitalisering kunnen we op dezelfde aarde wonen, en toch in totaal verschillende werelden leven. Vraag is alleen: leven we nu nog wel samen? Is er nog sprake van een publiek debat? En welke gevolgen heeft dit voor de democratie? Is er nog genoeg saamhorigheid om ingewikkelde grensoverschri...

Het Filosofisch Kwintet  /  15-07-2018

Overstromingen, smoglandschappen, uitputting van grondstoffen: een wereldwijde milieuramp van ongekende omvang is hoogstwaarschijnlijk. Kunnen we ons doen en denken nog veranderen? In de wereldgemeenschap, in Nederland en in onze eigen straat?

Het Filosofisch Kwintet  /  08-07-2018

De kloof tussen rijk en arm wordt groter en de macht van de superrijken groeit en groeit. Wat betekent dit voor onze kansen en de kansen van onze kinderen?

Het Filosofisch Kwintet  /  24-06-2018

Spreken over overbevolking is, zo bleek tijdens onze voorbereiding, een regelrecht taboe. In de eerste uitzending van Het Filosofisch Kwintet van dit seizoen proberen we dit stilzwijgen te doorbreken. Zijn we eigenlijk al met te veel, op een moderne ark van Noach? Of maken we elkaar alleen maar bang...