Wetenschap Vandaag | BNR

Met maar één hand vrij, komen de medeklinkers erbij

Wetenschap Vandaag | BNR
26-12-2022

Hoe is complexe spraak ontstaan? Om op die vraag een antwoord te vinden wordt al lange tijd naar apen gekeken. Maar vergelijk je de klanken en roepen van de meeste apensoorten, dan valt op dat daar weinig medeklinkers in te horen zijn. Waar zijn die medeklinkers, die in al onze talen zitten, dan vandaan gekomen? 
Gorilla's, chimpansees en bonobo's kunnen wel klanken produceren die lijken op onze medeklinkers, maar het gebruik ervan is maar sporadisch gehoord. Bij enkele groepen, maar niet bij de hele diersoort. Bij orang-oetans is dat anders, deze aapsoort gebruikt veel medeklinker-achtige geluiden om over van alles en nog wat te communiceren en dit is in groepen over heel de wereld gehoord. 
Maar waarom dat verschil? Waarom de orang-oetan wel? In een nieuw onderzoek suggereert een wetenschapper die al 18 jaar deze dieren in het wild bestudeert dat het alles te maken heeft met leefomgeving. De orang-oetan brengt namelijk veel meer tijd door in bomen. Dan kun je denken: ah, heeft het iets met naar elkaar roepen te maken? Nee, dat is het idee niet. 
Het idee is dat, omdat je in een boom meestal één van je twee handen nodig hebt om je vast te houden, orang-oetans een heleboel moesten oplossen met hun mond. Daardoor zouden ze veel meer controle hebben ontwikkeld over hun lip-, tong- en kaakbewegingen. En dat - denkt deze onderzoeker - zou er weleens voor kunnen hebben gezorgd dat medeklinkers ooit zijn ontstaan. 
Lees meer: Orangutan communication sheds light on human speech origins.
See omnystudio.com/listener for privacy information.