Over taal gesproken

Over taal gesproken

Maatschappij & Cultuur  |  25 afleveringen

Over taal gesproken is dé podcast over het Nederlands. In elke aflevering spreken Laura van Eerten en Raymond Noë een deskundige over de Nederlandse taal. Bijvoorbeeld over dialecten, over het belang van vaktaal of over het ontstaan van nieuwe woorden. Ook onderwerpen als taaltechnologie, inclusieve taal en het Nederlands in België komen aan bod. Over taal gesproken is een samenwerking van het Instituut voor de Nederlandse Taal (https://www.ivdnt.org) en het Genootschap Onze Taal (https://onzetaal.nl). Presentatie: Laura van Eerten en Raymond Noë. Concept & productie: Laura van Eerten. Muziek: Michel van der Zanden. Logo: Matthijs Sluiter (Studio Het Mes). Reageren? Mail naar: overtaalgesproken@gmail.com.

Verras mij  


Etymologie — waar komen onze woorden vandaan?

Luister  

Over taal gesproken  /  29-04-2024

Stuur ons een bericht!Bij etymologie gaat het vaak over leenwoorden — woorden die we overnemen uit andere talen —, maar een belangrijk deel van onze woordenschat bestaat uit erfwoorden. Dat zijn woorden die er altijd al waren, maar die door de vele eeuwen heen wel aanzienlijk veranderd zijn. En...


Superbrabants jonguh! Nepdialect of nieuwe stijl?

Luister  

Over taal gesproken  /  25-03-2024

Stuur ons een bericht!Dialecten dreigen te verdwijnen, maar in Brabant is iets bijzonders aan de hand: daar spreken jongeren een nieuwe vorm van dialect, waarin sommige eigenschappen worden uitvergroot. Taalkundige Kristel Doreleijers doet onderzoek naar taalgebruik en identiteit, en verdiepte zich...


Het taaljaar 2023 met Kees van der Zwan

Luister  

Over taal gesproken  /  27-12-2023

Stuur ons een bericht!In deze aflevering kijken we terug op het afgelopen taaljaar: wat waren de ontwikkelingen, wie zijn ons ontvallen, en wat waren de woorden van dit jaar? Onze deskundige gast daarbij is Kees van der Zwan, tot voor kort hoofdredacteur van het taaltijdschrift Onze Taal.  En behal...


Nederlands studeren in Italië - 60 jaar neerlandistiek in Triëst

Luister  

Over taal gesproken  /  11-12-2023

Stuur ons een bericht!Triëst is een van de vijf Italiaanse  steden waar je Nederlands kunt studeren.  De opleiding, die vooral tolken en vertalers aflevert, bestaat zestig jaar — en dat was reden om te spreken met drie mensen die er meer van weten: Paola Gentile, hoofd van de opleiding, Frieda...


Waterige compromissen — en andere taal van de politiek

Luister  

Over taal gesproken  /  10-11-2023

Stuur ons een bericht!Hoe zetten politici taal in om hun publiek te overtuigen? In de aanloop naar de komende verkiezingen praten we erover met deskundige Robbert Wigt, auteur van een boek over de debatvaardigheden van Mark Rutte. Een gesprek over hoe je als politicus het debat naar je hand kunt zet...


Hoe vangen we geur in woorden? Een gesprek met Caro Verbeek

Luister  

Over taal gesproken  /  23-10-2023

Stuur ons een bericht!Waarom is het zo lastig om geuren goed te omschrijven? Hadden we vroeger meer woorden voor geur? Kun je met meer geurwoorden beter over geur praten? En hoe belangrijk is het om over geur te (kunnen) praten? We spreken erover met kunst- en geurhistorica Caro Verbeek. Een odoresk...


Grammatica en gevoel. Een gesprek met Ronny Boogaart

Luister  

Over taal gesproken  /  02-10-2023

Stuur ons een bericht!Hoe druk je een gevoel uit in taal? Dat kan met je intonatie ('Zie ik daar nou een béér?) of met je woordkeus ('Shit!'), maar het kan ook door een bepaalde zinsconstructie te gebruiken, zoals 'Wat zit je nou te lachen ...?' of 'Al dat gezeur!&apo...


Swipen voor een kwarrel: de taal van online dating

Luister  

Over taal gesproken  /  18-07-2023

Stuur ons een bericht!Sinds we online daten (sinds bijna dertig jaar alweer) is het Nederlands verrijkt met woorden als swipen, ghosten, gaslighten, wokefishen, benchen, doordaten, prela, ignorela, appaire, bambiseks, poema, fuckboy, beer, sugardaddy en nog vele, vele andere. We spreken erover met M...


Smous en het n-woord: taalhistoricus Ewoud Sanders over het schrappen van beledigende woorden

Luister  

Over taal gesproken  /  03-07-2023

Stuur ons een bericht!Moet je het n-woord en woorden als smous uit het woordenboek schrappen? En uit historische uitgaven? En uit ons dagelijks taalgebruik? We praten erover met taalhistoricus Ewoud Sanders, die onlangs het boek Het n-woord publiceerde, over de geschiedenis van deze beladen term. En...


Meertaligheid — goed voor je brein en goed voor de samenleving

Luister  

Over taal gesproken  /  24-04-2023

Stuur ons een bericht!Op school, op werk, op straat en soms ook thuis: ons leven wordt steeds meertaliger. Wat zijn daarvan de gevolgen? Raken we in de war van al die talen, of is het juist goed voor ons? Goed voor ons brein, goed voor de economie, goed voor de samenleving? We spreken erover met taa...


ChatGPT: een hallucinerende babbelaar

Luister  

Over taal gesproken  /  27-03-2023

Stuur ons een bericht!Opeens was het er, en nu al niet meer weg te denken: ChatGPT, een geavanceerde chatbot die alles lijkt te kunnen als het om schrijven en vertalen gaat. In deze aflevering spreken we drie deskundigen over wat ChatGPT allemaal kan, wat het (nog) niet kan, en wat het nog gaat kunn...


Wat zegt je naam over jou?

Luister  

Over taal gesproken  /  27-02-2023

Stuur ons een bericht!Wat zegt je naam over jou? Eigenlijk niet zo veel, maar des te meer over je ouders — aldus naamkundige en voornamenexpert Gerrit Bloothooft. We spraken hem over het verschil tussen traditionele en modenamen, over hoe belangrijk vernoeming nog is, over voornamen als middel om...


De groetende koe: Leonie Cornips over de 'animal turn' in de taalkunde

Luister  

Over taal gesproken  /  22-12-2022

Stuur ons een bericht!Onderzoek naar dierentaal: lange tijd een no-go in de taalkunde, maar langzaam lijkt daar nu verandering in te komen. In deze aflevering spreken we Leonie Cornips, van huis uit taalkundige en sociolinguïst. Ze verdiende haar sporen in de taalkunde met onderzoek naar vormen van...


Hoe intelligent is Google Translate nu echt?

Luister  

Over taal gesproken  /  21-11-2022

Stuur ons een bericht!Een vraag die ons al vanaf het begin van het computertijdperk bezighoudt: 'Gaat de computer ooit taal gebruiken zoals mensen dat doen?' Spreken, schrijven, vertalen? In deze aflevering spreken we taaltechnoloog Vincent Vandeghinste over hoe het automatisch vertalen (&...


Wit, woke en het n-woord. Een gesprek met Sibo Kanobana over taal en inclusiviteit

Luister  

Over taal gesproken  /  05-09-2022

Stuur ons een bericht!Over taal gesproken is terug! In deze eerste aflevering van het tweede seizoen praten we met Sibo Kanobana, taalkundige aan de universiteit van Gent, over inclusieve taal, oftewel taal die niemand buitensluit. Dat is een onderwerp dat nogal leeft de laatste tijd, maar het is oo...


Het taaljaar 2021

Luister  

Over taal gesproken  /  21-12-2021

Stuur ons een bericht!In deze laatste aflevering van het eerste seizoen van 'Over taal gesproken' blikken we terug op het afgelopen taaljaar. We doen dat met Erik Dams en Marc van Oostendorp, samen de redactie van de nieuwsbrief Taalpost.  We hebben het over hoe talen elkaar beïnvloeden...


Bonus: exclusief reisadvies van Taalpost

Luister  

Over taal gesproken  /  21-12-2021

Stuur ons een bericht!In deze bonusaflevering van 'Over taal gesproken' bij 'Het taaljaar 2021' geeft Taalpostbode Erik Dams exclusief reisadvies voor wie komende periode graag de deur uit wil in Nederland en België. Maak bijvoorbeeld een muurgedichtenwandeling in Leiden, volg d...


Thiu werilt is hiera vilo hardo! Hoe klonk het vroegste Nederlands?

Luister  

Over taal gesproken  /  29-11-2021

Stuur ons een bericht!Willikumo ana Rottaa! - zo werd je begroet als je in het jaar 1000 de nederzetting Rotta bezocht, op de plek waar nu Rotterdam ligt. Hoe we dat weten? Taalwetenschapper Peter-Alexander Kerkhof zocht het uit. We spreken met hem over hoe je de uitspraak van oude talen reconstruee...


Over vaktaal en terminologie — maar géén jargon!

Luister  

Over taal gesproken  /  25-10-2021

Stuur ons een bericht!Terminologie oftewel vaktaal is het onderwerp van de zesde aflevering van 'Over taal gesproken'. We spreken met Frieda Steurs, directeur van het Instituut voor de Nederlandse Taal én hoogleraar terminologieleer en vertaaltechnologie aan de KU Leuven.  Een gesprek ov...


Veerkracht, hoop en vertrouwen: de taal van de derde week van september

Luister  

Over taal gesproken  /  15-09-2021

Stuur ons een bericht!In de vijfde aflevering van 'Over taal gesproken' fileert hoogleraar Jaap de Jong twee retorisch interessante gebeurtenissen: de Troonrede en de (meteen daaropvolgende) Algemene Beschouwingen.  De Jong volgt beide evenementen al jaren van nabij, en weet dus alles ove...


Grammatica is leuker als je denkt

Luister  

Over taal gesproken  /  30-08-2021

Stuur ons een bericht!De vierde aflevering van 'Over taal gesproken' gaat over grammatica — en grammatica is boeiender dan je zou denken. Maar wat is grammatica eigenlijk, en wat is er dan zo boeiend aan? We spreken erover met Onze Taal-redacteur Peter-Arno Coppen, in het dagelijks leven...


Uuzeke, de Gruffalo en het ‘vijf voor twaalf’-effect: de staat van het dialect

Luister  

Over taal gesproken  /  26-07-2021

Stuur ons een bericht!De derde aflevering van 'Over taal gesproken' gaat over dialect en streektaal. Hoe staat er daar eigenlijk mee? Hoeveel dialect is er nog over, en wat is de status ervan? We praten met streektaaldeskundige Veronique De Tier van de Stichting Nederlandse Dialecten, same...


Smombie, hen/die/(zh)ij en de havermelkelite: nieuwe woorden als spiegel van de samenleving

Luister  

Over taal gesproken  /  28-06-2021

Stuur ons een bericht!De tweede aflevering van 'Over taal gesproken' gaat over neologismen — oftewel nieuwe woorden. Hoe, wanneer en waarom ontstaan ze, en wat voor soorten nieuwe woorden zijn er? We praten erover met Vivien Waszink van het Instituut voor de Nederlandse Taal. Zij is reda...


Over gij, relaxen en de vrijdagmiddagborrel: het Nederlands in België en Nederland

Luister  

Over taal gesproken  /  31-05-2021

Stuur ons een bericht!In deze eerste aflevering spreken we Miet Ooms over de verschillen tussen de Nederlandse taal in België en het Nederlands in Nederland. Miet Ooms is vertaler en werkt voor opdrachtgevers in beide landen. Ze is auteur van het boek 'Buurtaal. Praktische gids voor het Nederl...


Trailer: Over taal gesproken

Luister  

Over taal gesproken  /  03-05-2021

Stuur ons een bericht!Over taal gesproken: dé podcast over het Nederlands. In deze podcast spreken we elke maand een deskundige over de Nederlandse taal. Bijvoorbeeld over dialecten, over het belang van vaktaal of over het ontstaan van nieuwe woorden. Ook onderwerpen als vergeten woorden, duidelijk...