Wetenschap Vandaag | BNR

Algoritme leest aan hersenactiviteit af welk verhaal iemand hoort of bedenkt

Wetenschap Vandaag | BNR
01-05-2023

Een nieuw AI-systeem kan de hersenactiviteit van iemand die luistert naar een verhaal, of iemand die zich een verhaal voorstelt, omzetten in een constante stroom van tekst. Anders dan bij veel andere systemen die hiervoor worden ontwikkeld, zijn geen implantaten nodig. 
Hoe het nieuwe systeem werkt: terwijl proefpersonen naar uren aan podcasts luisterden, liggend in een fMRI-scanner, werd een algoritme getraind om de hersenactiviteit en de tekst in de podcast aan elkaar te linken. Vervolgens luisterden de proefpersonen naar een nieuwe podcast, of verzonnen ze een nieuw verhaal in hun hoofd en is geprobeerd om het algoritme te laten vertalen wat er in het hoofd van de proefpersonen gebeurde.  
Het resultaat is niet een woord-voor-woord transcriptie van het verhaal, maar het komt in sommige gevallen al aardig in de buurt. Hoorde een proefpersoon in de podcast bijvoorbeeld de zin ‘I don’t have my driver’s license yet’, dan maakte het algoritme daar ‘She has not even started to learn to drive yet’, van. Ook bij het kijken van video's lukte het om sommige gebeurtenissen uit het hoofd van de proefpersonen te vissen.  
Mocht je nu, net als veel mensen, denken: linke ontwikkeling dit. De onderzoekers benadrukken dat dit alleen mogelijk is als het algoritme uitvoerig was getraind met data van dezelfde proefpersoon. En dat zodra iemand opzettelijk niet meewerkte aan het uitlees-experiment, bijvoorbeeld door expres aan andere dingen te denken tijdens het luisteren naar een verhaal, de data niet te gebruiken waren. 
Uiteindelijk hopen de onderzoekers patiënten met spraakproblemen te kunnen helpen om toch te kunnen communiceren, maar voor nu blijft het iets voor in het lab, omdat er uren in dure fMRI-scanners voor nodig zijn. Ze hopen dat het in de toekomst ook lukt met draagbare, simpelere scanners.
Lees hier meer over het onderzoek: Brain activity decoder can reveal stories in people’s minds
See omnystudio.com/listener for privacy information.