Nooit Geweten

Nooit Geweten  /  16-09-2023

Deze twee opmerkelijke, avontuurlijke vrouwen met zo veel parallellen in hun levens; ze zijn de 20e eeuw in een notendop. Technologie en oorlog. Keihard communisme en plat kapitalisme. En gek van vliegen. Correctie: in de aflevering zeg ik dat de fotopuzzels van dit seizoen het vaakst zijn opgelost...

Nooit Geweten  /  09-09-2023

Over de burgeroorlog in Jemen zijn veel verdrietige verhalen te vertellen. Dit is lang niet het ergste, maar wel een heel merkwaardig verhaal: hoe komt een munt aan twee verschillend wisselkoersen? De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/bf/bf4c3bb67d/index.html Leesli...

Nooit Geweten  /  02-09-2023

In 1908 vond er een enorme ramp plaats, gelukkig op een plek waar bijna niemand woont. De Toengoeska explosie werd veroorzaakt door een meteoor. Niet zo'n heel grote. Maar het gaf wel een enorme klap. Moeten we niet iets meer doen om ons voor de volgende te beschermen? De fotopuzzel voor de volg...

Nooit Geweten  /  26-08-2023

Als het op het koesteren van merkwaardige tradities aankomt, dan staat Engeland op eenzame hoogte. Waarom heten bijvoorbeeld zo veel pubs Royal Oak? Een koninklijke boom? Wat is daar aan de hand? De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/4d/4d543dda19/index.html Leeslijs...

Nooit Geweten  /  19-08-2023

Een kort verhaal van de schrijver-bibliothecaris-filosoof Jorge Luis Borges is het startpunt van dit verhaal dat eindigt met honderdduizend miljard gedichten. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/9e/9efb3a9474/index.html Leeslijst: https://nl.wikipedia.org/wiki/Jorg...

Nooit Geweten  /  11-08-2023

Justinianus regeerde 38 jaar lang als keizer over het Oost-Romeinse Rijk. Toch was die carrière bijna in de knop gebroken door de hooligans in Constantinopel. Hooligans in het Romeinse Rijk? De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/cb/cb0f252cce/index.html Leeslijst: h...

Nooit Geweten  /  01-07-2023

De Noordoostpolder staat vol met een bepaald type boerenschuur: de Schokbetonschuur. Een Nederlands stukje innovatie in de betonbouw. De fotopuzzel voor de volgende aflevering (die pas komt in augustus): https://wikipic.fun/puzzles/ed/edbb153aeb/index.html Leeslijst: Foto: https://upload.wikimedia.o...

Nooit Geweten  /  24-06-2023

Ruim 70 jaar geleden ontruimde de politie de woning van twee broers. Ze hadden het pand zo vol weten te pakken met spullen dat de brandweer in die regio nog steeds een probleem-situatie als deze aanduidt als een Collyer-mansion. Hoe kon het zover komen? De fotopuzzel voor de volgende aflevering: htt...

Nooit Geweten  /  17-06-2023

In World of Warcraft, de populairste MMORPG aller tijden, gebeurde in 2005 iets bijzonders: er brak een besmettelijke ziekte uit. Een dodelijke pandemie. Hadden we achteraf van dat incident niet veel meer moeten leren? Misschien hadden we er tijdens de COVID pandemie veel aan kunnen hebben... De fot...

Nooit Geweten  /  10-06-2023

In Apeldoorn, vlak naast Paleis Het Loo, staat een schuur met een opvallend hoge schuurdeur, genaamd De Olifantenstal. Daar woonden ooit twee olifanten, ver voordat de eerste dierentuin in Nederland werd opgericht. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/1e/1e487ab918/...

Nooit Geweten  /  03-06-2023

Een tragische dood op het eeuwige ijs van Groenland voorkwam dat Alfred Wegener zijn wetenschappelijke rehabilitatie nog mee mocht maken. Over schuivende continenten en paleomagnetisme. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/2b/2b49f00ceb/index.html Leeslijst: https:/...

Nooit Geweten  /  27-05-2023

De winter overslaan, zoals een hamster dat doet. Zouden wij dat ook kunnen? En zou je dat moeten willen? Hoe werkt een winterslaap eigenlijk? De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/04/04c8534928/index.html Leeslijst: https://nl.wikipedia.org/wiki/Winterslaap https://n...

Nooit Geweten  /  13-05-2023

Een opmerkelijk verhaal over een decorstuk in een Hollywood film. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/be/be2f7639b5/index.html Leeslijst: https://en.wikipedia.org/wiki/Sleeping_Lady_with_Black_Vase https://www.theguardian.com/world/2014/dec/12/robert-bereny-masterp...

Nooit Geweten  /  04-05-2023

Seizoen 6 komt er eindelijk aan. Maar het duurt nog een paar weken, dus hier een paar tips voor podcasts die als inspiratie hebben gediend voor Nooit Geweten. Links naar de behandelde podcasts: In Our Time: https://pca.st/podcast/5e6125f0-0424-012e-f9a0-00163e1b201c Invisibilia: https://pca.st/podca...

Nooit Geweten  /  24-12-2022

Toch nog een extra aflevering voor seizoen 5: de bonus kerst-aflevering. Over het idee van een Witte Kerst, de jeugd van Charles Dickens en Frost Fairs. Voor contact of opmerkingen: Twitter: @NooitPodcast Email: nooitgeweten@duynstee.com Attributions Music: Waltz (Tschikovsky Op. 40) by Kevin MacLeo...

Nooit Geweten  /  03-12-2022

Zeerovers waren geen lieverdjes. Om 80 beroepscriminelen goed te laten samenwerken op zo'n schip, dat moet heel strakke discipline vragen. Een angstcultuur. Zou je zeggen. Leeslijst: https://en.wikipedia.org/wiki/Pirate_code https://en.wikipedia.org/wiki/Governance_in_18th-century_piracy https:/...

Nooit Geweten  /  26-11-2022

Wat is het toch moeilijk om gevaren in het leven af te wegen en in perspectief te zien. Is parachute springen gevaarlijk? Hoe gevaarlijk? Hoe verhoudt zich dat tot duiken met perslucht? De Micromort maakt het mogelijk deze risico's makkelijk met elkaar te vergelijken. De fotopuzzel voor de volge...

Nooit Geweten  /  19-11-2022

Een opmerkelijk levensverhaal uit de 18e eeuw. Joseph Bologne was één van de beste schermers van zijn tijd, maar ook één van de beste violisten. Hij dirigeerde en componeerde en... hij was zwart. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/d5/d5e7244cc3/index.html Lees...

Nooit Geweten  /  12-11-2022

Waarom is de kortste dag (21 december) NIET de dag dat de zon het laatst opkomt en NIET de dag dat hij het vroegst weer ondergaat? Nou? De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/b2/b2ece858f3/index.html Leeslijst: https://www.quora.com/Why-do-the-times-of-sunrise-and-sun...

Nooit Geweten  /  05-11-2022

Het bruin kleuren van de huid door de zon, iedereen kent het. "Een gezond kleurtje". Maar hoe werkt het eigenlijk? Wat gebeurt er precies als je huid verbrandt door de zon? De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/6f/6fa243169c/index.html Leeslijst: https://en.wikipedia...

Nooit Geweten  /  29-10-2022

De Vrouw Zonder Gezicht en das Phantom von Heilbronn waren twee bijnamen van een misdadiger en seriemoordenaar waarop de Duitse justitie jarenlang jacht maakte. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/4a/4a8ed8a91c/index.html Leeslijst: https://de.wikipedia.org/wiki/He...

Nooit Geweten  /  22-10-2022

Een beetje concurrentie is goed voor de wetenschap, dat spoort onderzoekers aan tot grotere ontdekkingen. Maar het kan ook te ver gaan. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/f2/f2c90547ef/index.html (let op: gebruikt de Duitse Wikipedia!) Leeslijst: https://en.wikipe...

Nooit Geweten  /  15-10-2022

Het is misschien wel het meest verkochte bordspel aller tijden: Monopoly. Hoe je het wint en waarom dat een klap in het gezicht is van de oorspronkelijke ontwerpster van het spel. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/eb/eb07dea948/index.html Leeslijst: https://www.s...

Nooit Geweten  /  08-10-2022

Hoe waarschuw je mensen in de toekomst voor een opslag met radioactief afval? Niet de mensen over 100 jaar, maar over 1000 jaar of zelfs 10.000 jaar. Zouden ze onze waarschuwing wel kunnen lezen? Zouden ze onze ingebeitelde inscripties wel herkennen als een boodschap? De fotopuzzel voor de volgende...

Nooit Geweten  /  01-10-2022

Genetica is een veel rommeliger gebeuren dan we leren in de biologieles. De sommetjes die we leren maken over genen en de kans dat een kind van twee ouders blauwe ogen heeft, die kloppen wel MEESTAL, maar er zijn heel veel uitzonderlijke gevallen waarin het net anders loopt. De fotopuzzel voor de vo...

Nooit Geweten  /  24-09-2022

Een verhaal over drie empirische wetten, de Wet van Zipf, de wet van Benford en de Wet van Stigler, die meer met elkaar te maken hebben dan je misschien zou verwachten. En óók nog over het Voynich Manuscript. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/1f/1fd41e6cb4/inde...

Nooit Geweten  /  17-09-2022

Over het megalomane plan van Hermann Sörgel om Europa en Afrika ter verbinden en en passant het voedsel en energieprobleem van het continent op te lossen. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/2b/2bb5002048/index.html Leeslijst: https://www.researchgate.net/figure/M...

Nooit Geweten  /  03-09-2022

Het laatste zoethoudertje. Over de woorden die over de hele wereld voor Thee worden gebruikt. Verrassend weinig. Omdat dit de laatste zoethouder is, hier de fotopuzzel voor aflevering 49 (de eerste van seizoen 5): https://wikipic.fun/puzzles/ec/ec51942192/index.html Leeslijst: https://en.wikipedia.o...

Nooit Geweten  /  20-08-2022

Een zoethoudertje. Over de verdronken Zeeuwse stad Reimerswaal. Leeslijst: https://nl.wikipedia.org/wiki/Mont_Saint-Michel https://nl.wikipedia.org/wiki/Reimerswaal_(historische_stad) https://nl.wikipedia.org/wiki/Moernering https://nl.wikipedia.org/wiki/Meekrap Voor contact of opmerkingen: Twitter:...

Nooit Geweten  /  06-08-2022

Een zoethoudertje. Over de uitdrukking "Barbertje moet hangen" Leeslijst: https://nl.wikipedia.org/wiki/Barbertje https://nl.wikipedia.org/wiki/Max_Havelaar_(boek) Voor contact of opmerkingen: Twitter: @NooitPodcast Email: nooitgeweten@duynstee.com Attributions Music: Waltz (Tschikovsky Op. 40) by K...

Nooit Geweten  /  29-01-2022

Over het stemmen van snaar-instrumenten. Waarom heeft een piano eigenlijk twaalf toetsen in elke octaaf? En wat is eigenlijk een octaaf? En waarom zijn sommige combinaties van toetsen mooi en harmonieus en andere vals? En over Pythagoras en Simon Stevin. Leeslijst: https://nl.wikipedia.org/wiki/Pyth...

Nooit Geweten  /  22-01-2022

Over radio-activiteit. Hoe gevaarlijk is dat nou? Er zijn ook wel mensen overleden aan het doen van experimenten met radio-actief materiaal. In deze aflevering twee incidenten waarbij wetenschappers overleden aan acute stralingsziekte. Maar dat krijg je niet zomaar, daar moet je wel wat voor doen. K...

Nooit Geweten  /  15-01-2022

Het allereerste electronische muziekinstrument was de theremin, uitgevonden door Léon Theremin. Maar hij was ook de vader van de bewegingssensor en de RFID tag. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/55/550b6bde35/index.html Leeslijst: https://en.wikipedia.org/wiki/L...

Nooit Geweten  /  08-01-2022

Noorwegen is met grote afstand de koploper in het rijden in elektrische auto's. Vreemd genoeg is er een directe link met de populaire jaren-80 popgroep A-ha. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/08/0864f8f6be/index.html Leeslijst: https://en.wikipedia.org/wiki/E...

Nooit Geweten  /  01-01-2022

De uitvinding van de postzegel was onderdeel van een revolutie in de organisatie van het Britse postsysteem. Maar verandering gebeurt nooit zonder slag of stoot... De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/10/1028c770e2/index.html Leeslijst: https://en.wikipedia.org/wiki...

Nooit Geweten  /  25-12-2021

Een hartverwarmende Kerstaflevering. Hoe Onkel Wackelflügel tijdens de Berlijnse Blokkade de kinderen van Berlijn hoop gaf. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/b0/b0850ce747/index.html Leeslijst: https://en.wikipedia.org/wiki/Berlin_Blockade https://en.wikipedia.o...

Nooit Geweten  /  18-12-2021

In 1945 legden de liftbedienden met een grote staking het hele werkende leven op Manhattan plat. En dat had grote gevolgen. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/f3/f31930f807/index.html Leeslijst: Artikel waarop deze aflevering gebaseerd is: https://henrylgreenidge....

Nooit Geweten  /  11-12-2021

De Nederlandse Marine heeft in de Tweede Wereldoorlog niet veel heldendaden weten te verrichten. Toch is er een prachtig en heldhaftig verhaal: de ontsnapping aan de Japanners door Hr. Ms. Abraham Crijnssen en haar bemanning. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/8d/...

Nooit Geweten  /  04-12-2021

Trolling en astroturfing lijken de hinderlijke bijverschijnselen van de informatiemaatschappij. De keerzijde van de medaille. Maar ook in de 19e eeuw had je al professionele astroturfers. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/9b/9b9c9655c5/index.html Leeslijst: https...

Nooit Geweten  /  27-11-2021

Het favoriete verhaal voor bij de borrel, de ultieme verklaring voor die waardeloze manager van je: het Peter Principe. Maar klopt dat nou? Zijn bedrijven echt zo achterlijk dat ze structureel kneuzen op een plek laten zitten die ze niet aankunnen? De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://...

Nooit Geweten  /  20-11-2021

Trap NIET in alle reclame op dit moment voor online casino's. Online roulette is de ongezelligste manier van geld weggooien. Maar als je dan toch wilt spelen, luister dan eerst even naar deze aflevering over trucs om te winnen in het casino. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wik...

Nooit Geweten  /  13-11-2021

Ver voor de invoering van papiergeld gebruikte Europa een andere, vergelijkbare, financiële technologie: schuldbekentenissen op basis van gespleten stukjes hout. Het einde van dit systeem verliep een stuk spectaculairder dan verwacht. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/p...

Nooit Geweten  /  31-10-2021

Er komt weer een heel nieuw seizoen aan. Hier een tipje van de sluier en de nieuwe foto-puzzel. Het onderwerp van aflevering 37 is de oplossing van deze puzzel (let op: deze gebruikt de Engelstalige Wikipedia!): https://wikipic.fun/puzzles/8a/8afa739ae1/index.html Voor contact of opmerkingen: Twitte...

Nooit Geweten  /  18-07-2021

In het Olympisch stadion in Amsterdam werden veel medailles gewonnen, maar de architect van het stadion won zelf ook een medaille. In het onderdeel Architectuur. Voor Kunst kan je tegenwoordig geen medaille meer winnen. Maar waarom niet? Leeslijst: https://nl.wikipedia.org/wiki/Kunstwedstrijden_op_d...

Nooit Geweten  /  11-07-2021

Alexander de Grote veroverde op jonge leeftijd een wereldrijk. Hij was een veroveraar zoals de wereld nog nooit had gezien. En dat rijk spatte ook bijna direct na zijn dood uit elkaar. Alexander had ook een zwakbegaafde halfbroer die een opmerkelijke rol speelde in het tumult na Alexanders dood. De...

Nooit Geweten  /  03-07-2021

Als je plotseling opkijkt van je werk naar een klok met een tikkende secondewijzer, dan lijkt het wel alsof de eerste seconde langer duurt dan die daarna. Hoe zou dat komen? De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/9c/9cde8e07a0/index.html Leeslijst: https://en.wikipedi...

Nooit Geweten  /  26-06-2021

Geen opwekkend verhaal, maar wel belangrijk: de grootste kans op een verwoestende kernoorlog in de 21e eeuw is er één die begint per vergissing. Daar moeten we toch wat aan doen? De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/05/050cddf5d3/index.html Leeslijst: https://www....

Nooit Geweten  /  19-06-2021

In de strijd met de Japanners probeerden de Amerikanen uit alle macht om aan een geheim wapen te komen. Dat lukte uiteindelijk met de atoombom, maar er werd aan veel meer potentiële genadeklappen voor de Japanners gewerkt. Zoals... de vleermuisbom. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https:/...

Nooit Geweten  /  12-06-2021

Inmiddels gemeengoed, maar in de jaren 70 was asymmetrische encryptie ofwel public key cryptografie zo spannend en nieuw dat onderzoekers die over hun eigen vindingen wilden publiceren door de Amerikaanse geheime diensten bedreigd werden. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fu...

Nooit Geweten  /  05-06-2021

Hoe een Gentse jongen van eenvoudige komaf, maar met een talent voor techniek en barstend van de ondernemingszin een beroemd uitvinder werd, waarvan de naam in ieder huishouden bekend was. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/f8/f86c3edf33/index.html Leeslijst: http...

Nooit Geweten  /  29-05-2021

Aan het begin van de 21e eeuw werd op internet, in een discussiegroep over klassieke muziek, een klassieke pianiste herontdekt. Haar uitvoeringen waren van ongekende kwaliteit en ze was enorm productief. Ze was ook 74 jaar oud en leed aan terminale kanker. De fotopuzzel voor de volgende aflevering:...

Nooit Geweten  /  22-05-2021

Waarom hebben zo veel van onze huis- en boerderijdieren toch vergelijkbare kenmerken, zoals kleinere bouw, slappe oren en witte vlekjes op de voeten en het puntje van de staart? Hielden onze verre voorouders van witte sokjes en hebben ze die kenmerken in bijna alle tamme dieren ingekweekt? De fotopu...

Nooit Geweten  /  15-05-2021

Een wat luchtiger onderwerp vandaag: een slimme bankroof met gebruikmaking van een hele groep medeplichtigen die zelf geen idee hadden wat er gebeurde. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/1e/1e1427085f/index.html Leeslijst: https://en.wikipedia.org/wiki/Anthony_Cur...

Nooit Geweten  /  08-05-2021

Voordat we koeling op elektriciteit hadden, bestond er een wereldwijde handel in blokken ijs. De hele wereld werd van ijs voorzien vanuit de meren in het Noorden van de USA. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/af/af3c1acdf1/index.html Leeslijst: https://en.wikipedi...

Nooit Geweten  /  01-05-2021

Een patient met het Syndroom van Down heeft een chromosoom teveel. Maar er zijn ook mensen (of eigenlijk maar 1) met een chromosoom te weinig, waar niets aan lijkt te mankeren. Hoe kan dat? En wat is het verband met de Muntjak, het blaffende hertje in Zuid-Oost Azië? De fotopuzzel voor de volgende...

Nooit Geweten  /  14-04-2021

Er komt weer een heel nieuw seizoen aan. Hier een tipje van de sluier en iets nieuws: de Wikipedia foto-puzzel. Het onderwerp van aflevering 25 is de oplossing van deze puzzel: https://wikipic.fun/puzzles/d8/d8ea9ff1fd/index.html Voor contact of opmerkingen: Twitter: @NooitPodcast Email: nooitgewete...

Nooit Geweten  /  24-01-2021

Waarschijnlijk is het natuurlijke slaappatroon van de mens niet "8 uur aan een stuk", maar twee blokken van 4 uur en midden in de nacht een tijdje wakker zijn. Raar verhaal, maar tot in de 18e eeuw kennelijk heel normaal: De Tweede Slaap. Leeslijst: https://en.wikipedia.org/wiki/Biphasic_and_polypha...

Nooit Geweten  /  17-01-2021

Op pure snelheid is de mens een loser. Bijna alle dieren sprinten sneller dan wij. Maar het duurvermogen van de mens is onze super-power. Kunnen mensen op lange afstanden winnen van een paard? Leeslijst: https://nl.wikipedia.org/wiki/Renjacht BBC docu over Renjacht bij de San: https://youtu.be/826HM...

Nooit Geweten  /  10-01-2021

De kalligrafen van de Tang dynastie waren rock 'n roll. Een mini-aflevering met een anecdote over de dichter en kalligraaf Zhang Xu. Voor contact of opmerkingen: Twitter: @NooitPodcast Email: nooitgeweten@duynstee.com Attributions Music: Waltz (Tschikovsky Op. 40) by Kevin MacLeod Link: https://...

Nooit Geweten  /  03-01-2021

Toen de structuur van DNA was bepaald door Watson en Crick, begon meteen de volgende race: het uitpuzzelen van de genetische code. Een verhaal van hoogmoed en een verrassende winnaar. Leeslijst: https://nl.wikipedia.org/wiki/James_Watson https://en.wikipedia.org/wiki/RNA_Tie_Club https://en.wikipedi...

Nooit Geweten  /  27-12-2020

Het laatste amendement op de Amerikaanse grondwet werd pas 202 jaar na het indienen aangenomen. Door de bemoeienis van een tweedejaars student. Leeslijst: https://nl.wikipedia.org/wiki/Zevenentwintigste_amendement_van_de_Grondwet_van_de_Verenigde_Staten https://nl.wikipedia.org/wiki/Grondwet_van_de_...

Nooit Geweten  /  20-12-2020

Door een affaire met veel list en bedrog kwam Marie-Antoinette onterecht bekend te staan als het gat in de hand van Frankrijk. Dat heeft haar tijdens de Franse Revolutie niet echt geholpen. Leeslijst: https://nl.wikipedia.org/wiki/Diamanten-halssnoeraffaire https://nl.wikipedia.org/wiki/Lodewijk_Ren...

Nooit Geweten  /  13-12-2020

Het Paleoceen-Eoceen Thermaal Maximum (of PETM) is de enige keer in de geologische geschiedenis dat eerder in zo korte tijd de temperatuur van de aarde zo snel steeg als nu. Leeslijst: https://en.wikipedia.org/wiki/Paleocene%E2%80%93Eocene_Thermal_Maximum https://nl.wikipedia.org/wiki/Kimberliet Fil...

Nooit Geweten  /  06-12-2020

Het bekende spelletje Steen-papier-schaar wordt tegenwoordig overal ter wereld gespeeld. Het komt oorspronkelijk uit het Verre Oosten. We duiken in de geschiedenis en strategie van het spel. Leeslijst: https://nl.wikipedia.org/wiki/Steen,_papier,_schaar https://en.wikipedia.org/wiki/Rock_paper_sciss...

Nooit Geweten  /  29-11-2020

Waarom hebben we eigenlijk twee neusgaten? En waarom is het zo dat je, als je een beetje verkouden bent, altijd eerst je ene neusgat verstopt hebt zitten en dan na een tijdje je andere neusgat? Leeslijst: https://en.wikipedia.org/wiki/Nasal_cycle https://nl.wikipedia.org/wiki/Pranayama https://en.wi...

Nooit Geweten  /  22-11-2020

Een dove Franse wetenschapper die rond 1700 baanbrekend werk deed en als eerste bepaalde wat het absolute nulpunt van temparatuur is. En toch heb je waarschijnlijk nooit van hem gehoord. Errata: In deze aflevering heb ik het over "graden Kelvin". Dat moet natuurlijk "Kelvin" zijn. Ook spreek ik over...

Nooit Geweten  /  15-11-2020

Een mysterieuze jongeman verschijnt uit het niets in het Nürnberg van 1828. Was het een wolvenkind? Slachtoffer van kindermishandeling? Bedrieger? Verwisseld prinsenkind? Een 19-eeuwse celebrity. Leeslijst: https://nl.wikipedia.org/wiki/Kaspar_Hauser https://en.wikipedia.org/wiki/Feral_child Voor c...

Nooit Geweten  /  08-11-2020

De 10e eeuw is een periode waarover we bijna nooit horen of leren. Palermo was de derde stad van Europa, op de Middellandse Zee voeren vikingschepen en in Rome was een familie in staat om volledige controle te krijgen over wie er Paus werden. Waarom heeft die tijd zo'n vreemde naam: De Pornocrat...

Nooit Geweten  /  01-11-2020

Over hoe een jonge promovendus tot zijn eigen verbazing een wiskundig bewijs vond dat eerlijke verkiezingen niet mogelijk zijn. Tenminste, als je zijn definitie van eerlijk gelooft. Leeslijst: https://nl.wikipedia.org/wiki/Kenneth_Arrow https://nl.wikipedia.org/wiki/Strategische_stem https://en.wiki...

Nooit Geweten  /  22-10-2020

Er komt een nieuw seizoen van Nooit Geweten aan. Met nieuwe verhalen die je kan vinden in Wikipedia. Hier een klein voorproefje. Voor contact of opmerkingen: Twitter: @NooitPodcast Email: nooitgeweten@duynstee.com Attributions Music: Waltz (Tschikovsky Op. 40) by Kevin MacLeod Link: https://incompet...

Nooit Geweten  /  04-10-2020

Een aflevering over het maken van deze podcast. Een beetje zelfbevlekking, dus als je daar problemen mee hebt, weet je waar de skip-knop zit. Ik probeer in deze aflevering de vragen te beantwoorden die ik vaak van vrienden en bekenden krijg die naar deze podcast luisteren. Over het maken, hoeveel er...

Nooit Geweten  /  18-09-2020

Een extraatje. Hoe werkt die wereld van Wikipedia. Ik stelde een aantal vragen aan de harde kern van de Nederlandse wikipedia gemeenschap. Deze aflevering is een samenvatting van de antwoorden. Hoe werkt het achter de schermen? Hoeveel tijd besteden mensen hieraan? Wat zou je zelf kunnen bijdragen?...

Nooit Geweten  /  09-08-2020

Een enorme stap in de technologie om berichten te versturen was de optische telegraaf. Een merkwaardig systeem met beweegbare palen en telescopen bovenop kerktorens. Leeslijst: https://en.wikipedia.org/wiki/Optical_telegraph#/media/File:Chappe_semaphore.jpg https://krisdedecker.typepad.com/photos/un...

Nooit Geweten  /  01-08-2020

De allerrijkste Romein was Marcus Licinius Crassus. Hij bezat half Rome. Hoe was hij zo rijk geworden? Leeslijst: https://en.wikipedia.org/wiki/Marcus_Licinius_Crassus https://en.wikipedia.org/wiki/Battle_of_Carrhae https://en.wikipedia.org/wiki/Harran https://en.wikipedia.org/wiki/Cataphract https:...

Nooit Geweten  /  25-07-2020

Als je denkt dat het opdelen van de dag in 24 uur van 60 minuten een ongelukkige keuze is, dan is de kalender die wij gebruiken met al die maanden van verschillende lengtes en schrikkeldagen helemaal een idioot ontwerp. Toch doen we het er al heel lang mee. Er zal wel iets goed aan zijn. Maar het ka...

Nooit Geweten  /  18-07-2020

Een koel glas pastis op een zonnig Zuid-Frans terras. Kan iets meer voelen als vakantie? En dan dat mysterieuze verkleuren bij het mengen met water. Hoe werkt dat eigenlijk? Leeslijst: https://nl.wikipedia.org/wiki/Pastis https://nl.wikipedia.org/wiki/Absint https://en.wikipedia.org/wiki/Anethole ht...

Nooit Geweten  /  14-07-2020

Nog een paar leuke weetjes die overbleven. Leeslijst: https://en.wikipedia.org/wiki/Enlil-bani https://www.journals.uchicago.edu/doi/10.2307/1359707 https://www.metmuseum.org/blogs/now-at-the-met/2017/solar-eclipse-substitute-king http://david-ancienthistory.blogspot.com/2011/11/gardener-who-became-...

Nooit Geweten  /  11-07-2020

De oude Babyloniërs hadden een geavanceerde wiskunde en astronomie. Ze konden zelfs maansverduisteringen voorspellen. Indrukwekkend toch? Wat konden ze eigenlijk precies? Leeslijst: https://en.wikipedia.org/wiki/Babylonian_astronomy https://www.jstor.org/stable/542419?seq=1 (gratis te lezen als je...

Nooit Geweten  /  04-07-2020

Drielandenpunten, daarvan zijn er honderden. Niets bijzonders. Maar bestaan er ook vierlandenpunten? Leeslijst: https://nl.wikipedia.org/wiki/Drielandenpunt_(Vaals) https://nl.wikipedia.org/wiki/Drielandenpunt vs https://de.wikipedia.org/wiki/Dreil%C3%A4ndereck https://nl.wikipedia.org/wiki/Vierland...

Nooit Geweten  /  27-06-2020

Over de overeenkomsten en verschillen tussen Miereneters en Aardvarks. En hoe dat zo gekomen is. En over spiermagen, homologieën, convergentie en meer. Leeslijst: Plaatje van miereneter en aardvark: https://podcast.nooitgeweten.net/s1/e6/episode_image.jpg Plaatje 2, van de familiestamboom van de zo...

Nooit Geweten  /  20-06-2020

De decimalisering maakte een eind aan de onderverdeling van guldens in 20 stuivers van elk 8 duiten. De voet en de roede werden ingeruild voor meters, centimeters en kilometers. Maar tijdmeting werkt nog steeds heel onhandig met zestig minuten in een uur en 24 uren in een dag. Het is wel geprobeerd...

Nooit Geweten  /  13-06-2020

Waarom heeft dwergstaat Andorra twee staatshoofden? En waarom komen die staatshoofden bijna nooit in hun eigen land? Leeslijst: https://nl.wikipedia.org/wiki/Co-prins_van_Andorra https://nl.wikipedia.org/wiki/Andorra https://nl.wikipedia.org/wiki/Emmanuel_Macron https://nl.wikipedia.org/wiki/Joan_En...

Nooit Geweten  /  06-06-2020

Het bijzondere moordverhaal van Sigurd, de eerste Jarl van Orkney. Een bizar verhaal over vikingen en mondhygiène. Leeslijst: https://nl.wikipedia.org/wiki/Harald_I_van_Noorwegen https://en.wikipedia.org/wiki/Sigurd_Eysteinsson https://en.wikipedia.org/wiki/M%C3%A1el_Brigte_of_Moray https://en.wiki...

Nooit Geweten  /  29-05-2020

Het opmerkelijke leven en werk van deze vrouwelijke topschilder uit de 17e eeuw. Haar verkrachting op haar 17e, de afschuwelijke rechtsgang daarna en hoe ze uiteindelijk moreel wraak nam op alle mannen met haar kunst. Leeslijst: https://nl.wikipedia.org/wiki/Artemisia_Gentileschi https://en.wikipedi...

Nooit Geweten  /  24-05-2020

Het geheugen van de eerste computers was heel klein en gebruikte de raarste technieken. Bijvoorbeeld buizen vol kwik met luidsprekertjes en microfoontjes. Niet meer voor te stellen, maar in 1946 state of the art... Leeslijst: https://nl.wikipedia.org/wiki/John_von_Neumann https://nl.wikipedia.org/wi...