Wetenschap Vandaag | BNR

Unieke dubbele DNA-set ontdekt in mannetjes van de hysterische hazewindmier

Wetenschap Vandaag | BNR
16-04-2023

De invasieve hazewindmier - in het Engels yellow crazy ant genoemd, waarschijnlijk vanwege de hysterische bewegingen die ze maken als je ze verstoort - heeft onderzoekers wereldwijd verbaasd. 
Niet vanwege die wilde bewegingen, maar vanwege hun genen. De mannetjes van deze mier blijken namelijk twee verschillende DNA-sets in zich te dragen. Alsof ze uit twee soorten bestaan. Zo'n dubbelsoort komt weleens vaker voor bij andere dieren, maar dan gaat het meestal om een foutje. Bij deze mier was dat misschien ooit zo, maar inmiddels is het een essentieel onderdeel van hun bestaan.  
De ontdekking lost een raadsel op waar al 15 jaar naar gekeken wordt. Gebruikelijk planten mieren zich voort door bevruchting van eitjes door mannetjes, of door aseksuele reproductie, waarbij slechts één ouder betrokken is: de koningin. Vrouwtjes mieren worden meestal geboren uit bevruchte eitjes, mannetjes uit de onbevruchte variant.   
Maar in 2007 ontdekten onderzoekers dat mannetjes van de yellow crazy ant gemixte genen hadden, alsof ze wél door twee ouders waren gemaakt. Zes jaar later werd ontdekt dat alle koninginnen uit een kolonie uit dezelfde genetische lijn kwamen, maar de vrouwelijke werkmieren in de kolonie uit een hele andere lijn.  
Bij de mannen zagen ze dat sommige mannetjes verwant waren aan de koningin en sommige aan de werkers. Dat zou logisch zijn als er twee soorten mannetjes in de kolonie zaten, maar dat zagen ze niet. Zelfs toen ze cellen van de mannetjes bestudeerden vonden ze per cel gewoon één genenpakket. Maar.... vergeleken ze verschillende cellen IN dezelfde mier met elkaar, dan vonden ze ineens ook cellen met een ander, tweede genoom. 
Dit verhaal stopt hier niet, maar het vervolg is een tikkie ingewikkeld. Dat deze mannenmieren dit op deze manier hebben is uniek in de biologie. Daar zijn de meeste onderzoekers het over eens. Daarnaast roept het vooral ontzettend veel nieuwe vragen op. Wie er nog wat dieper in wil duiken vindt linkjes naar artikelen online bij de audio, onder in de tekst.
Lees meer over het onderzoek: Crazy ants’ strange genomes are a biological first. Of hier: These Male Ants Have Two Separate Sets of DNA
See omnystudio.com/listener for privacy information.