Jemig de Podcast
Maatschappij & Cultuur | 61 afleveringen
Jemig de pemig, asjemenou, doemdenken, popie jopie, computer says no en een beter milieu begint bij jezelf. Uitspraken die we allemaal gebruiken, maar waarvan we misschien vergeten zijn dat ze uit reclames, liedjes en televisie- en radioprogramma’s komen. In de podcast Jemig de podcast bespreken De Dikke van Dale-hoofdredacteur Ton den Boon en KRO-NCRV/NPO Radio 5-presentator Hijlco Span deze zinnen, woorden en gezegdes. Waar komen ze precies vandaan? En waarom krijgen ze een plekje in woordenboek?
#61 - Stil in mij
LuisterJemig de Podcast / 14-05-2024
In 2024 bestaat het lied Stil in mij van Van Dik Hout dertig jaar. De titel en fragmenten uit de tekst komen sinds het uitbrengen regelmatig voor in de Nederlandse taal, Ton den Boon heeft zich erover gebogen.
#60 - Gabbercultuur
LuisterJemig de Podcast / 11-05-2024
Een cultuur die exclusief in Nederland ontstond: gabberhouse. Een stroming die een nieuwe injectie kreeg door de Songfestivalinzending van 2024: Europapa van Joost Klein. Hijlco en Ton gaan een eindje hakkûh en nemen je mee langs de invloed van gabber en happy hardcore.
#59 - Eurovisie Songfestival
LuisterJemig de Podcast / 07-05-2024
Het Eurovisie Songfestival is een evenement met een eigen taal. Ook de vele liedjes die eruit voortkwamen, zorgden regelmatig voor autonome uitdrukkingen in het Nederlands.
#58 - Amusement tijdens de bezetting
LuisterJemig de Podcast / 04-05-2024
Ton en Hijlco praten over het entertainment tijdens de Tweede Wereldoorlog en de aanpassingen die door de bezetter werden doorgevoerd. Wat was wel en niet toegestaan en in hoeverre hebben de uitdrukkingen van toen zich genesteld in onze taal?
#57 - Radio Oranje en Radio Herrijzend Nederland
LuisterJemig de Podcast / 30-04-2024
Radio Oranje, de spreekbuis van de regering in ballingschap, werd een begrip in de Tweede Wereldoorlog. Ton en Hijlco kijken naar de invloed op de Nederlandse taal van Radio Oranje en van de opvolger, Radio Herrijzend Nederland.
#56 - Snip en Snap
LuisterJemig de Podcast / 27-04-2024
Piet Muyselaar en Willy Walden gaven decennia lang gestalte aan juffrouw Snip en juffrouw Snap. Hun types en hun uitspraken (het is níet m’n broer!) doen nog altijd opgeld in de Nederlandse taal. Hijlco en Ton nemen je mee langs de succesnummers van hun repertoire.
#55 - Koningslied
LuisterJemig de Podcast / 23-04-2024
De dag die je wist dat zou komen, een veel aangehaalde zin uit het Koningslied. Maar waren al die spottende opmerkingen wel gegrond? Ton den Boon ontleedt het Koningslied.
#54 - Popeye
LuisterJemig de Podcast / 20-04-2024
De zeeman die zich tegoed deed aan spinazie in blik, is in de taal nog doorlopend terug te vinden. Ton en Hijlco bespreken de diverse vindplaatsen van Popeye.
#53 - Tineke Schouten
LuisterJemig de Podcast / 16-04-2024
Een liedje lallen en iets op een bandje knallen, het zijn zinnen uit het talig erfgoed van cabaretière Tineke Schouten. Maar er komt meer uit haar koker, je hoort het in deze aflevering.
#52 - Familie Knots
LuisterJemig de Podcast / 13-04-2024
In de jaren tachtig bedacht Hetty Heyting de jeugdserie De Familie Knots, een verzameling excentrieke types die samen in een huis woonden. Deze serie bracht verschillende populaire uitdrukkingen voort.
#51 - Zwart wit
LuisterJemig de Podcast / 09-04-2024
Denk in de kleur van je hart, een zin uit de maatschappelijk betrokken liedtekst ‘Zwart wit’ van Frank Boeijen. Deze zin duikt sinds dit nummer een hit werd, op allerlei plekken op in de taal.
#50 - Flodder
LuisterJemig de Podcast / 06-04-2024
De familie Flodder manifesteerde zich in films en een tv-serie. Het door regisseur Dick Maas bedachte asociale gezin vestigde zich met hun types en uitspraken ook in de Nederlandse taal, tot op de dag van vandaag.
#49 - De Tokkies
LuisterJemig de Podcast / 02-04-2024
Hun familienaam werd een soortnaam – dat overkwam de familie Tokkie toen ze op SBS6 een docusoap kregen. Ton den Boon verdiepte zich in de effecten op de Nederlandse taal.
#48 - Natuurfilms en hun presentatoren
LuisterJemig de Podcast / 30-03-2024
Van Weer of geen weer tot Freek Vonk, van Midas Dekkers tot Jacques Cousteau. Hijlco en Ton duiken in de wereld van programma’s en films over de natuur.
#47 - Paul van Vliet
LuisterJemig de Podcast / 26-03-2024
Van de rechtbank tot vergaderingen en kranten, overal kom je bedenksels tegen van cabaretier Paul van Vliet. Citaten uit zijn conferences of liedjes. Ton en Hijlco zetten de uitdrukkingen op een rij.
#46 - Omroepslogans
LuisterJemig de Podcast / 23-03-2024
Een avondje AVRO, De grootste familie van Nederland, Het gevoel dat je wilt delen, Ook NCRV! Omroepslogans zijn op allerlei plaatsen in ons taalgebruik terug te vinden. Ton den Boon zocht het uit.
#45 - Het is een nacht
LuisterJemig de Podcast / 19-03-2024
Het lijkt een heel gewone zin, maar het lied van Guus Meeuwis heeft gezorgd voor een enorme populariteit van deze formulering. Hijlco Span (presentator Volgspot op NPO Radio 5) en Ton den Boon (hoofdredacteur de Dikke van Dale) buigen zich over de vindplaatsen en uitvoeringen.
#44 - The Passion en de Matthäus Passion
LuisterJemig de Podcast / 16-03-2024
The Passion en de Matthäus Passion zijn vaste waarden in de Paastijd. Wat is de invloed van deze muzikale fenomenen op onze taal?
#43 - De SRV-man
LuisterJemig de Podcast / 12-03-2024
Leve de man van de SRV, van je hieperdepiep hoeree! Wat doet de rijdende winkel SRV in onze taal? Ton en Hijlco praten erover.
#42 - Goede Tijden, Slechte Tijden
LuisterJemig de Podcast / 09-03-2024
Sinds 1990 wordt de serie Goede Tijden, Slechte Tijden al uitgezonden. Wat zijn de gangbare formuleringen en uitdrukkingen uit de tekst van de herkenningsmelodie en van de personages? Ton en Hijlco duiken in GTST.
#41 - Wim Sonneveld
LuisterJemig de Podcast / 05-03-2024
Op 8 maart 2024 was het vijftig jaar geleden dat Wim Sonneveld ons ontviel. Ton den Boon kijkt door het oeuvre van de cabaretier, op zoek naar zinnen en begrippen die door Sonneveld groot zijn gemaakt en nog steeds leven in de taal.
#40 - Telecomreclames
LuisterJemig de Podcast / 02-03-2024
‘Goeiemoggel’ en ‘astublaft’ zijn uitdrukkingen die nog steeds wordt gebruikt. Ze vinden hun oorsprong in een telecomreclame. Ton den Boon zet de blijvertjes uit telecom-commercials op een rij.
#39 - Candlelight
LuisterJemig de Podcast / 27-02-2024
In februari 2024 overleed radiopresentator Jan van Veen. Zijn programma Candlelight, met gedichten van luisteraars, is een begrip geworden dat nog steeds voorkomt in onze taal.
#38 - Speedy Gonzales
LuisterJemig de Podcast / 24-02-2024
De snelste muis van Mexico is een begrip geworden in onze taal. Hijlco en Ton bespreken de impact van Speedy Gonzales.
#37 - Ritme van de regen
LuisterJemig de Podcast / 20-02-2024
Zachtjes tikt de regen op m’n zolderraam… Gerrit den Braber schreef deze tekst voor Rob de Nijs in 1963, maar het lied én meerdere fragmenten uit de tekst worden nog regelmatig gebruikt. Ton en Hijlco zetten ze op een rij.
#36 - Ja zuster nee zuster
LuisterJemig de Podcast / 17-02-2024
In een rijtuigje, boze buurman Boordevol, niet met de deuren slaan… de tv-serie Ja zuster, nee zuster van Annie M.G. Schmidt uit de late jaren zestig zit vol met uitdrukkingen die nog altijd opgeld doen. Ton en Hijlco halen herinneringen op.
#35 - Bassie en Adriaan
LuisterJemig de Podcast / 13-02-2024
Niet minder dan vijf keer staan kindercabaretiers Bassie en Adriaan in de Dikke van Dale. Ton den Boon zet de uitdrukkingen op een rij.
#34 - De spirituele wereld
LuisterJemig de Podcast / 10-02-2024
Jomanda, Emile Ratelband, Klazien uit Zalk. Taalgebruik uit de paranormale en spirituele wereld die het Nederlands hebben verrijkt.
#33 - Melkreclames
LuisterJemig de Podcast / 06-02-2024
Joris Driepinter dronk in de jaren zestig dagelijks drie glazen melk. En anno nu verschijnt hij nog steeds in het taalbeeld. Ton den Boon behandelt melkreclames (ook die met Peer Mascini).
#32 - Kabouter Plop
LuisterJemig de Podcast / 03-02-2024
Kinderheld Kabouter Plop is de kabouterwereld ontstegen en op allerlei manieren terug te vinden in de taal. Ton en Hijlco zetten de vindplaatsen op een rij. Plopperdeplop!
#31 - Sonja's Goed Nieuws Show
LuisterJemig de Podcast / 30-01-2024
Voor straks lekker slapen en morgen gezond weer op, het is de slotboodschap die Sonja Barend vele jaren lang op televisie uitsprak. Is deze zin nog steeds terug te vinden in de Nederlandse taal? Ton den Boon laat er zijn licht over schijnen.
#30 - André van Duin als tv-presentator
LuisterJemig de Podcast / 27-01-2024
Naast een rijke carrière als komiek en theatermaker, is André van Duin ook een graag geziene tv-presentator. Ton en Hijlco bespreken het taalgebruik dat voortkomt uit deze kant van André’s loopbaan.
#29 - Mens durf te leven
LuisterJemig de Podcast / 23-01-2024
Het oer-lied van de Nederlandse kleinkunst stamt uit 1917. Maar de tekst en de betekenis zijn nog altijd van invloed op ons Nederlands.
#28 - Weerpraatjes
LuisterJemig de Podcast / 20-01-2024
Wat is de invloed van weermannen Jan Pelleboer en Piet Paulusma op de Nederlandse taal? Ton den Boon en Hijlco Span bespreken het.
#27 - Ochtendgymnastiek
LuisterJemig de Podcast / 16-01-2024
Decennia lang werd Nederland wakker met ochtendgymnastiek op de radio. Ton den Boon bespreekt de uitdrukkingen die we hieraan overhielden.
#26 - Wim Kayzer
LuisterJemig de Podcast / 13-01-2024
Van de schoonheid en de troost. Ton en Hijlco bespreken de taal van programmamaker Wim Kayzer, die in 2023 overleed.
#25 - De Film van Ome Willem
LuisterJemig de Podcast / 09-01-2024
Bloemkool met een papje, grote grijze geitenbreier, joepie de poepie, het kinderprogramma De Film van Ome Willem bracht heel wat uitdrukkingen voort. Ton den Boon bespreekt ze.
#24 - Reisprogramma's
LuisterJemig de Podcast / 06-01-2024
Het lijkt een heel end, van Ontdek je plekje naar Oh oh Gerso, maar niet in Jemig de podcast. Welke uitspraken uit reisprogramma's zijn inmiddels gelexicaliseerd? Ton en Hijlco bespreken het.
#23 - Margarinereclames
LuisterJemig de Podcast / 02-01-2024
Op je portemonnee én op je gewicht letten, het zijn troeven in margarinereclames. Ton den Boon heeft diverse slogans uit margarinecommercials op een rij gezet.
#22 - Oudejaarsconferences
LuisterJemig de Podcast / 30-12-2023
Ton den Boon belicht de sterren van de oudejaarsconference. Met natuurlijk grootmeester Wim Kan (met Corry Vonk aan zijn zijde), maar ook met Seth Gaaikema en een onverwacht citaat van Youp van 't Hek.
#21 - 1948 (Toen was geluk heel gewoon)
LuisterJemig de Podcast / 26-12-2023
Pure nostalgie ligt ten grondslag aan de frase 'Toen was geluk heel gewoon'. Beroemd geworden door het liedje 1948, gezongen door Gerard Cox, maar hij is niet de enige schepper van deze muzikale erfenis.
#20 - Kerstfilms
LuisterJemig de Podcast / 23-12-2023
Ton en Hijlco zetten een boom op over de invloed van kerstfilms op de Nederlandse taal. Gaan Scrooge of Sissy het woordenboek halen?
#19 - All In The Family
LuisterJemig de Podcast / 19-12-2023
Archie en Edith Bunker, Gloria en ‘Meathead’, de hoofdrolspelers van All In The Family. Hoe heeft deze comedyserie het taalgebruik beïnvloed?
#18 - Sterkedrankreclames
LuisterJemig de Podcast / 16-12-2023
Schat, staat de puntje-puntje koud? Door de jaren heen hebben diverse sterkedrankreclames hun sporen nagelaten in het Nederlands. Ton den Boon heeft ze verzameld.
#17 - Youp van 't Hek
LuisterJemig de Podcast / 12-12-2023
De huppelkut en de Buckerlul; Ton en Hijlco gaan er stevig in met de taal van Youp van ’t Hek. Maar het gaat ook over een lief konijntje.
#16 - Radio-amusement
LuisterJemig de Podcast / 09-12-2023
De Bonte Dinsdagavondtrein, Negen heit de klok en Het mannetje van de radio: een aflevering met mooie voorbeelden uit het oude radio-amusement.
#15 - De Rijdende Rechter
LuisterJemig de Podcast / 05-12-2023
De Rijdende Rechter verhuist in 2024 van KRO-NCRV naar Omroep Max. Het programma is al sinds 1995 op televisie en wordt in deze relatief korte tijd al bekroond met een vermelding in het woordenboek.
#14 - Talentenjachten
LuisterJemig de Podcast / 02-12-2023
Grasduinen in de taal van talentenjachten als Idols, The voice of Holland en de Soundmix-Playbackshow.
#13 - Van Kooten en de Bie
LuisterJemig de Podcast / 28-11-2023
Hijlco en Ton pakken uit met typetjes en uitdrukkingen van Van Kooten en de Bie. Jemig de pemig, De vieze man, Dr. Clavan, krasse knarren, Jacobse en Van Es, dus-en-maar-want, ze komen allemaal voorbij.
#12 - Het dorp
LuisterJemig de Podcast / 25-11-2023
Langs het tuinpad van mijn vader... een formulering die klassiek is geworden én in het woordenboek staat, dankzij het lied van Wim Sonneveld.
#11 - Ver van m'n bed show
LuisterJemig de Podcast / 21-11-2023
De Ver van m’n bed show (met Han van der Meer) en de Alles is anders show (met Aad van den Heuvel) zijn krachtige uitdrukkingen die nog steeds worden gebruikt. Ton den Boon legt uit waarom.
#10 - Peppi en Kokki
LuisterJemig de Podcast / 18-11-2023
Ze spraken geen woord in hun filmpjes. Toch zijn de onhandige matrozen Peppi en Kokki tot op de dag van vandaag van grote invloed op onze taal.
#9 - Amerikaanse series
LuisterJemig de Podcast / 14-11-2023
Hijlco Span en Ton den Boon duiken in Amerikaanse actieseries. Op welke plekken in de Nederlandse taal zien we sporen terug van tv-series als The A Team en De man van zes miljoen?
#8 - Kaasreclames
LuisterJemig de Podcast / 11-11-2023
Kaas uit het vuistje is de allerbekendste, maar door de jaren heen hebben allerlei kaasreclames voor heel wat bekende uitdrukkingen gezorgd. Ton en Hijlco gaan erover in gesprek.
#7 - De luizenmoeder
LuisterJemig de Podcast / 07-11-2023
De tv-comedy De luizenmoeder heeft in korte tijd onze taal verrijkt met verschillende vondsten. Ton den Boon en Hijlco Span spreken erover bij een punt participizza.
#6 - Barbapapa
LuisterJemig de Podcast / 04-11-2023
'Kunnen wat ze willen worden', dat stond bovenaan het cv van een bijzondere televisiefamilie: Barbapapa. Zij konden zich transformeren tot elke gewenste vorm en lieten bovendien verschillende uitdrukkingen achter in de Nederlandse taal.
#5 - Fawlty Towers
LuisterJemig de Podcast / 31-10-2023
De Britse comedyserie Fawlty Towers van John Cleese heeft verschillende beroemde uitspraken opgeleverd van de belevenissen van het personeel van het hotel op stelten. Haalt ‘Don’t mention the war!’ de Dikke van Dale?
#4 - Reclametypes
LuisterJemig de Podcast / 28-10-2023
'Dat zeg ik', 'hij’s fijn', 'nu even niet': het zijn uitdrukkingen die geïntroduceerd werden door personages uit bekende reclamefilmpjes. Vaak zijn de commercials al lang niet meer te zien en te horen, maar de uitspraken gaan nog steeds rond en komen regelmatig in het woordenboek terecht. Ton den...
#3 - Teletubbies
LuisterJemig de Podcast / 24-10-2023
Teletubbies was een programma voor kinderen tot 3 jaar, maar deze kleurige wezens hebben het taalgebruik van jong en oud verrijkt. Ton den Boon onderzocht de invloed van Teletubbietaal op het Nederlands het en bespreekt zijn bevindingen met Hijlco Span.
#2 - Paul de Leeuw
LuisterJemig de Podcast / 21-10-2023
Hallo boppers! Het is een van de uitdrukkingen die Paul de Leeuw als Bob de Rooij aan het landelijk taalgebruik toevoegde. Ton den Boon bespreekt met Hijlco Span de neerslag van woorden en uitdrukkingen die afkomstig zijn uit De Schreeuw van de Leeuw en andere televisieprogramma’s van Paul de Leeu...
#1 - Postbus 51
LuisterJemig de Podcast / 16-10-2023
Hebben de uitspraken in Postbus 51-spotjes zoals: 'Drank maakt meer kapot dan je lief is' en 'Een slimme meid is op haar toekomst voorbereid' het grote woordenboek gehaald?