Van Delta tot Diepzee
Wetenschap & Geneeskunde | 24 afleveringen
Van Delta tot Diepzee is een zoektocht naar de stand van de zee met onderzoekers van het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee, het NIOZ. Iedere maand nodigen Tessel Blok en Mathijs Deen een onderzoeker uit om de trap te beklimmen naar het torentje van het instituut op Texel. Daar, ver boven de zeespiegel, kijken ze uit over het Wad en praten over de stand van de zee. Over wat ze zien als ze naar de zee kijken, over vogels boven het Wad, over de duisternis van de diepzee, over de grootste en de kleinste beestjes in de zee, over proefopstellingen en experimenten, over de emoties die de zee oproept, over wat we zouden kunnen doen als de zee stijgt, over wat we niet meer tegen kunnen houden. Iedere maand een grondig gesprek, over het onderzoek der zee. De muziek in de podcast is gecomponeerd en uitgevoerd door Mathijs Duringhof.
Van oud naar nieuw onderzoekschip Adriaen Coenen met schipper Wim Jan Boon
LuisterVan Delta tot Diepzee / 18-07-2022
Een gesprek vanuit de NIOZ-haven op Texel, de thuishaven van de nationale onderzoeksschepen (research vessels): RV Pelagia, het grote onderzoeksschip dat de Oceanen bevaart en dat zich ten tijde van dit interview op de Noordzee bevindt, RV Navicula, het onderzoeksschip dat onderzoek doet op het Wad...
De zee als schepper van patronen. Met bioloog Johan van de Koppel.
LuisterVan Delta tot Diepzee / 23-05-2022
Op de zandbanken en de kwelders of schorren van de waddenzee en de Zeeuwse wateren, waar het getij met bovenmenselijke regelmaat op en af gaat, ontstaan patronen. De zee, een ongedurige beeldhouwer, slaat ieder tij opnieuw sporen in het zand, in de geulen, maar ook in de vegetatie en zelfs in de ma...
De zee als onrustige zandbak. Met fysisch oceanograaf Theo Gerkema
LuisterVan Delta tot Diepzee / 13-04-2022
De zee voor onze kust is een zandbak, die voortdurend onderloopt met heel onrustig water. Het zand uit de zandbak is in voortdurende staat van beroering: door het tij natuurlijk, het komen en gaan van de vloedgolf, maar vooral ook door de wind. De bodem van Zeeland, Holland, Friesland, Groningen, he...
De oceaan als bad vol mineralen. Met bioloog Rob Middag
LuisterVan Delta tot Diepzee / 04-03-2022
De oceaan is bad vol mineralen. Of een wereldomvattende soeppan vol chemische processen, waarin de ingrediënten iedere 2000 jaar door de grote soeplepel van de golfstromen worden omgeroerd. En het leven van alle wezens die er in rond dobberen of zwemmen, is volledig van die ingrediënten afhankelij...
Diepzeeonderzoek als ontdekkingsreis in het grote onbekende. Met marien geoloog Furu Mienis.
LuisterVan Delta tot Diepzee / 31-01-2022
Als er ooit iemand de stop uit de zee zou trekken en al het water gorgelend in een afvoerputje zou verdwijnen, dan zou er, waar nu water is, een landschap tevoorschijn komen met oneindige vlaktes, heuvelland, vulkanen, bergketens en duizelingwekkend diepe canyons. Dr. Furu Mienis, marien geoloog, ka...
Waterplantje Azolla als grote klimaatkoeler. Met geoloog en ex-NIOZ-directeur Henk Brinkhuis
LuisterVan Delta tot Diepzee / 21-12-2021
Tien jaar lang was de geoloog Professor Henk Brinkhuis, directeur van het Koninklijk NIOZ, Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee. In die periode waren twee van zijn grootste zorgen hoe het instituut met krappe middelen te laten overleven en hoe een vloot van drie onderzoeksschepen in de vaart...
De diepzee als hogedrukketel. Met instrumentenmaker Edwin Keijzer.
LuisterVan Delta tot Diepzee / 17-11-2021
Senior instrumentenmaker Edwin Keijzer, Texelaar van geboorte, heeft, in de dertig jaar dat hij bij het NIOZ in dienst is, leren werken onder hoge druk. Hij werkt bij het onderdeel Nationale Mariene Onderzoeksfaciliteiten. Keijzer vertelt hoe het is om met het team van uitvinders apparaten te maken...
Klimaatwetenschapper Han Dolman als roerganger van het zeeonderzoek
LuisterVan Delta tot Diepzee / 27-10-2021
Aardwetenschapper professor Han Dolman staat aan het begin van zijn aanstelling als directeur van het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee, het NIOZ. Hij zal leiding geven aan ongeveer 325 medewerkers: aan onderzoekers van overal ter wereld, aan ondersteunend personeel, aan zeelied...
Pinokkio-snavel als aanpassing aan klimaatverandering met Jan van Gils
LuisterVan Delta tot Diepzee / 10-09-2021
Het waren de snavels van de verwante vinken op de verschillende eilanden van de Galapagos archipel die Darwin op het spoor zetten van zijn evolutietheorie. Veranderende omstandigheden leiden tot aanpassing in lichaamsbouw: kijk maar naar die verwante vogels op de verschillende eilanden: de ene heeft...
Zeespiegelstijging als thermometer van klimaatverandering. Met Aimee Slangen
LuisterVan Delta tot Diepzee / 09-08-2021
Het IPCC-rapport 2021 is uit, het VN-klimaatrapport dat ruwweg om de zeven jaar verschijnt. Het rapport geeft een overzicht van de meest recente inzichten en bevindingen van klimaatonderzoek van experts dat over de hele wereld wordt gedaan. Natuurlijk schrijven niet al die experts aan het rapport. D...
Onze blauwe planeet als Global Flyway. Met trekvogelecoloog Theunis Piersma
LuisterVan Delta tot Diepzee / 30-06-2021
In het recent verschenen Amerikaanse boek ‘A World on the Wing’ wordt Theunis Piersma getypeerd als een legende in de wereld van de kustvogels. Hij dankt zijn wereldwijde reputatie ondermeer aan zijn studie aan de vogeltrek, waarbij hij vogels een zendertje geeft en met de gegevens die daarbij b...
De zee als bondgenoot bij kustbescherming. Met Tjeerd Bouma
LuisterVan Delta tot Diepzee / 09-06-2021
Ecoloog Professor Tjeerd Bouma doet ondermeer onderzoek naar kustverdediging met gebruikmaking van natuurlijke processen zoals het aanleggen van kwelders, en wellicht van bossen, voor de dijken. Mathijs Deen praat met Tjeerd Bouma vanuit de NIOZ-locatie in het Zeeuwse Yerseke, met uitzicht over de O...
De Waddenzee als samenloop van omstandigheden. Met marien ecologe Katja Philippart
LuisterVan Delta tot Diepzee / 07-05-2021
Het is bijna een jaar geleden dat in Scheveningen vijf bijzonder ervaren surfers verongelukten toen ze werden overweldigd door opgehoopt zeeschuim dat door een ongelukkige samenloop van omstandigheden was ontstaan en op drift geraakt. Marien ecologe https://www.nioz.nl/en/about/organisation/staff/ka...
De diepzee als mijn. Met marien geoloog Gert-Jan Reichart
LuisterVan Delta tot Diepzee / 09-04-2021
https://www.nioz.nl/en/about/organisation/staff/gert-jan-reichart (Marien geoloog Gert-Jan Reichart) beklimt het torentje van het NIOZ om te praten over diepzeemijnbouw en CO2. Op het moment dat we dit gesprek opnemen is, meer dan 10.000 kilometer van Texel verwijderd, een andere NIOZ-geoloog Henk...
De lepelaar als pleegkind. Met Tamar Lok
LuisterVan Delta tot Diepzee / 14-03-2021
Te gast is vogelonderzoekster Tamar Lok, die aan het NIOZ lepelaars bestudeert. Texel heeft vanouds een kolonie gehad, ook toen de vogel in de rest van Nederland bijna was verdwenen. Maar ze zijn weer terug, ook op de andere eilanden, een vertrouwde, zwijgzame, sneeuwwitte, slanke en sierlijke ver...
De Waddenzee als verrassing. Met kapitein Bram Fey
LuisterVan Delta tot Diepzee / 08-02-2021
Een wat afwijkende aflevering: dit keer geen interview met een NIOZ-onderzoeker, maar een interview met kapitien Bram Fey vanaf het Wadden en delta onderzoeksschip de RV Navicula in de haven op Texel. Bram Fey bevaart al bijna twintig jaar het Wad van Texel tot de Dollard, en soms aan de Duitse kant...
De zee als opslagplek voor CO2. Met bioloog/geoloog Lennart de Nooijer
LuisterVan Delta tot Diepzee / 16-01-2021
Een wandeling langs de vloedlijn: het geluid van schelpen onder je schoenzolen, krakend kalk. De zee waar die schelpendieren hun huizen bouwen verzuurt. Dat komt doordat het oceaanwater CO2 opneemt. En van CO2, daar komt alleen maar meer van. Kalk lost op in zuur. Schelpen dus ook. Komt er een dag d...
Schelpdieren en planten als ingenieurs. Met kustecoloog Tjisse van der Heide
LuisterVan Delta tot Diepzee / 20-12-2020
Kustecoloog professor Tjisse van der Heide onderzoekt het grensgebied tussen land en zee: van de duinen via de kwelders en de zandplaten tot op de bodem van de geulen. Hij doet onderzoek naar ecosytem-engineers. Dat wil zeggen, naar beesten en planten die niet alleen de biodiversiteit verhogen, maar...
De zee als oermoeder. Met microbiologe Judith van Bleijswijk
LuisterVan Delta tot Diepzee / 18-11-2020
Microbiologe Judith van Bleijswijk wordt blij van schimmels en kan toveren met een emmertje zeewater. Daaraan kan ze zien wat er beneden, onder het oppervlak, en dus aan het oog onttrokken, langs is gezwommen. Alleen maar door in dat emmertje te kijken, zonder nog een vis te hoeven vangen. Een gespr...
Zeewier als het antwoord van de zee op de problemen op het land. Met Klaas Timmermans.
LuisterVan Delta tot Diepzee / 19-09-2020
Wat kan in tijden van problemen met stikstof en veestapel, zorg om de visstand en een almaar groeiende wereldbevolking van mensen die gewoon lekker willen eten iedere dag; wat kan kortom in deze tijden de zee voor ons betekenen? De geruchten gaan dat zeewier ons door de moeilijke tijden zal helpen...
De kanoet als graadmeter van de stand van het Wad. Met ecoloog Allert Bijleveld.
LuisterVan Delta tot Diepzee / 17-09-2020
Hoe weet je eigenlijk hoe het ervoor staat met de Waddenzee? Waar kijk je dan naar? Naar het aantal zeehonden? Naar de vervuiling in het water? Naar de hoeveelheid kokkels? Ecoloog en vogelonderzoeker Allert Bijleveld kijkt naar de kanoet, een stevig, enigszins propperig steltlopertje, wiens aantal,...
Het Saharazand als kunstmest voor de zee. Met Jan Berend Stuut.
LuisterVan Delta tot Diepzee / 17-09-2020
Afgelopen zomer kopten krant en internet dat een enorme wolk Sahara-zand onderweg was naar de VS. Satellietfoto’s toonden een stofwolk zo lang als de helft van de Atlantische Oceaan. In het land dat het meest ter wereld geplaagd wordt door de ademnood van het coronavirus was dit alarmerend nieuws....
De zee als een vergaarbak van miljarden virussen. Met Corina Brussaard.
LuisterVan Delta tot Diepzee / 14-09-2020
In de ban van het corona-virus als we zijn, trappen we af met de virus-deskundige van het NIOZ, Corina Brussaard. Want ook al barst het in de zee van het leven, van bacteriën tot baleinwalvissen, de virussen verslaan al die levensvormen verreweg in aantal en gewicht. De oceaan is de plek bij uits...
TRAILER SEIZOEN 1
LuisterVan Delta tot Diepzee / 10-09-2020
Dit Is de podcast van het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee, het NIOZ. Tessel Blok en Mathijs Deen praten met onderzoekers die de zee bestuderen, van het Wad tot de Oceaan, van de delta tot de diepzee. Over wat ze zien als ze naar de zee kijken, over vogels boven het Wad, over...