Wetenschap Vandaag | BNR

Seksstofjes van tseetseevliegen tegen ze gebruiken

Wetenschap Vandaag | BNR
18-02-2023

De tseetseevlieg komt voor in Afrika en kan als hij Trypanosomen parasieten bij zich draagt en steekt de slaapziekte overbrengen. Van die ziekte bestaan in Afrika twee varianten: de West-Afrikaanse slaapziekte, die mensen jaren bij zich kunnen dragen zonder het te weten en de Oost-Afrikaanse vorm die veel agressiever verloopt en een veel kortere incubatietijd heeft.  
Zonder behandeling is de slaapziekte altijd dodelijk. Met behandeling zijn de kansen op genezing - afhankelijk van het stadium waarin de ziekte zit - erg goed. In 2009 zakte het aantal mensen dat na een beet kwam te overlijden voor het eerst onder de 10.000 per jaar. In 2019 waren het er minder dan 1000. Het gaat dus de goede kant op. Maar de WHO wil in 2030 de ziekte helemaal uitgeroeid hebben en dus is er nog werk te doen.  
Nou wordt er al lange tijd naar nieuwe manieren gezocht om de tseetseevlieg aan te pakken. Vliegenvallen met de geur van de prooien van de vlieg zijn bijvoorbeeld een veelgebruikte oplossing. Nou blijken vallen met de geur van partners bij andere insecten nog beter te werken. Alleen van de tseetseevlieg waren deze chemische seksstofjes nog nooit uitgezocht. 
Tot nu. Voor het eerst is - met behulp van een flink aantal high tech apparaten - ontdekt welke stofjes hun paargedrag aansturen. Ook ontdekten de onderzoekers welke neuronen hier weer op reageren in de vlieg en zagen ze dat bij besmette vrouwtjes de stofjes en hun gedrag verandert. Volgende stap: hun liefdesleven eens even goed tegen ze gebruiken. 
Lees hier meer over het onderzoek: Revealed at last: Tsetse fly volatile pheromones, which could help curb diseases they spread
Ook interessant (uit 2015): The Tsetse Fly Eradication Project in Senegal Wins Award for Best Sustainable Development Practices.  
See omnystudio.com/listener for privacy information.