Tussen de Noten

Tussen de Noten  /  28-03-2024

Palmzondag 1939. Een afgeladen Concertgebouw, met een tjokvol podium...  Dirigent Willem Mengelberg en 400 musici maar slechts 1 microfoon en een vooroorlogse opname. Een Matthäus-Passion (https://www.nporadio4.nl/klassiek/topstukken/092b914c-0983-438a-aaaa-d04e8f5d03cd/topstukken-de-matthaus-pass...

Tussen de Noten  /  27-03-2024

Palmzondag 1939. Een afgeladen Concertgebouw, met een tjokvol podium...  Dirigent Willem Mengelberg en 400 musici maar slechts 1 microfoon en een vooroorlogse opname. Een Matthäus-Passion (https://www.nporadio4.nl/klassiek/topstukken/092b914c-0983-438a-aaaa-d04e8f5d03cd/topstukken-de-matthaus-pass...

Tussen de Noten  /  26-03-2024

Palmzondag 1939. Een afgeladen Concertgebouw, met een tjokvol podium... Dirigent Willem Mengelberg en 400 musici maar slechts 1 microfoon en een vooroorlogse opname. Een Matthäus-Passion (https://www.nporadio4.nl/klassiek/topstukken/092b914c-0983-438a-aaaa-d04e8f5d03cd/topstukken-de-matthaus-passio...

Tussen de Noten  /  14-05-2023

Jan Ruerd Oosterhaven is docent aan de Hanze Hogeschool in Groningen. Hij coördineert de ontwikkeling van digitale onderwijsmethoden, en is ook docent improvisatie & methodologie bas en contrabas. Jan Ruerd ontwikkelde de ImproMachine waarmee hij studenten op het conservatorium uitdaagt om samen te...

Tussen de Noten  /  09-02-2023

Ook buiten de muziek wordt volop geïmproviseerd. Drie gasten in deze aflevering: Hans Boutellier, auteur van het boek “De Improvisatiemaatschappij’ die de muzikale improvisatie gebruikt als metafoor om de wereld, de netwerkmaatschappij waarin wij leven, te begrijpen - en misschien ook wel te ve...

Tussen de Noten  /  02-02-2023

Is het compositie óf improvisatie? Of kunnen die twee begrippen elkaar overlappen? Rietblazer Michael Moore en saxofonist en shakuhachi-speler Ab Baars zijn allebei actief in het ICP Orkest, het ooit door Misha Mengelberg opgerichte orkest van de Instant Composers’ Pool. Floris Schuiling schreef...

Tussen de Noten  /  26-01-2023

Melchior Huurdeman ging op bezoek bij Ton Koopman, die hem uitvoerig vertelde over onder meer een improvisatie (op het klavecimbel!) met zijn jongste dochter, die jazz-zangeres is; over improviseren bij Bach (waar we eigenlijk heel weinig van afweten!); over wat er aan vrijheid is in preludes, fuga...

Tussen de Noten  /  19-01-2023

In twee afleveringen van deze podcast hebben we het over of en hóe je improviseren kunt leren. In deze aflevering komt vocaliste Ineke Vandoorn uitvoerig aan het woord over haar ervaring met improvisatie en met lesgeven, verder hoor je saxofonist en improvisatie-coach Jelske Hoogervorst, programmam...

Tussen de Noten  /  12-01-2023

Kan iedereen leren improviseren? Of is het een speciaal talent, waar de een wel, en de ander niet over beschikt? En áls je het kan leren, wat is daar dan voor nodig? Waar moet je beginnen? Leren muziekstudenten op het conservatorium eigenlijk hoe je moet improviseren? En als je dat leert - heb je e...

Tussen de Noten  /  22-12-2022

Pianist Harmen Fraanje, bijna 30 jaar in het vak, vertelt over improviseren met ritme, melodie en harmonie - en hij laat het meteen horen aan de piano. Melchior Huurdeman is bij hem op bezoek. Volgende afleveringen: 12 & 19 januari: Improviseren, kun je dat leren? 26 januari: orgelimprovisaties bij...

Tussen de Noten  /  08-12-2022

Improviseerde Sweelinck op het orgel van de Oude Kerk? En als er inderdaad geïmproviseerd gezongen werd in de Renaissance, hoe hielden ze de boel dan bij elkaar? En klopt het dat het beroep van componist in die tijd nog helemaal niet bestond? Simon Groot en Niels Berentsen lichten toe.

Tussen de Noten  /  01-12-2022

Je kunt je toch niet voorstellen dat er pakweg 700 jaar geleden níet geïmproviseerd werd? Bladmuziek was er nog nauwelijks, dus men moest wel... of niet? Twee professoren, Niels Berentsen en Simon Groot, weten er zowat alles van, en zij doen hun verhaal in deze aflevering.

Tussen de Noten  /  23-11-2022

Pianist Mike del Ferro in gesprek met Melchior Huurdeman over improvisatie, onder meer met musici uit landen als India, Cuba en Albanië.

Tussen de Noten  /  19-11-2022

Fie Schouten is gespecialiseerd in hedendaags repertoire. Soms vraagt ze aan componisten om in hun werk ruimte te laten voor improvisatie. En soms vraagt een moderne partituur ook om 'improviserend' interpreteren. Veel leuker dan iedere keer weer, hoe mooi ook, repertoire uit de canon te spelen.

Tussen de Noten  /  17-11-2022

Hoe is het eigenlijk met improvisatie in de modere klassieke muziek? De toevalsmuziek bijvoorbeeld, van John Cage, is dat improvisatie? Of de 'prose scores' van Manfred Werder? Muziekjournalist Joep Christenhusz en Floris Schuiling, Universitair Docent muziekwetenschap aan de Universiteit Utrecht ve...

Tussen de Noten  /  09-11-2022

Melchior Huurdeman sprak met pianist Mike del Ferro over zijn manier van improviseren aan de piano. Hoe begin je? Hoe pak je een improvisatie aan als het over harmonie, of over ritme gaat? Wanneer is improviseren een echte kunstvorm?

Tussen de Noten  /  03-11-2022

Bert Mooiman schreef een lijvig proefschrift over de improvisatie in de 19e eeuw. Improvisatie, zegt hij, was niet een quasi-autonome kunstvorm, maar een aspect van het musiceren in het algemeen - hulpmiddel om met muziek te overtuígen. In gesprek met Melchior Huurdeman vertelt Mooiman over orgel-i...

Tussen de Noten  /  20-10-2022

Bert Mooiman schreef een lijvig proefschrift over de improvisatie in de 19e eeuw. Improvisatie, zegt hij, was niet een quasi-autonome kunstvorm, maar een aspect van het musiceren in het algemeen - hulpmiddel om met muziek te overtuígen. Ook gecomponeerde muziek werd eerder gezien als herschepping d...

Tussen de Noten  /  13-10-2022

De tweede aflevering rond improviseren met je stem. Kristina Fuchs, Thomas Johannsen, Rianne Wilbers en Greetje Bijma vertellen over microtonaal zingen, over de connectie met je collega-musici, over zingen met een loop-station, over wat er mis kan gaan en hoe je kunt vertrouwen op wat je doet, en de...

Tussen de Noten  /  06-10-2022

Improviseren met je stem, hoe doe je dat? Vocalisten Greetje Bijma, Kristina Fuchs, Rianne Wilbers en Thomas Johannsen vertellen in twee afleveringen hun verhaal, in interviews door Aad van Nieuwkerk. Deel 1: gevoel, klank en tekst. Spotify Speellijst bij deze podcast (https://open.spotify.com/playl...

Tussen de Noten  /  29-09-2022

Ronald Snijders, fluitist en componist, in gesprek met Melchior Huurdeman over improvisatie en de werkelijke, diepere betekenis van muziek. Deel 2 van 2.

Tussen de Noten  /  29-09-2022

Voor fluitist en componist Ronald Snijders (Paramaribo 1951) is improviseren een volkomen natuurlijk gegeven. Tegelijk voelt hij zich net zo thuis in de klassieke traditie als de jazz, funk en kaseko. Deel 1 van 2!

Tussen de Noten  /  22-09-2022

Betekent improvisatie zoiets als 'vrijheid'? Of gelden er specifieke regels voor? Kan iedereen die van blad kan spelen ook zo maar improviseren? En willen we dat: niet weten wat er de volgende minuut zal gebeuren...? Ig Henneman, Mischa Andriessen, Iman Spaargaren en Rembrandt Frerichs hoor je in de...

Tussen de Noten  /  15-09-2022

Fleurine is zangeres en voorzitter van de Beroepsvereniging Improviserende Musici, de BIM. Zij vertelt over het 50-jarig bestaan van de roemruchte impro-club (en wat het nu is!). Artistiek leider van Cappella Pratensis Stratton Bull over improvisatie rond het jaar 1500. En improviserend musicus Iman...

Tussen de Noten  /  31-05-2022

Wat maakt een goede dirigent? In deze podcast probeert Hans Haffmans samen met dirigenten Ed Spanjaard, Ton Koopman, Kenneth Montgomery en Jac van Steen de geheimen van het dirigeren te ontrafelen. Aanleiding is de International Conducting Competition Rotterdam (ICCR);  het dirigentenconcours dat d...

Tussen de Noten  /  25-05-2022

In deze laatste aflevering van Das Wohltemperierte Klavier gaat het over de context van Bach en zijn werk in zijn eigen tijd. Maar de podcast begint met een controversieel onderwerp: Bach (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian) en het geta...

Tussen de Noten  /  18-05-2022

In deze aflevering gaat het over Bach (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian) als ambachtsman: welke muzikale trucs en handigheidjes gebruikte de componist om dit meesterwerk in elkaar te zetten?  

Tussen de Noten  /  11-05-2022

Wat staat er precies in de partituur van Das Wohltemperierte Klavier? Wat dóet Bach in die noten. Om dat te doorgronden behandelen Marcel Worms en Lex Bohlmeijer in deze aflevering twee belangrijke theoriën waar Bach (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/ba...

Tussen de Noten  /  04-05-2022

In deze aflevering proberen Lex en Marcel de bedoeling van Bachs (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian) Das Wohltemperierte Klavier te ontsluieren en gaan ze dieper in op het 'muzikaal signalement', oftewel  de muzikale kenmerken van het...

Tussen de Noten  /  27-04-2022

In deze tweede aflevering gaat het over de welgetemperde (wohltemperierte) stemming uit de titel van Bachs werk, een muzikale innovatie die het spelen in alle toonsoorten mogelijk  maakte. Ook hebben Lex Bohlmeijer en Marcel Worms het over de instrumentkeuze bij het bespelen van Das Wohltemperierte...

Tussen de Noten  /  20-04-2022

Presentator Lex Bohlmeijer en pianist Marcel Worms duiken in deze podcast in Bachs Das wohltemperierte Klavier.  Bach (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian) heeft het imago van een 'strenge' componist, wiens muziek je zonder theorie niet...

Tussen de Noten  /  02-02-2022

In Bachs (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian) Kunst der Fuge vinden we naast de 14 fuga’s ook nog 4 Canons. Stukken met intimiderende titels als Canon per augmentationem in contrario motu. De constructie van de canons in Die Kunst der...

Tussen de Noten  /  26-01-2022

Van alle vragen die Bachs Kunst der Fuge omgeven, stelt de slotfuga ons voor het grootste raadsel. Het lijkt wel of álle vragen samenkomen in dit onvoltooide stuk. “Fuga a 3 soggetti” staat erboven geschreven. Maakt deze tripelfuga nu wél of geen deel uit van het werk? En is het wel een tripel...

Tussen de Noten  /  19-01-2022

Contrapuncti 12 en 13 van Die Kunst der Fuge zijn zogenoemde spiegelfuga's, waarbij niet alleen de thema's omgekeerd worden, maar ook de stemmen van plek verwisselen. Een muzikaal en wiskundig hoogstandje van Bach (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-joha...

Tussen de Noten  /  12-01-2022

In deze derde aflevering gaat Wouter Pleijsier terug naar het Nederlands Muziekinstituut in Den Haag, waar hij zich samen met musicoloog Pieter Dirksen over de stukken Contrapunctus 8 t/m 11 buigt: fuga's met meerdere thema's.   In Bachs (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f...

Tussen de Noten  /  05-01-2022

Dirigent Jan-Willem de Vriend voerde de Kunst der Fuge talloze malen uit met zijn Combattimento Consort. Hoe verhoud je je als uitvoerder tot dit monumentale muziekstuk?  In Bachs Kunst der Fuge: Het échte werk gaat NPO Klassiek presentator Wouter Pleijsier op zoek naar antwoorden op de raadsels w...

Tussen de Noten  /  29-12-2021

Wouter Pleijsier begint samen met klavecinist en musicoloog Pieter Dirksen met het ontrafelen van de mysteriën achter Bachs Kunst der Fuge. De ontdekkingstocht begint in het depot van het Nederlands Muziekinstituut, waar de eerste drukken van het werk worden bewaard.  In Bachs (https://www.npoklas...

Tussen de Noten  /  08-12-2021

Dirigent Jan Willem de Vriend bespreekt met Hans Haffmans de drie laatste symfonieën van Mozart (https://www.npoklassiek.nl/componisten/04ba4127-e1af-4d80-9c32-8eb115c62005/mozart-wolfgang-amadeus). Drie meesterwerken die - zo blijkt - heel veel vragen oproepen. In deze laatste aflevering van de dr...

Tussen de Noten  /  01-12-2021

Dirigent Jan Willem de Vriend bespreekt met Hans Haffmans de drie laatste symfonieën van Mozart (https://www.npoklassiek.nl/componisten/04ba4127-e1af-4d80-9c32-8eb115c62005/mozart-wolfgang-amadeus). Drie meesterwerken die - zo blijkt - heel veel vragen oproepen. In deze aflevering gaat de Vriend in...

Tussen de Noten  /  24-11-2021

Dirigent Jan Willem de Vriend bespreekt met Hans Haffmans de drie laatste symfonieën van Mozart (https://www.npoklassiek.nl/componisten/04ba4127-e1af-4d80-9c32-8eb115c62005/mozart-wolfgang-amadeus). Drie meesterwerken die - zo blijkt - heel veel vragen oproepen. In deze eerste aflevering: Symfonie...

Tussen de Noten  /  18-11-2021

In deze laatste aflevering volgen we de Ragazze tijdens cd-opnamen, horen we hoe een thema uit Bartók's (https://www.npoklassiek.nl/componisten/42eec9c3-976c-4dfe-bbed-8b864c6635d4/bartok-bela) eerste kwartet terugvoert naar een oude melodie uit Transsylvanië én blijkt waarom het laatste deel van...

Tussen de Noten  /  10-11-2021

Deze aflevering speelt zich bijna geheel af in Hongarije, inzoomend op Bartók (https://www.npoklassiek.nl/componisten/42eec9c3-976c-4dfe-bbed-8b864c6635d4/bartok-bela) de Verzamelaar. Waar kwam hij, hoe werd hij er ontvangen en wat is daar nu nog over van de oeroude muziekcultuur die hij wilde vast...

Tussen de Noten  /  03-11-2021

In deze aflevering horen we welke onbeantwoorde liefde de inspiratie vormde voor Bartók's (https://www.npoklassiek.nl/componisten/42eec9c3-976c-4dfe-bbed-8b864c6635d4/bartok-bela) eerste strijkkwartet, met daarin het thema dat hij zelf doopte tot zijn 'death song'. En we volgen de Ragazze tijdens v...

Tussen de Noten  /  27-10-2021

Het Ragazze Quartet heeft zich de afgelopen jaren toegelegd op het spelen en opnemen van de strijkkwartetten van Béla Bartók (https://www.npoklassiek.nl/componisten/42eec9c3-976c-4dfe-bbed-8b864c6635d4/bartok-bela) en verklaarde zichzelf daarmee Bartók Bound. Podcastmaker Jan Paul de Bondt maakte...

Tussen de Noten  /  20-10-2021

In de voorgaande delen zijn alle stijlmiddelen van de historische uitvoering van Brahms (https://www.npoklassiek.nl/componisten/8640a3c3-39c3-419c-a02f-e361f848a1fe/brahms-johannes) aan bod gekomen, maar hoe voelt het om in een orkest te spelen dat op deze manier experimenteert? Daar gaat het over i...

Tussen de Noten  /  13-10-2021

In deze aflevering gaat het over tempo, de rol van de dirigent en oude opnamen als bron van inspiratie.

Tussen de Noten  /  06-10-2021

In deze aflevering zoomen we in op de speltechnieken van de hout- en koperblazers. 

Tussen de Noten  /  29-09-2021

In deze aflevering richten we ons op het spelen van vibrato. Wanneer werd dat in de Negentiende-Eeuwse uitvoeringspraktijk wél toegepast, en wanneer niet?  

Tussen de Noten  /  22-09-2021

In deze aflevering gaan we aan de hand van het onderzoek van Johannes Leertouwer op zoek naar een aantal van de verloren speelmanieren van de Negentiende-eeuwse muziek.  

Tussen de Noten  /  15-09-2021

In de eerste aflevering van de podcast "Brahms volgens Johannes" horen we wie Johannes Leertouwer is en waarom  hij onderzoek doet naar de uitvoeringspraktijk van de muziek van Brahms (https://www.npoklassiek.nl/componisten/8640a3c3-39c3-419c-a02f-e361f848a1fe/brahms-johannes). 

Tussen de Noten  /  04-09-2021

Tussen de Noten is een wekelijkse verdiepende podcast van de NTR en NPO Klassiek waarin wordt ingezoomd op een oeuvre, een los werk of nalatenschap van een componist. Het eerste seizoen gaat over Johannes Brahms (https://www.npoklassiek.nl/componisten/8640a3c3-39c3-419c-a02f-e361f848a1fe/brahms-joha...